Komt er toch een verbod op reclame voor fossiele brandstoffen in Zwolle?

De Zwolse gemeenteraad blijft bezig met een reclameverbod voor fossiele brandstoffen. Eerder krabbelde het college van burgemeester en wethouders terug op een eerder raadsbesluit hierover. Reclame langs de openbare weg valt onder de vrijheid van meningsuiting. GroenLinks in Zwolle is er echter van overtuigd dat een verbod op reclames voor bijvoorbeeld vliegreizen of vervuilende energiemaatschappijen wel degelijk mogelijk is.

"Waarom zou je mensen aanmoedigen dat soort vervuilende dingen te kopen, en daar als gemeente ook nog geld aan verdienen, als je aan de andere kant probeert de klimaatcrisis te beteugelen?" Joey Boon van GroenLinks vindt het erg tegenstrijdig. Hij wil dat er alsnog een verbod komt op reclames voor vervuilende producten.

Ingewikkelde regels

Het ligt ingewikkeld, weet Joey, want er is geen wettelijk verbod op reclame voor vervuilende of ongezonde artikelen. Als Zwolle dat wel wil, moet het worden geregeld in een lokale regeling, de APV, en ook daarin is de gemeente aan regels gebonden.

Door het verbod beperkt te houden en rechtstreeks te koppelen aan gezondheid moet het kunnen, denkt Joey: "De uitstoot van fossiele brandstoffen is aantoonbaar slecht voor de gezondheid. Dus reclame voor zaken als vervuilende auto's of onnodige vliegreizen kunnen we daarmee verbieden. Als het gaat om fast fashion of vlees, is die rechtstreekse koppeling met gezondheid lastiger, dus dat laten we er voor nu buiten."

Dweilen met de kraan open

"Ik wil niet als gemeente geld verdienen aan reclames die slecht zijn voor de wereld", stelt Joey Boon. "Ze hangen in de openbare ruimte, en die is van iedereen. Je hebt geen ad-blocker in de openbare ruimte. We geven ook veel geld uit aan het bestrijden van de klimaatcrisis, dat is zo dweilen met de kraan open."

De meeste reclame-uitingen in de openbare ruimte zijn te zien op billboards bij bushaltes. Die haltes zijn geen eigendom van de vervoerder of de gemeente, maar van een commercieel bedrijf. Dat geldt ook voor de grote reclameschermen langs de ringwegen. Die eigenaar betaalt de gemeente om reclame te mogen maken, dat gaat om tonnen per jaar.

Of het bedrijf minder inkomsten krijgt als niet alle advertenties meer zijn toegestaan, is afwachten. "Toevallig zijn de reclames voor vliegreizen die ik vorige week nog zag, nu weggehaald", ziet Boon. "Er hangt zelfs een poster voor vegetarisch vlees. Maar dat kan volgende week natuurlijk weer anders zijn."

Herkansing

Zwolle moest de eerste gemeente in Nederland worden die het verbod op fossiele reclame vastlegt in de APV. Maar na onderzoek liet het gemeentebestuur liet weten dat er teveel haken en ogen aan zitten om het verbod ook uit te voeren. Dat is voor GroenLinks geen reden het er dan maar bij te laten zitten.

Maandagavond dient de partij een motie in om de wethouder alsnog te bewegen aan de slag te gaan met het verbod. Voormalig minister Jetten van Energie zei vorig jaar al dat alleen zeer goed onderbouwde verboden een kans maken om door de wet goedgekeurd te worden. "We moeten het dus heel goed onderbouwen, en dan kan het volgens mij wel. Het is misschien een grijs gebied, maar laat Zwolle dan maar uitzoeken waar de grens ligt. Iemand moet de eerste zijn."