Demograaf: snelle bevolkingsgroei zet rem op Limburgse krimp
Hoewel de bevolkingsgroei in Limburg het laagst is van alle Nederlandse provincies, heeft de sterke landelijke groei wel een stevige rem gezet op krimp. Dat stelt demograaf Jan Latten.
De in Eygelshoven geboren demograaf Latten constateert dat de krimpprognoses een aantal jaren veel sterker waren.“Maar door die sterke nationale bevolkingsgroei zien we dat ook gemeenten aan de rand van het land daar iets van meekregen en mogelijk krimp kunnen ontlopen. Ook in Limburg..”
Krimpgemeentes
Toch telt Limburg nog 12 gemeentes waar het aantal inwoners daalde, in de periode dat er in Nederland een miljoen mensen bij kwamen. Volgens het CBS is woensdag op enig moment ergens de 18-miljoenste Nederlander geboren of aangekomen.
Groeitempo
Of 18 miljoen veel of weinig is, is volgens Latten niet de juiste vraag. "Het gaat nu vooral om het groeitempo. Dat we in acht jaar tijd een miljoen inwoners erbij krijgen - net zoveel als alle inwoners van Limburg: dat is het opvallende."
Voorzieningen lopen achter
Juist dat tempo zorgt voor uitdagingen. "Want is het goed nieuws dat we te weinig woningen hebben? Ik denk het niet. Voorzieningen hebben het niet bijgehouden. Mensen klagen dan over het vinden van een woning of over gebrek aan zorg. Een beetje goed nieuws, is dat als we ingenieurs nodig hebben uit andere landen, die dan ook komen. Dat stimuleert de groei. Of meer studenten in Maastricht. Goed voor de universiteit, maar minder goed voor woningen in de omgeving. Je kunt dus niet zomaar in termen van goed of slecht spreken."
Immigratieboom
Ook de herkomst van de groei komt speelt natuurlijk mee. Latten: "Vroeger was het een babyboom, nu een immigratieboom. Dat geeft eigen specifieke uitdagingen. Een stel dat een baby krijgt hoeft meestal niet meteen een nieuw huis. Een nieuwe migrant wel, terwijl er nu al krapte op de woningmarkt is. Dan voelen sommigen zich benadeeld, wat weer kan leiden tot sociale spanningen. Je moet je afvragen: lukt de immigratie? Kun je iedereen geven waar die recht op heeft zonder dat je onderlinge afgunst krijgt tussen bevolkingsgroepen? Dat is een concreet gevaar vanuit sociologisch oogpunt bij te sterke groei", waarschuwt Latten
Ontbrekende visie
Latten werkte jarenlang als hoofddemograaf voor het CBS. Na zijn afscheid in 2018 pleitte hij voor een landelijke visie op het gewenste aantal inwoners. Juist om te kunnen sturen en te sterke groei of krimp te voorkomen. "Als je geen visie hebt, overkomt je iets en word je verrast. Dan heb je er een miljoen mensen bij, maar dan heb je de woningen niet. De overheid moet visie hebben."
Advies nu matige groei
De staatscommissie waar hij destijds voor pleitte, is er begin dit jaar gekomen. "Hun advies: het is een beetje veel en het moet minder", vat Latten samen. "Maar hoe? Het advies aan de volgende overheid is om maatregelen te bedenken om te komen tot een matige groei. Maar wat men als matig adviseert, is nog altijd 60.000 tot 80.000 mensen per jaar erbij. Dat betekent dat 20 miljoen inwoners halverwege deze eeuw nog steeds het het uitgangspunt blijft."
Genoeg zo
Het aantal inwoners wordt teveel als je als land niet meer kunt garanderen dat je aan alle voorzieningen kunt voldoen, stelt Latten: "Denk aan voedsel, woningen, veiligheid of medische zorg. Als het daar krap wordt is er een grens bereikt. Helaas is het wel krap aan het worden. Bijvoorbeeld als het gaat om woningen, elektriciteit en onze waterhuishouding. Ik denk dat de komende jaren het debat over ruimte gaat toenemen. En dat er meer druk komt vanuit de bevolking met de boodschap: ‘We vinden het wel genoeg zo!’. Ik denk dat dat een sterkere stem gaat worden."