Von der Leyen de ster, Eickhout wint Maastricht Debate

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen kreeg zowel van het Maastrichtse publiek als van haar politieke tegenstanders de meeste aandacht. Die dominante rol tekende het eerste grote Europese verkiezingsdebat in Maastricht.

Het was echter de Nederlandse lijsttrekker van de Europese Groenen/EVA, Bas Eickhout, die in een eerste peiling na afloop met 45 procent de meeste waardering kreeg.

Thuiswedstrijd

"Het was een thuiswedstrijd, maar ook thuis moet je nog steeds de wedstrijd spelen om te winnen", aldus Eickhout, die ook in 2019 in het Theater aan het Vrijthof al op het podium stond als Spitzenkandidat. "Een jong publiek ziet wel heel duidelijk waar de keuze ligt: we stoppen of we gaan door met het huidige klimaatbeleid".

Von der Leyen

Terwijl Eickhout de pers te woord stond, baadde Ursula von der Leyen zich in de bewondering van haar aanhang in het Maastrichtse theater aan de Vrijthof. Tot grote ontzetting van de Maastrichtse beveiliging stapte de commissievoorzitter van het podium voor een aantal selfies met haar supporters. De 'security' stond op scherp, nadat een dertigtal Palestina-demonstranten er in slaagde om de festiviteiten op het Vrijthof voortijdig te laten beëindigen.

Marcia Luyten

Moderator Marcia Luyten was heel tevreden met het verloop van het debat. "Het werd een gepassioneerd, betekenisvol debat. Daar was ik erg blij mee", aldus de in Wijnandsrade geboren Luyten. "In zo'n opzet van acht mensen wil je niet de schooljuf zijn, maar ik vond het heel interessant en uitdagend. Het was te gek om dit te mogen doen."

Debat

Meest memorabele moment in het debat werd de discussie tussen Eickhout en Von der Leyen over het Europese klimaatbeleid. Onder druk van de lidstaten trapte Von der Leyen afgelopen jaar op de rem rond belangrijke wetsvoorstellen van de Green Deal, al loodste ze deze maand wel de Natuurherstelwet richting de eindstreep. Eickhout refereerde aan een uitspraak van John F. Kennedy, die Von der Leyen zelf had geadopteerd. "Ze zei in 2019 dat de Green Deal het Europese "man op de maan"-project zou worden', aldus Eickhout. "Je ziet dat diezelfde christendemocraten nu een tandje minder schakelen. Maar wat als John F. Kennedy na een paar jaar had gezegd: "het kan wel wat minder"? Dan waren we nooit op de maan gekomen. Het is belangrijk om te laten horen dat je een visie hebt, maar het is ook belangrijk dat je die visie vasthoudt als het lastiger wordt".

Radicaal rechts

Door de beperkte debattechniek en het matige Engels van een aantal Spitzenkandidaten moesten moderatoren Marcia Luyten en Barbara Moens flink werken om de politieke pijnpunten op tafel te krijgen. Dat lukte het beste tijdens een woordenwisseling tussen de liberale Marie-Agnes Strack-Zimmermann en Von der Leyen rond de mogelijke samenwerking met de extreem-rechtse partijen. Hoewel Von der Leyen de radicale ID uitsluit (de partij van de PVV, Alternative fur Deutschland of Vlaams Belang), liet ze wel ruimte voor de ECR. "Dat ligt aan de samenstelling van het parlement na de verkiezingen", zo antwoordde Von der Leyen, waarmee ze de deur open hield voor de Partij van Europese Conservatieven en Hervormers. "Von der Leyen probeert alle opties open te houden. Maar ze heeft altijd gezegd dat ze alleen wil samenwerken met partijen die voor Europa zijn, voor democratie en voor Oekraine. Dat zijn de populistische en radicaal-rechtse partijen niet", aldus Bas Eickhout na afloop.

Publiek mandaat

Voor Ursula von der Leyen zijn de Europese verkiezingen een kans om eindelijk ook een publiek mandaat te krijgen, nadat ze in 2019 door de nationale regeringsleiders naar voren werd geschoven als alternatief voor verkiezingswinnaar Manfred Weber. De EVP-lijsttrekker omzeilde een vraag van L1 over die democratische legitimiteit handig: "Het is democratie op zijn best wat we hier zien. We debatteren over de verschillende onderwerpen, dat is wat zo mooi is aan democratie".

Europese Verkiezingen

Het debat in Maastricht was het eerste grote verkiezingsdebat in aanloop naar de Europese verkiezingen van 6-9 juni. Het tweede en laatste debat vindt plaats in Brussel. In de voorlopige peilingen leidt de christendemocratische EVP van Von der Leyen met een kwart van de stemmen, in Nederland vertegenwoordigd door CDA, NSC en BBB. In Nederland komt de PVV voorlopig als winnaar uit de peilingen.

Kijk het debat hier terug: