Muziek klinkt in Nij Smellinghe op de ic-afdeling: "Het werkt kalmerend"

"Goedemorgen, goedemorgen, uw man is ook hier", klinkt naast een van de intensive care-bedden van ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten. Eline van der Veen zingt en speelt op het ritme van de beademingsapparatuur op haar gitaar.

Het is onderdeel van muziektherapie, die als proef in het ziekenhuis wordt gegeven. Muziektherapie bestaat al langer, maar wordt in Nederland amper ingezet. In Nij Smellinghe willen ze daar nu verandering in brengen.

'Muziek doet iets met het brein'

Van der Veen doet het werk al langer. Voor ZuidOostZorg begeleidt ze als muziektherapeut patiënten in het revalidatiecentrum. "Dat is vaak wat aan de late kant. Muziek doet iets met het brein en dan moet je aan het begin zitten."

Naast de ic speelt Van der Veen ook voor patiënten op de afdeling Neurologie. "Bij een beroerte wil je er ook meteen bij zijn. Je kunt dan veel meer bereiken dan bij iemand die dan later bij mij komt in het revalidatiecentrum."

Op de kamer klinken de piepjes van de hartbewaking. Het is voor Eline van der Veen het ritme dat ze gebruikt bij het maken van de muziek.

"Ik zet het in. Ik neem alle geluiden mee. Gaat de hartslag omhoog bijvoorbeeld, dan ga ik eerst mee in het tempo om daarna het ritme te verlagen. Precies ook om de hartslag omlaag te brengen."

Ziekenhuis positief

In het ziekenhuis zijn de eerste ervaringen positief, zegt teammanager Erik Smit van de ic-afdeling. "Je ziet dingen gebeuren en patiënten hebben het ook als heel prettig ervaren. Een moment van rust."

Dat is precies het beoogde effect, zegt Smit: "Het is wetenschappelijk aangetoond dat muziek kalmerend werkt. En zeker in de setting van een ic, waar al veel onrust is en mensen een gevoel van angst hebben, kun je dat veel beter reguleren. Dan heb je misschien ook minder medicatie nodig."

Van der Veen zelf ziet ook het effect van haar werk. "Het verbeteren van spraak, van aandacht. Of patiënten een betere context te geven door de zogeheten sensorische stimulatie. Dus meer prikkels geven."

Dat wordt ook gedaan op de afdeling Neurologie.

"Als je het goed inzet", zegt Van der Veen, "kun je veel voor mensen betekenen. Muziek activeert delen van het brein. Dat zetten we in om doelen te bereiken. Zo reageert iemand misschien wel op muziek maar niet op verbale aanwijzingen. Dat geeft de verpleging al veel informatie."

Muziek afstemmen op de patiënt

Ze speelt niet zomaar wat. De verpleegkundigen kijken met haar mee en zo wordt gekeken naar wat iemand nodig heeft.

"Hoe ligt de patiënt erbij, wat is het doel? Moet de patiënt gekalmeerd of geactiveerd worden bijvoorbeeld? Ik vraag ook aan de familie van welke stijl de patiënt houdt. Het moet ook passend zijn bij de setting."

De interactie is er soms direct al, zegt Van der Veen: "Dan gaan de ogen meteen open, of iemand zegt iets."

Maar ook hoort ze soms later iets terug. "Dat ze na de tijd kunnen vertellen dat ze de muziek hebben meegekregen."

Het gaat eerst om een proef. Die wordt betaald door een bijdrage van de vrienden van Nij Smellinghe.