'Laarzen die achter bleven': beklemmend theater over deportatie bij Joods werkdorp
Laarzen gezocht! Honderden laarzen zijn nodig voor een performance bij het Joods Werkdorp bij Slootdorp. Componist Geert Schoonbeek de Vlaming en kunstenaar Wouten van Deenen willen met een zogeheten beeldzang de bewoners van het Joods Werkdorp herdenken die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd en vermoord. "De laarzen staan symbool voor de mensen die ze gedragen zouden hebben."
'Aan de klei onttrokken' heet de beeldzang. Initiatiefnemer is componist Geert Schoonbeek de Vlaming. Zijn inspiratie komt van de herdenking afgelopen maart bij het Joods Werkdorp: "Er waren lezingen over de mensen die hier gewoond en gewerkt hebben en zijn weggehaald. Ik wilde iets doen voor de plek. 's Nachts kreeg ik een idee over de laarzen. Het idee dat als je vraagt laarzen in te leveren, dat je een samenwerking krijgt met de omgeving, mensen die het verhaal kennen. Daarmee maak je mensen ook bewust van wat er is gebeurd."
Beklemmend
Over het terrein van het Joods Werkdorp klinken ondertussen chaotische klanken van gitaarmuziek. Op het veld is een zwarte loper uitgelegd waarop elke keer een paar laarzen wordt bijgezet richting een denkbeeldig einde. De combinatie maakt het een beklemmend geheel, vertelt Wouter van Deenen. "Ja, iemand zei dat tegen me en dat is het ook. Ik maak stappen namens andere mensen die dat niet meer konden doen, omdat ze vermoord werden."
Tekst loopt door onder de video met een impressie van de beeldzang
Er komt geen openbare voorstelling van de beeldzang. Komend najaar willen de kunstenaar en de componist een opname maken van de performance die dan later online te bekijken is. Van Deenen: "Dit was een try out. Het streven is zo'n twee- tot driehonderd paar laarzen te verzamelen en misschien ziet het er dan heel anders uit."
NSB- en SS-verleden
Inmiddels zijn rond de zeventig paar laarzen binnen. Een man uit Den Oever komt bij het werkdorp met twee paar rubber laarzen aanzetten. "Eigenlijk waren ze voor de kringloop, maar ik vind dit een mooier initiatief. Het doet me wel wat. Ik heb familie met een NSB- en SS-verleden en dit is een item waar ik al lang mee bezig ben. Het is goed om die geschiedenis levend te houden." Hij kijkt geëmotioneerd naar de performance op het veld: "Het raakt me nog steeds. Daar wil ik het bij laten eigenlijk."