Fatima had nooit gedacht dat ze dakloos zou worden: 'Lijkt alsof iedereen om je heen ook wegvalt'

Toen Fatima op haar negentiende dakloos raakte, werd ze vaak niet geloofd als ze zei dat ze geen adres had. Ze droeg namelijk kleding die ze ook draagt nu ze niet meer dakloos is. Ze paste dus niet in het beeld van de bedelende, oudere dakloze. Daar is zij niet de enige in: volgens het Straat Consulaat Den Haag vallen de meeste daklozen niet onder dat stereotype. 'Het zijn mensen zoals jij en ik.'

Dat wil het straatconsulaat duidelijk maken met een nieuwe campagne. Op de posters staan foto's van het dagelijkse straatbeeld in Den Haag, met de vraag: 'Zie jij wie dakloos is?' Er zijn ook foto's gemaakt van mensen aan wie je niet direct kan zien dat ze dakloos zijn, zoals de 27-jarige Fatima.

Zij was vanaf haar negentiende twee jaar dakloos. In die periode heeft ze niet buiten geslapen. 'Dat vond ik te eng en was ik niet gewend.' De nachtopvang was voor haar ook geen optie. 'Dan zag je dat jij ook nu echt in die situatie zit. Dat was voor mij een hele grote angst, dus ik ben daar wegegaan.' Een week lang sliep ze in de kelderbox van een kennis.

Lege dagen

Daarna verbleef Fatima even bij een andere kennis in Amsterdam, maar ze zag het niet zitten om daar haar leven op te bouwen. 'Dat was echt mijn twijfel: blijf ik in Amsterdam of vecht ik in Den Haag voor mijn leven.'

Maar eenmaal terug in Den Haag waren haar dagen leeg. 'Ik was echt een levendig persoon, ging altijd wel met mensen hangen. Op een gegeven moment raak je dan je huis kwijt en dan lijkt het alsof iedereen om je heen dan ook weg komt te vallen.' Fatima trok zich terug. 'Je raakt depressief en je verliest jezelf. Jezelf kapot maken is zo gedaan, maar herstellen duurt heel lang.'

Stereotype van oude man

De Haagse was in de lastige situatie beland, omdat ze te weinig inkomen had en ook niet thuis bij familie terecht kon. 'De huur was 650 euro terwijl ik een inkomen had van 750 euro. Je hoeft niet heel slim te zijn om te bedenken dat je dat niet lang vol gaat houden.' Het Straat Consulaat heeft Fatima veel geholpen, waardoor ze nu na acht jaar een eigen woning heeft. 'Ik ben blij met wat ik nu heb, een huisje met twee katten.'

Maar het stereotype dat daklozen vaak oude bedelende mannen of verwaarloosde drugsverslaafden zijn, moet ontkracht worden, vindt Fatima. 'Het kan iedereen overkomen, ik had ook nooit gedacht dat het mij zou overkomen. Anderen vroegen mij toen ook of ik geld kon missen, terwijl ik ook gewoon naar mijn moeder ging om boodschappen op te halen.'

De twintiger doet daarom mee aan de campagne van het Straat Consulaat. Daarmee wil de stichting duidelijk maken dat dakloosheid vaak een woonprobleem is. 'De stereotypische dakloze is maar het puntje van de ijsberg die opvalt', zegt Marlies Filbri van het Straat Consulaat. 'Daklozen zijn jongere én oudere mensen met diverse achtergrond. Dat is belangrijk om te laten zien, want als je het probleem wil aanpakken, moet je wel weten wat het is.'

Mensen moeten zich meer realiseren dat dakloosheid niet altijd te zien is, vindt Filbri. 'Het zijn mensen zoals jij en ik. Ik voelde mij trots toen wij in Den Haag vluchtelingen uit Oekraïne binnen een mum van tijd konden huisvesten. Het is belangrijk dat we dezelfde solidariteit voelen en tonen naar mensen die dakloos zijn.'