Alternatieve woonvormen voor ouderen schieten als paddenstoelen uit de grond

Sinds het afschaffen van verzorgingshuizen schieten (burger-)initiatieven met alternatieve woonvormen voor ouderen als paddenstoelen uit de grond. En dat is nodig: niet alleen is een groot deel van onze provincie aan het vergrijzen, ook zijn er lange wachtlijsten voor verpleeghuizen.

Eén van die initiatieven is het 'Knarrenhofje'. In deze hofjes wonen senioren bij elkaar zodat zij elkaar beter in de gaten kunnen houden en gemakkelijker het sociale contact kunnen opzoeken. Er is alleen een probleem: het realiseren van deze woningen is duur en duurt lang.

Voor dit burgerinitiatief zijn in Noord-Holland inmiddels negen aanvragen gedaan, maar van slechts twee daarvan is het duidelijk dat ze er ook daadwerkelijk komen. Dat de behoefte groot is, blijkt ook uit de reacties op Facebook onder het verhaal van Mirjam, die zelf een knarrenhof wil.

De organisatie, voornamelijk gerund door vrijwilligers, wordt aangestuurd door oprichter Peter Prak. Hij zit al dertig jaar in de projectontwikkeling, en ziet dat het realiseren van ouderenwoningen voor extra uitdagingen zorgt. Volgens hem is het vinden van locaties voor deze hofjes het grootste pijnpunt. Dat komt doordat gemeenten vaak veel meer geld kunnen verdienen door andere projecten aan te nemen. De woningen in de Knarrenhofjes worden verkocht voor de kostprijs. Zo blijven de huizen betaalbaar.

Een ander probleem is dat het bouwen van seniorenwoningen duurder is dan 'gewone' woningen. Dit komt omdat gangen breder opgezet zijn en de woning vaak gelijkvloers is. Voor de bouw van een seniorenwoning moet je volgens Prak al gauw 25.000 euro extra rekenen.

Jong en oud

Een ander initiatief is het Hof van Leijh in Haarlem. Ook hier wordt ingezet op het langer zelfstandig wonen van ouderen, niet door alleen ouderen bij elkaar te laten zetten, maar juist door jong en oud te combineren. "Wij hebben afstand genomen van het idee dat ouderen het prettig vinden om met alleen leeftijdsgenoten te wonen. We horen ouderen vaak zeggen: ‘Ik wil niet alleen maar met die oudjes wonen’. Vandaar dat we hebben gekozen voor een mix van bewoners qua leeftijdsgroepen. Hierdoor is een levendig complex ontstaan waar mensen naar elkaar omkijken", aldus de wooncoöperatie.

Voor mensen met dementie is een speciaal hofje gerealiseerd. Bij De Leeuwenhof in Heerhugowaard en Sint Pancras wordt ingezet op extra zorg. Door de locatie kleinschalig te houden, proberen ze de optimale zorg te bieden.

Meer woningen voor ouderen

Onlangs maakte minister van Volkshuisvesting Hugo de Jonge en minister Langdurige Zorg Conny Helder nog bekend dat er een derde van de 900.000 woningen die in ons land gebouwd gaan worden, voor ouderen geschikt moet zijn. 80.000 daarvan zijn woningen in de eerder genoemde hofjes.

Prak moet dat nog maar zien gebeuren: "Het is een vriendelijke en ambitieuze man, maar ook erg hoopvol. Onlangs heeft hij 400 miljoen euro uitgetrokken en dat is fijn, maar we hebben 7.5 miljard nodig. Een snel rekensommetje: met 400 miljoen euro kunnen we zonder hulp van de gemeente of burger 1600 seniorenwoningen bouwen. Dat is niet genoeg."

Al met al duurt het realiseren van woningen heel erg lang. Er wordt meer gepraat dan gebouwd, en dat levert de nodige frustratie op. "We moeten opschieten met bouwen. We zijn allang geen Veronica-land meer, maar we zijn al dik Omroep MAX!", aldus Prak.