Jason dealde drugs en kreeg psychoses, maar helpt nu als 'Psygozer' anderen die problemen hebben

Het is avond. In een pand aan de Pleinweg in Rotterdam-Zuid brandt licht. In een kleine kamer zitten zeven jongvolwassenen samen. Het is pas de tweede keer dat ze elkaar zien, maar nu al delen ze zware thema's met elkaar. Ze praten samen met ervaringsdeskundige Jason Beaz over depressies, PTSS en misbruik. "Ik wil iets terugdoen voor mijn lotgenoten", zegt Jason.

Hij dealde ooit drugs in Hillesluis, een wijk in Rotterdam-Zuid. Door de druk die dit leven met zich meebracht, belandde hij in een psychose. Het dieptepunt bereikte hij toen hij met kleren en al in de grachten van Den Bosch belandde. Hij overleefde het ternauwernood.

Dat was het keerpunt in zijn leven. Jason werd opgenomen in het ziekenhuis en volgde een traject om meer zingeving in het leven te vinden. Vorig jaar organiseerde hij zijn eerste theatervoorstelling over het onderwerp schizofrenie, getiteld Psygozer, om iets terug te doen voor de mensen met wie hij levenservaringen deelt, zoals in de gevangenis zitten of in een depressie raken.

Praten over psychische klachten is vaak een taboe. Ook in de kamer aan de Pleinweg praat de een makkelijker dan de ander. Maar duidelijk is dat de groep al veel heeft meegemaakt in hun relatief jonge leven. Nu hebben ze één ding gemeen: ze zijn op een keerpunt gekomen en willen hun toekomst zinvol gaan invullen.

Ruimte voor ieders verhaal

Tijdens de bijeenkomst geeft Jason iedereen de ruimte om zijn of haar verhaal te doen. Met een open en geïnteresseerde blik stelt hij vragen. Salih (31) is een van de deelnemers. “Eigenlijk houd ik er niet van om zo over mezelf te praten. Ik ben best wel teruggetrokken. Maar als je over je problemen praat voelt dat wel goed. Iedereen hier luistert ook.”

Vertrouwen

Salih zag in zijn omgeving dat er veel 'in drugs werd gedaan'. Hij zag vrienden eraan kapot gaan, maar erover praten werd niet gedaan. “Ik voelde mij verdwaald in het leven. Ik kon mijn plek niet vinden in de maatschappij. Ik ben inmiddels dertig en weet niet wat ik moet doen in het leven.” En toen kwam een keerpunt in het leven van Salih tijdens een openpodiumavond in de Maassilo.

Hij trad op en speelde een cover van het nummer I See Fire van Ed Sheeran. Door de positieve feedback uit het publiek wist hij dat hij als artiest verder moest gaan. “Het is zo mooi als iemand mij vertrouwt.” Datzelfde heeft hij met Jason. “Hij geeft me vertrouwen. Hij gelooft in mij. En dat geeft mij energie.” Salih wil in het traject met Jason verder te weten komen hoe hij zichzelf kan ontwikkelen als singer-songwriter.

De oudste deelnemer is de 44-jarige Iron. Tijdens het gesprek geeft hij positieve feedback aan de andere deelnemers. Heel spontaan komt hij met een voordracht die applaus krijgt van de anderen. De anderen hangen aan zijn lippen. Iron heeft veel raakvlakken met Jason, zegt hij zelf. Hij noemt armoede, opvoeding en detentie. Iron heeft meer dan de helft van zijn leven vastgezeten.

Het overlijden van zijn moeder moest hij ook meemaken toen hij achter de tralies zat. Dat was voor hem een keerpunt. In de gevangenis begon hij gedichten te schrijven om de pijn van zich af te schrijven. “Ik heb besloten om afstand te nemen van het straatleven en een mooi mens te zijn. Daar ben ik nu nog zoekende in. Ik wil onderdeel zijn van de groei van deze groep.”

Trots

Na de tweede bijeenkomst is Jason trots. “De een wil tussen de mensen zijn, de ander wil zijn gevoelens kunnen verwoorden.” Het leertraject van Jason is een combinatie van levenservaringen delen en die omzetten naar een creatieve uiting zoals zang, rap of spoken word. Voor Jason zelf heeft spoken word enorm geholpen om zijn gevoelens te uiten: "Optreden gaf mij ook zelfvertrouwen.”

De bijeenkomst wordt afgesloten door een voordracht van een andere deelnemer. Ze krijgt applaus en steunbetuigingen. Organisator Jason kijkt met een grote, tevreden grijns naar de groep. Begin december geven de deelnemers elk apart een voorstelling over hun verhaal. Die vindt plaats in Het Gemaal in de Afrikaanderwijk, waar ook publiek welkom is.