Twee seconden per zet: spektakel en tranen bij jeugdkampioenschap snelschaken

Razendsnel vliegen de schaakstukken over het bord. Zo'n tweehonderd schakers strijden in Harmelen om het eremetaal tijdens het NK snelschaken voor jeugd. Een partij duurt drie minuten, spelers hebben maar twee seconden per zet. "Het is echt spectaculair, kijk maar naar de spanning op de gezichten."

Rustig nadenken over de tactiek zit er niet in vandaag. Snelschaken draait om vliegensvlug beslissen. Jongeren onder de twintig, in sommige gevallen 8 jaar of nog jonger, schudden elkaar de hand en proberen in de korte tijd die ze hebben elkaar te slim af te zijn.

Noah Ritzerveld van 10 schaakt pas 3,5 jaar, maar is al drie keer Nederlands kampioen geworden. Hij is er bescheiden over. "Schaken is gewoon leuk", zegt Noah, die trouwens liever een gewone partij speelt. "Dan kan je beter een plan maken." Ook Rolinda den Heijer is in Harmelen. Zij is al een stuk ouder en zit rechts in de zaal tussen de jongeren. "Ik heb twee partijen gewonnen en twee verloren. Maar ik moet er nog een heleboel."

Schaken wordt steeds populairder. Dat heeft misschien te maken met de Netflix-serie The Queen's Gambit. Ook de schaakrel tussen Hans Niemann en Magnus Carlsen spreekt tot de verbeelding. Schaakgrootmeester Jan Werle organiseert het NK . "Je ziet dat veel mensen beginnen met online schaken wat heel laagdrempelig is. Zo kun je best een hoog niveau bereiken en je hoeft de deur er niet voor uit."

Jan schaakt al van jongs af aan. Zijn eerste snelschaakkampioenschap speelde hij op z'n achtste in Wolvega. "Het was echt een rollercoaster aan emoties destijds. Het enige dat telt is de eindstand op het eind van de dag. Tegelijkertijd weet je: ik moet goede zetten spelen en mijn emoties onder controle houden. Dat is heel lastig en spannend."

Die spanning is voelbaar onder de deelnemers. "De tranen vloeien ook rijkelijk bij veel spelers. Dan hebben ze net één zet over het hoofd gezien, zo'n fout zouden ze normaal niet maken", vertelt Jan. "Vooral bij de jongere spelers kan dat hard aankomen."

Af en toe gaat de deur even open als één van de organisatoren op en neer loopt of er een wisseling is tussen de spelers. Op de gang proberen sommige ouders reikhalzend een blik naar binnen te werpen. "Trots ben ik zeker", zegt één van hen. Alhoewel het niet om de prestatie gaat, maar om of ze hun best doen."