Rechter Jacco Janssen droeg een week lang een enkelband: 'Je voelt hem wel de hele tijd'

Het lijkt wel de omgekeerde wereld: een rechter met een enkelband. Toch loopt de Rotterdamse rechter Jacco Janssen er al een week mee rond. Niet omdat hij zelf veroordeeld is, maar omdat de reclassering september heeft aangemerkt als 'de Maand van de elektronische monitoring'. Hoe dat de rechter bevalt? "Je voelt wel de beperkingen van je vrijheid."

Janssen is niet de enige hoogwaardigheidsbekleder met een enkelband om. Het gaat onder meer om Tweede Kamerleden Joost Sneller (D66) en Michiel van Nispen (SP), secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid Dick Schoof, een politieagent en een officier van justitie. Én rechter Janssen zelf dus.

Tijdens de proef ervaren de deelnemers hoe het is om een enkelband te dragen en welke beperkingen dat met zich meebrengt. Dat heeft Janssen inmiddels wel ervaren, zegt hij zelf. "Je voelt best wel de beperkingen van je vrijheid en de reacties van anderen", vertelt de rechter. Tegelijkertijd is hij zich ervan bewust dat zijn situatie niet helemaal te vergelijken valt met die van iemand in de reclassering.

"Het bevalt goed", zegt Janssen op maandagochtend, de dag dat de band er weer af gaat. "Maar ik ervaar het ook als gemakkelijker dan andere enkelbanddragers. Er is geen slachtoffer dat bang voor mij is, die tegen mij beschermd moet worden. Ik word ook niet opgehaald door de politie als ik in overtreding ben. Ik heb een fijne partner thuis, een mooi huis. Ik heb een gestructureerd leven. Dat maakt het allemaal gemakkelijker."

Drie uur per dag opladen

Toch valt de enkelband niet te negeren. "Je went er wel aan, maar je voelt wel dat hij er zit", zegt Janssen. En zeker drie uur per dag kan hij al helemaal niet om de band heen, omdat het apparaat dan moet opladen. Dat gebeurt met een draagbare lader die op de band geklikt wordt, maar dan moet Janssen wel drie uur lang stilzitten. "Ik dacht: dat doe ik in bed, maar dat mag dus weer niet. Dan kan hij te warm worden. Dus je moet met je been omhoog met de oplader erop."

Als rechter weet Janssen goed hoeveel mensen er in Nederland te maken krijgen met een elektronische enkelband. Dat gaat volgens hem om 'duizenden per jaar'. Maar niet iedereen draagt een enkelband om dezelfde reden, vult de rechter aan.

Als voorbeeld omschrijft Janssen een drietal situaties waarin iemand met een enkelband naar huis kan worden gestuurd. "Het kan bijvoorbeeld gaan om voorlopige hechtenis. Dan mag je voor een rechtszaak naar huis met een enkelband om je in de gaten te houden. Het kan ook gaan om een voorwaardelijke staf."

In een derde geval krijgt iemand een enkelband na het uitzitten van zijn of haar straf. Terwijl zij dan in het resocialisatietraject zitten, krijgen zij een elektronische enkelband om hun bewegingen in de gaten te houden. "Hij wordt dus ingezet op verschillende vlakken."

Enkelband als zelfstandige straf

Na een week met het apparaat te hebben rondgelopen ziet Janssen zeker mogelijkheden voor het gebruik van de enkelband.

"Ik vind het een goed middel in de controle van al die straffen, maar ik denk ook dat het ingezet kan worden als een echte zelfstandige straf. Dat is nu nog niet, maar dat kan volgens mij best wel. Een soort thuisdetentie."

Of de rechter de enkelband nu vaker gaat uitdelen? "Ik denk dat ik er wel steeds beter over ga nadenken als ik hem opleg."