Blanco strafblad, keurige banen: dit is het middenkader van de drugswereld. ‘Geen Pablo Escobar of Piet Costa, wel een onmisbare schakel’

De schoolprestaties van zijn zoontje zijn omlaag gegaan, zegt Faouzi. Rachid vult aan: de impact op zijn kinderen is groot. Caressa heeft het ook niet makkelijk gehad, zeker omdat zij haar moeder financieel ondersteunt. We zijn hier niet bij een gespreksgroep van bezorgde ouders in een willekeurig buurthuis. Dit zijn verdachten van drugshandel. De officier van justitie wijst er nog maar eens fijntjes op: de wereld van liquidaties, beschoten panden en witwassen. Gaat het hier echt om dezelfde mensen?

De vijf verdachten in zaal 1 van het gerechtsgebouw in Rotterdam ogen als doorsnee burgers. Keurige banen, van vrachtwagenchauffeur en chemisch analist tot scheepsreparateur. De rechter loopt ze een voor een na: ‘U heeft uw leven redelijk op orde’; ‘volgens de reclassering heeft u geen hulp nodig’; ‘bij u worden geen problemen geconstateerd.’ Geen van hen is ooit eerder betrokken geweest bij een misdrijf. Vijf verdachten, vijf keer een blanco strafblad.

Het is een bijzonder gezelschap. “Dit zijn niet de Pablo Escobars of de Piet Costa’s. Niet de grote organisatoren van de cocaïnesmokkel. Maar wel een onmisbare schakel”, zegt justitie. Het is het middenkader van de drugswereld. Aan de bovenkant zitten de kartels in Colombia en de drugsbazen in Nederland, zoals Roger P. alias Piet Costa, die berucht werd door zijn martelcontainers. Aan de onderkant de geronselde uithalers, vaak jonge gastjes die met hun zwarte hoodies en breekijzers ‘s nachts de containers openmaken.

Het middenkader legt contacten en verzamelt informatie: waar de container uit Ecuador staat met het witte goud, verstopt tussen de ananassen. Dit is het niveau van de corruptie. Volgens justitie wordt dat het meest zichtbaar bij de vrouwelijke verdachte Caressa B. De 30-jarige Rotterdamse 'had een omvangrijk netwerk van personen die invloed hadden op het logistieke proces in de haven. Een netwerk dat zij voortdurend uitbouwde door het corrumperen van havenmedewerkers en overheidspersoneel.'

Een vriend van haar werkt bij de recherche. Hij zou regelmatig in de politiesystemen hebben gekeken om informatie voor haar op te zoeken. Tegen betaling: de peilbaken onder haar auto registreert haar voor de deur bij de politieman in Berkel en Rodenrijs, waar ze een envelop met geld in de bus doet. Volgens Caressa B. ging het om 500 euro. Rechercheur Brian is vorig jaar mei veroordeeld voor omkoping tot drie maanden cel en een taakstraf van 180 uur.

In januari 2020 zegt Caressa B. tegen een kennis: “Bad news. Ik zit in een onderzoek hè. Die vriend van mij heeft gezegd dat ik onder de loep sta. Hij zegt ‘Je moet uitkijken. Appen is geen probleem. WhatsApp kunnen ze niet onderscheppen. Als je de berichten verwijdert, kunnen ze het niet terughalen’.” Die vriend is rechercheur Brian.

Tegen de kennis in de auto vertelt ze ook wat de tarieven zijn van Brian. “Duizend euro, maar dan krijg je wel alles hè. Wat op je naam staat, alles. Vijfhonderd vindt hij ook prima, daar niet van.” Hoe komt de recherche aan dit gesprek? Het is afgeluisterd in de auto waarin de Rotterdamse zit. De recherche is dan bezig met het tappen en observeren van meerdere verdachten.

De mededeling ‘ik zit een onderzoek’ komt twee weken nadat Caressa B. officieel ‘TCI-subject’ is. TCI staat voor Team Criminele Inlichtingen, de dienst die zich bezighoudt met ernstige delicten en daarvoor onder meer informanten inzet. Corrupte diender Brian had het gezien en doorgegeven.

Afluisteren verdachten

Het afluisteren van de verdachten levert nog veel meer op. Er wordt gesproken over een ‘grote partij’, ‘wie moet wat krijgen’ en ‘de bak is groen’. Interpretatie van de recherche: dit gaat over drugshandel, betalingen en de mededeling dat een container niet wordt gescand.

Er worden niet alleen microfoontjes geplaatst, ook camera’s en wel op een speciale plaats: café het Wapen van Pernis. De officieren van justitie noemen de horecagelegenheid nadrukkelijk afgelopen dinsdag. Het wordt aangeduid als ‘een rovershol’. De verdachten die ‘onder de loep’ worden genomen, verzamelen zich daar regelmatig met grote tassen: leeg bij binnenkomst, vol bij vertrek.

Het vermoeden: “Dit was een uitvalsbasis voor partijen cocaïne in de Rotterdamse haven, waar de uitgehaalde drugs zouden worden verdeeld. De beelden maken duidelijk dat ook in het holst van de nacht niemand met lege handen het pand verlaat.”

Het geeft de recherche een beeld van de criminele organisatie, van het middenkader. Let wel: van het café zelf is niemand als verdachte aangemerkt.

Wat is dan die criminele organisatie in de ogen van justitie? Caressa B. en Faouzi K. regelen de boel. Zij hebben de netwerken en weten waar de containers staan. Rachid K. en Yousif el B. werken beiden voor Smith Holland, een bedrijf gespecialiseerd in het onderhoud van koelcontainers. Da’s handig, want de bestelbusjes van Smith Holland vallen dus niet zo op als zij over haventerreinen rijden. Justitie stelt dat het vijftal gebruikmaakt van gekloonde bedrijfsauto’s: imitatie-wagens met valse kentekens.

Worden de busjes dan niet gecontroleerd als zij de poort binnenrijden? In de portiersloge van Uniport op de Waalhaven zit verdachte nummer vijf, Gregory L. Hij is beveiliger in dienst van Securitas. En zo kunnen uithalers ongestoord naar de containers met de drugs worden gebracht.

Op 18 november 2019 gaat het om een partij van 540 kilo cocaïne uit Brazilië aan boord van de Marfret Guyana. De contrabande zit verstopt in een container eindigend op nummer 633 en staat bij Uniport. Op de 17e worden vier van de vijf verdachten gesignaleerd bij McDonalds. Op de 18e hebben Caressa en Faouzi veel contact met elkaar. Die dag wordt in een garagebox waar de verdachten samenkomen gezien dat een uitschuifbare ladder wordt ingeladen in een gekloonde VW Caddy.

Telescoopladder

Rachid K. arriveert bij Uniport, Gregory L. laat hem binnen door een toegangspasje te geven en de auto rijdt naar de zogeheten H-straat met koelcontainers. Een toezichthouder van Uniport betrapt twee mannen die met een telescoopladder bij een koelcontainer staan. De VW Caddy rijdt met hoge snelheid weer weg. De douane vindt een uur later de pakketten met cocaïne in container ‘633’.

Justitie spreekt van een gevoelige slag, omdat de partij van 540 kilo verloren is gegaan. In de afgeluisterde gesprekken zoude de ergenis te horen zijn. De verdachten spreken over ‘hoofdpijn’ en zeggen dat ‘die kanker-Irakees iets fout heeft gedaan’, daarmee volgens justitie doelend op Yousif el B. De groep zou direct plannen maken voor een nieuw transport om het verlies goed te maken: ‘We zijn ook aan het vechten voor jouw doekoe (geld).’

Dat gebeurt drie weken later, op 8 december 2019, wederom op het terrein van Uniport. Rachid K. arriveert weer met zijn Smith Holland-busje, maar de afluisterapparatuur registreert een nerveuze K. die veel douane signaleert. Hij verlaat het terrein en zegt tegen een onbekende ander dat hij zijn telefoon in zijn onderbroek heeft verstopt toen hij door de douane werd gecontroleerd.

Een dag later keert hij terug en rijdt twee uur lang rond. Dan weer staat de auto stil bij Pier 6, dan weer bij Pier 7. ‘Een zoektocht’ stelt justitie. En die zal dan wel gericht zijn geweest op de container eindigend met nummer 088, want daarin wordt even later 150 kilo cocaïne aangetroffen.

Justitie denkt Rachid K. aan dit transport te kunnen linken, voor de andere verdachten is de directe betrokkenheid niet duidelijk genoeg. Anders dan bij de 540 kilo die eerder werd onderschept. Maar is er überhaupt wel spijkerhard bewijs? De verdachten ontkennen en zwijgen allemaal tijdens het meerdaagse proces in Rotterdam. Hoe weet je nou zeker dat Rachid op die ene container uit was?

Justitie spreekt zelf van ‘drugshandel van epidemische vormen’. Dan zou de kans wel eens groot kunnen zijn dat je als douane in een willekeurige container drugs vindt, merkt een advocaat van de verdachten op. Maar was dat ook ‘hun’ container? De bewuste nummers van de drugscontainers komen niet voor in de afgeluisterde gesprekken, zeggen de advocaten. Dus hoe koppel je hun cliënten aan een drugscontainer?

Criminele organisatie dan, van vier mannen en een vrouw die regelmatig samenzijn in een garagebox en een café. Die ontmoetingen zijn volgens de verdediging geen bewijs voor betrokkenheid bij concrete transporten. Zeker, er wordt veel onderling gepraat, maar veel onderwerpen zijn onduidelijk en is het allemaal wel serieus te nemen?

Maar ja, wil ook de rechter weten: wat wordt dan bedoeld met ‘blokken’ en hoe zit het met de Appgroep ‘ECT Maasvlakte’, of de mededeling ‘je auto staat als uithaler geregistreerd’? Vragen, heel veel vragen. Dat ene antwoord galmt de afgelopen dagen veelvuldig door de rechtszaal: “Zwijgrecht”. “Zwijgrecht”.

3 november 2020 staat te boek als ‘de klapdag': het moment van de arrestaties na een geruime periode van observeren. De afgelopen week stonden de vijf verdachten voor de rechter. Justitie benadrukt op de zitting de problemen in de Rotterdamse haven, waar de cocaïne ‘tegen de kademuren klotst’, met alle gewelddadige gevolgen van dien. De strafeisen: acht jaar cel tegen Caressa B. en Faouzi K., zes jaar tegen Yousif el B. en Gregory L. en vier jaar cel tegen Rachid K.

Vlekkeloze reputatie

De advocaten wijzen nog maar eens op de vlekkeloze reputatie van hun cliënten: zonder strafblad, met banen en gezinnetjes en dan zouden ze op een bepaald moment allemaal dezelfde verkeerde afslag hebben genomen en zijn beland in deze organisatie? Dit zijn toch wel heel atypische verdachten, stellen zij.

Maar dat is nou juist de crux, zegt justitie. Dit is niet het verhaal van de beroepscriminelen of de drop-outs, dit is het ‘keurige’ middenkader. Daar zijn er nog veel meer van: maandag start een nieuw groot proces in Rotterdam, dat deels uit het andere onderzoek voortkomt. Vijf van de zes verdachten zijn medewerkers van Rotterdamse havenbedrijven. Zij zouden onder meer aan Caressa B. belangrijke informatie hebben gegeven over de locatie van bepaalde containers en de procedures bij binnenkomst van de haventerreinen.

Zo rijgen de rechtszaken zich aaneen, door het langdurige kat-en-muisspel van de douane en de boeven. Is het dweilen met de kraan open? Justitie zet het gevecht onverminderd door vanwege 'de verwoestende werking van de georganiseerde drugshandel in kwetsbare wijken in Rotterdam, de aantrekkingskracht op jongeren en de corrumperende werking op haven- en overheidspersoneel'.

Uitspraak: 3 november.