Burgemeester Wijk bij Duurstede over opvang vluchtelingen: 'De houding van sommige Wijkenaren is een veiligheidsrisico'

Burgemeester Iris Meerts van Wijk bij Duurstede blikt terug op een druk weekend waarin honderd vluchtelingen halsoverkop hun intrek namen in een korfbalhal op sportpark Mariënhoeve in haar gemeente. Meerts laat weten dat het een hectisch weekend was, waarin de gemeente snel moest schakelen om de locatie klaar te maken en omwonenden te informeren. Wel maakt ze zich zich zorgen over de heftige reactie van sommige Wijkenaren. Hoewel ze begrip heeft voor de zorgen van haar inwoners, vraagt ze hen ook om geduldig te zijn en mild voor de vluchtelingen. "Mijn grootste zorg ligt bij de houding van de inwoners."

De komst van de vluchtelingen in Wijk bij Duurstede begon met een telefoontje op vrijdagavond. "Er komt nú een bus met vluchtelingen naar de Jaarbeurs, maar deze mensen kunnen hier niet blijven. Kunnen die mensen naar jullie toe?" Het was snel schakelen voor burgemeester Meerts. De gemeenteraad moest akkoord gaan en ze wilde eerst met de driehoek overleggen, maar diezelfde avond kon zij instemmen met het dringende verzoek van de Veiligheidsregio Utrecht. De volgende ochtend zat de burgemeester al vroeg in en crisisvergadering, en 's avonds kwamen de honderd alleenstaande mannen aan in het sportpark.

Vlak daarvoor vond er een informatiebijeenkomst voor omwonenden plaats. Er kwamen zo'n twintig á vijfentwintig mensen op de bijeenkomst af, maar ook na daarna bleven er mensen binnendruppelen. Meerts was tot een uur of 23.00 op de locatie aanwezig om alle vragen te beantwoorden én om zorgen weg te nemen. "Dit waren best pittige gesprekken. Mensen maken zich zorgen om zo'n groep jonge mannen vol testosteron bij elkaar, en over hun kinderen die op de locatie sporten. Ik heb hen gezegd dat we iets aan de verlichting gaan doen en beveiliging gaan inzetten op de plekken waar de jeugd van en naar hun sportlocatie fietst." Daarnaast zal de gemeente maandag een telefoonnummer op de website plaatsen, waarop mensen rechtstreeks met één van de tien beveiligers kunnen spreken.

Dat is volgens de burgemeester nog niet genoeg. "We gaan nog een informatiebijeenkomst plannen. Dat zal komende week of die week erop worden." De informatiebijeenkomst van afgelopen zaterdag werd vanwege tijdsgebrek diezelfde dag nog aangekondigd. "Alleen de direct omwonenden hebben een brief gehad. Sommige mensen waren boos omdat zij de brief niet hadden ontvangen. Achteraf gezien hadden we dit anders moeten aanpakken, we hadden ruimhartiger moeten zijn."

Meerts heeft begrip voor de zorgen van omwonenden. "Maar mijn grootste zorg ligt bij de houding van sommige Wijkenaren, dat is een veiligheidsrisico." Volgens haar is het de reactie die de sfeer bepaalt. "Heb geduld en wees mild als je vluchtelingen tegenkomt. Sommige mensen sliepen al elf dagen buiten en hadden al die tijd geen douche gezien. Ze hadden honger en geen kleren. Het zijn echt schrijnende verhalen."

Kleding en dagbesteding

Meerts benadrukt dat de werkelijkheid er dan ook echt anders uitziet dan het beeld wat we van social media krijgen. "Mensen komen spontaan langs om te helpen. Iedereen heeft de beelden op televisie gezien en voelt zich machteloos. En al is het maar iets kleins: nu kan er geholpen worden." Op welke manier kan dat nu het beste? "Kleding en spelletjes zijn van harte welkom. Vooralsnog kunnen deze spullen rechtstreeks worden afgegeven.

Waar ook echt behoefte aan is: dagbesteding. "Deze mensen mogen niet werken, maar willen wel graag iets doen", vertelt de burgemeester. Om die reden doet ze een oproep aan haar inwoners om ideeën te delen met de gemeente. "Dit kan van alles zijn: het organiseren van een voetbaltoernooi, taalcursus, wandelen. Alle ideeën om de dag op een nuttige manier te vervullen zijn van harte welkom." Mensen die willen helpen kunnen contact opnemen via communicatie@wijkbijduurstede.nl. "We hebben een geweldige locatiemanager die alle ideeën en wensen verzamelt."

De burgemeester heeft met eigen ogen gezien dat hulp soms uit onverwachte hoek komt. "Zaterdag heb ik gesprekken met mensen gehad die zich heftig uitten op social media. Op één iemand na stelde mensen hun mening bij. Iemand kwam later op de dag zelfs 150 flesjes water brengen omdat hij vond dat hij iets goed te maken had."

Duur opvang

Het is onduidelijk hoe lang de groep jonge mannen in de sporthal kan blijven. "De afspraak is dat zij hier tijdelijk blijven. Het Rijk heeft beloofd dat er op 1 januari een structurele oplossing komt, maar je kunt niet van mensen verwachten dat ze vier maanden in een sporthal wonen. Dat wens je niemand toe. Ook wij hebben de sporthal op een gegeven moment weer nodig." Het sporten gaat in principe gewoon door.

Deze week wordt er bekeken wat er verder op de opvanglocatie nodig is. Ook zal er door middel van een logboek gemonitord worden hoe het gaat. Voor nu kijkt de burgemeester positief terug op wat er dit weekend is neergezet. "Ik vind het mooi dat wij in Wijk bij Duurstede een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van de crisis in Ter Apel, al is het maar een hele kleine."