Utrechtse kerken nemen voortouw bij opvang vluchtelingen: 'Kerk kan snel schakelen'
De opvang van vluchtelingen uit het door oorlog getroffen Oekraïne gaat erg goed. Dat vindt De Protestantse Kerk Utrecht, die zelf een belangrijke rol speelt in het proces. Kerken zijn historisch gezien één van de eerste partijen die hulp bieden in crisissituaties. Religieuze instellingen kunnen snel schakelen en bieden zo eerder adequate opvang dan de overheid, vindt dominee Dirk de Bree.
De Protestantse Diaconie Utrecht is onderdeel van de Protestantse Kerken Utrecht. De diaconie werkt samen met de gemeente Utrecht om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. De Bree legt uit: “De nood was urgent en traditiegetrouw doet de kerk dan een stap naar voren, waar wij dat kunnen.”
Volgens hem heeft de overheid steeds meer zorgtaken van de kerken naar zich toegetrokken, maar als de nood hoog is springt de kerk alsnog in. “De structuren in de kerk zijn veel sneller op te schalen dan bij de overheid, en daarom waren wij de eerste weken in de lead.” Als de gemeente de taak van de diaconie kan overnemen, dan doet de kerk weer een stapje terug, zegt De Bree.
Tekst gaat verder na de afbeelding
De Diaconie zette een netwerk van gastgezinnen op. Gezinnen die zich aanmelden worden eerst gescreend en daarna wordt gekeken welke vluchtelingen het best in dat gezin passen. Dat doet de kerk via zogenoemde matchmakers. De Bree: “Als wij gastgezinnen aanbieden, dan moeten dat veilige plekken zijn, vandaar die screening.”
Hartverwarmend
Wethouder Rachel Streefland (ChristenUnie) is blij met de hulp van de Utrechtse Diaconie. “We zijn in contact met de diaconie en kerken in de stad Utrecht om het ruimhartige aanbod van Utrechters om Oekraïense vluchtelingen op te vangen te faciliteren en mensen en gezinnen zo snel als mogelijk te plaatsen bij gastgezinnen.''
''De betrokkenheid is groot en we weten elkaar goed te vinden”, stelt de wethouder. “Het is hartverwarmend om te zien hoe inwoners en organisaties in onze stad zich inzetten voor de getroffenen uit Oekraïne.”
Tekst gaat door na de afbeelding
Olena Zhytnyk komt uit de Oekraïne, ze woont nu vijf jaar in Utrecht, haar man vond een baan in Nederland. Haar familie zit midden in het oorlogsgebied en heeft het lastig: “Mijn ouders en mijn opa zijn nog in Kiev,” vertelt ze na een kerkdienst in de Nieuwe Kerk Wittevrouwen. “Het is in Kiev heel gevaarlijk, maar ze houden vol. Ze hebben het niet makkelijk, het is elke dag gevaarlijk en ze hebben moeite om eten te kopen.”
Zhytnyk is blij dat er in Utrecht veel hulp aangeboden wordt, en vindt dat vanzelfsprekend: “Het staat in de bijbel dat kerken moeten helpen, we moeten vriendelijk en goed voor vreemdelingen zijn. Dat is het volgen van het woord van God.” Zhytnyk biedt zelf ook opvang, haar schoonfamilie is bij haar ingetrokken.
Waar wij nood zien, willen we graag helpen.
De Bree ziet de opvang in gastgezinnen vooral als tijdelijk oplossing: “Je kan een gezin een aantal dagen of een aantal weken in huis hebben. Maar daarna wordt het wel ingewikkeld. Dat hangt natuurlijk ook af van de grootte van het huis”, zegt de dominee.
Ook ziet hij andere bezwaren, want de vluchtelingen zijn ineens uit hun vertrouwde omgeving weggerukt. En dan zitten ze veelal in een gezin dat hun taal niet beheerst. Daarom organiseert de Diaconie dagbesteding, waar Oekraïners samen kunnen komen en met lotgenoten kunnen praten.
Tekst gaat verder na de afbeelding
Tijdens de dienst in de Nieuwe Kerk Wittevrouwen besteedde voorganger Jan-Maarten Goedhart uitgebreid aandacht aan de situatie van de vluchtelingen. De dominee begon zijn dienst met een video van Oekraïners die in een schuilkelder hun geloof belijden, daarbij stond psalm 31 (‘Bij u Heer, schuil ik’) centraal. In zijn preek benoemde hij de stroom vluchtelingen in Europa, die tot aan Utrecht reikt. “Het zijn mensen die wij ontmoeten.”
Mensen in nood
Chaim Zonnenberg is bestuurslid van de Protestantse Diaconie Utrecht, hij is de initiatiefnemer van de opvang. Sinds begin maart is hij actief: “We zagen de dingen gebeuren in Oekraïne en de mensen die op de vlucht sloegen”, vertelt hij na de dienst in Wittevrouwen. “Waar wij nood zien, willen we graag helpen. En kerken zijn van nature een instelling die gemakkelijk mensen kunnen opvangen.”
De Diaconie heeft inmiddels 200 gastgezinnen in de kaartenbak, die in totaal 500 bedden aanbieden. Daarvan zijn nu zo’n 40 bedden bezet. Zonnenberg: “Maar wij verwachten dat het aantal vluchtelingen dat de komende weken naar Utrecht komt fors gaat stijgen.” En dus zijn extra gastgezinnen welkom. Wie zich wil aanmelden kan terecht op de site van de gemeente.