Wormen in boerenland vergrijzen: niets doen levert grotere, rode wormen op
Boerenland met rust laten, levert grotere, rodere wormen op. Omdat die sterker zijn en hun eten de grond in meenemen, leveren deze wormen een veel gezondere bodem op. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat voor het grootste deel in Fryslân is uitgevoerd.
Het boerenland vergrijst met vooral kleine, zogeheten grijze wormen. Rode, grotere wormen die beter voor de bodem zijn, zitten in minder intensief gebruikt land.
Voor het onderzoek is gekeken naar intensief gebruikte landbouwgrond waar gier geïnjecteerd wordt, vogelland met grof mest en natuurland dat niet bemest wordt.
Wel wormen, maar kleinere
"Wat mij heel erg opviel, was dat er in dat intensieve land best nog wel veel wormen zitten. Maar het zijn wel kleintjes. En hoe minder je grond verstoord des de groter de wormen worden. Dan heb je misschien wat minder, maar die grote kunnen misschien wel veel meer grond verzetten. Dus als boer heb je daar meer aan", zegt onderzoeker Rob Venderbos van Rijksuniversiteit Groningen.
"Rode en grijze wormen"
Het is niet alleen de grootte die anders is, merkt Venderbos op: "Je hebt zo'n dertig soorten in Nederland, maar het belangrijkste verschil is dat je rode en grijze wormen hebt. En de rode zijn degene die naar het oppervlakte komen en daar vers plantenmateriaal en afgemaaid plantenmateriaal mee de bodem innemen. Die zorgen ervoor dat er meer organisch materiaal in de bodem komt. Dat is belangrijk, want het zorgt ervoor dat voedingsstoffen niet wegspoelen. Dus je wilt vooral die rode wormen."
Rode wormen duurzamer
Eigenlijk zorgen die grotere, rode wormen dus voor een betere 'kringlooplandbouw.' "Als je minder mest op je land wilt gooien, moet je eigenlijk van die rode wormen hebben, want die zorgen ervoor dat alles weer vrijkomt en de planten weer kunnen groeien", vindt Venderbos.
En je krijgt die goede wormen dus vooral door de bodem met rust te laten, concludeert de onderzoeker: "Als je drijfmest injecteert, dan maak je allemaal sneeën in de bodem. Dan hak je heel veel wormen doormidden. Datzelfde geldt ook voor het ploegen om een nieuwe grasmat in te zaaien. Of als je mest uitrijdt met zo'n zware tractor eroverheen. Hoe minder je dat doet, des te meer de wormen rustig kunnen groeien. Voordat je zo'n grote hebt, duurt het wel tien jaar."
Weidevogels
Kunstmest en gier zijn geen dingen waar wormen mee uit de voeten kunnen. Ruige mest wel, want daar zit eten in voor de wormen. Een ander voordeel van de rode wormen is dat ze beter te vangen zijn door weidevogels die niet ver in de bodem kunnen pikken. Maar of weidevogels hun gedrag daar ook echt op aanpassen, moet nog worden onderzocht.