600 patiënten nazorgpoli Radboudumc hebben long-covid: 'Het wordt onderschat'

Toen Wilma Rougoor afgelopen december besmet raakte met het coronavirus had ze niet kunnen vermoeden dat ze een half jaar later nog zó ziek zou zijn. Therapie helpt. Haar alpaca's ook. Maar haar long-covidklachten zorgen voor onbegrip in haar omgeving. "Je ziet het niet aan de buitenkant."

Het is maar goed dat Wilma (49) in een rustige omgeving van de Achterhoek woont. Als er een tractor voorbij rijdt, stopt ze vingers in haar oren. Ze draagt bijna altijd een zonnebril. Harde geluiden en fel licht geven Wilma teveel prikkels. "Ik zit zelfs met een zonnebril achter mijn laptop."

De lijst met klachten is lang. Haar energieniveau laag. "Van corona ben ik eigenlijk niet eens zo ziek geweest. In januari dacht ik te herstellen. Maar ik was zo extreem moe dat het niet lukte om van de bank naar de wc te lopen. Alle energie was weg. Bij de huisarts bleek dat ik long-covid had. Met alle gevolgen van dien."

Uiteenlopende klachten

Patiënten met long-covid ontwikkelen uiteenlopende klachten. Maar Wilma kan ze bijna allemaal aanvinken. "Ik kan geen digitaal werk doen, achter de laptop houd ik het niet lang vol. Mijn geheugen werkt niet. Ik kan niet hoofdrekenen en informatie kan ik niet opslaan, niet onthouden. Soms kan ik de woorden niet vinden. Dan moet ik heel lang nadenken hoe ik iets wil zeggen. Ook raak ik van het minste of geringste ontzettend in de stress. Die paniek ken ik van mezelf helemaal niet."

Aanvankelijk was er weinig bekend over de behandeling van long-covid. Eerder dachten artsen dat patiënten hun grenzen moesten opzoeken. Het tegenovergestelde blijkt waar. "Ik moet alles gedoseerd en volgens schema doen. M'n grenzen mag ik niet overschrijden. Als ik dat toch doe, dan krijg ik een terugval. Dat kan een paar dagen duren, of een paar weken. Nou, dan zie ik het echt niet meer zitten."

De tekst gaat verder onder de foto:

Zo'n terugval maakt de Achterhoekse regelmatig mee. Van de week nog, nadat ze voor het eerst sinds haar klachten weer vrienden bezocht. "We zijn daar iets meer dan een uur geweest. Daarna ben ik meteen naar bed gegaan. Maar gisteren heb ik daar toch enorm last van gehad."

Terugval

Zo'n terugval hakt erin bij Wilma: "Dan zit ik op de bank en kan ik alleen maar huilen. Dan zie ik niet hoe ik ooit moet herstellen. Maar als ik m'n therapeute bel, kan zij ook niet zeggen of ik voor de volle honderd procent herstel."

Verschillende therapieën helpen Wilma tegen haar long-covidklachten. "Ik ben begonnen met fysiotherapie. Daar zit ik in een groepje met long-covidpatiënten. We worden begeleid met sport- en krachttraining. Hoe is je zuurstofgehalte? Hoe voel je je? Hoe is je week geweest?"

Puntensysteem

"Vanuit daar ben ik naar een ergotherapeut gestuurd. Daar leer ik hoe belastbaar ik ben. Hoe deel ik m'n dagen in? Hoe ga ik in huis om met m'n huishoudelijke werk? Aan alles moet ik punten hangen. Aan dat puntensysteem moet ik me houden om binnen m'n grenzen te blijven."

"Bij de ergotherapeut ben ik een aantal maanden geleden ook begonnen met therapie tegen overprikkeling. Daar ben ik nog wel even zoet mee. Dat gaat met muizenstapjes."

Alpaca's

Wat Wilma ook helpt zijn haar zeven alpaca's. Ze spendeert veel tijd in de wei bij haar dieren. "Onze oudste alpaca Lola is altijd heel lief en rustig. Ze voelt het aan als je iets mankeert. Ze komt regelmatig bij me kijken, of bij me liggen. Dat geeft me rust en ontspanning."

Wilma blijft nuchter, want 'er zijn altijd mensen die zieker zijn dan ik'. Haar energie komt langzaamaan terug. Maar het gaat met pieken en dalen. De Achterhoekse hoopt dat ze dit jaar weer een paar uur kan werken.

Wilma is lang niet de enige met long-covid klachten. Alleen al op de nazorgpoli van het Radboudumc meldden zich bijna 600 patiënten, laat een woordvoerder weten. De wachttijd voor behandeling is op dit moment ongeveer drie maanden.