Tibetanen in India: 'China verdient de Spelen niet'
In de Tibetaanse gemeenschap heerst woede over het feit dat China na de Zomerspelen nu ook de Olympische Winterspelen mag organiseren. Tibetanen zeggen dat de onderdrukking in Tibet sinds de Spelen van 2008 alleen maar is toegenomen.
"China kreeg in 2008 een kans, maar sindsdien zijn de mensenrechtenrechten niet verbeterd", zegt Tsering Chomphel, voorzitter van het Tibetan Youth Congress in Delhi, waar hij kantoor houdt in de traditionele vluchtelingenwijk in het noorden van de stad. De meeste Tibetanen in ballingschap wonen in India. De actiegroep heeft ruim vijftig afdelingen in het land, waar ook al ruim zestig jaar de Tibetaanse regering in ballingschap zit.
Chomphel is net terug van een motorrally door heel India om aandacht te vragen voor een oproep de Spelen te boycotten. Veel aandacht was er niet voor in de Indiase media, en in Delhi blijven grootschalige acties uit. Volgens Chomphel krijgen ze vanwege corona geen toestemming voor protesten in het centrum van de hoofdstad. De oproep is daarom vooral zichtbaar op grote posters vlak buiten de vluchtelingenwijk.
'Verdient het niet'
"China verdient het niet om de Spelen de organiseren", zo legt Chomphel de oproep uit. "Ik ben een Tibetaan, en ze hebben mijn land ingenomen. In Tibet zijn geen mensenrechten. Er is geen godsdienstvrijheid en geen vrij onderwijs. Dus hoe verdient China het om de Spelen te organiseren? De Olympische Spelen betekenen eenheid, vrede en harmonie. Maar daar heeft China nooit iets aan gedaan."
Ook binnen de wijk hangen posters die oproepen de Spelen te boycotten. Op de muren staat Free Tibet en in winkeltjes zijn sjaals en stickers met deze leus te koop. Maar met een steeds dominanter China lijkt de droom van een vrij Tibet steeds verder weg. Veel Tibetanen richten hun aandacht daarom op het opbouwen van een leven in India.
Niet makkelijk
Makkelijk is dat niet, als stateloze. "Een klein bedrijfje, dat gaat nog", zegt de 31-jarige Tsering Youdon, die een sappenbar in de vluchtelingenwijk runt. "Maar als je iets groters wil, dan wordt het heel moeilijk. Ook om een stukje grond te kunnen kopen heb je het Indiase staatsburgerschap nodig."
Youdon kwam op haar 15de in haar eentje naar India om te studeren. Haar ouders hadden haar in Tibet nooit iets over politiek verteld. "Dat kan een familie in de problemen brengen", zegt ze. "Hier leerde ik pas over politiek, onze geschiedenis, het belang van de Dalai Lama."
Haar ouders en zusje heeft ze nooit meer gezien. Af en toe hebben ze contact via sociale media. "Natuurlijk zou ik terug willen, zodra we vrij zijn, of democratie krijgen."
De Tibetaanse gemeenschap in India krimpt. Tot 2008 kwamen er jaarlijks gemiddeld 2500 Tibetanen aan in India. Nu is het jaarlijkse aantal Tibetaanse migranten op twee handen te tellen. Waarom het zo is afgenomen is niet helemaal duidelijk. Naar schatting is het totaal aantal Tibetanen in India afgenomen van zo'n 150.000 tot minder dan 100.000. Veel Tibetanen vertrekken naar andere landen, en sommigen kiezen voor een Indiaas paspoort.
Tibetanen die in India zijn geboren hebben hier recht op. Hoe velen ervan gebruikmaken is niet bekend. Volgens de Tibetaanse regering in ballingschap is het aantal verwaarloosbaar, maar cijfers worden niet gegeven. In de vluchtelingenwijk in Delhi is het duidelijk een gevoelig onderwerp.
Land terugkrijgen
Youdon denkt dat degenen die voor het Indiase paspoort kiezen een vrij Tibet hebben opgegeven, en de tranen springen in haar ogen bij die gedachte. "Diegenen die het niet nemen, verwachten nog steeds dat ze terug naar Tibet kunnen, zodra we vrij zijn." Activist Chomphel zou als in India geboren Tibetaan recht op een paspoort hebben, maar hij piekert er niet over het aan te vragen, al geeft hij toe dat hij een vrij Tibet mogelijk nooit zal meemaken.
"Of het nou 200 jaar of 100 jaar gaat duren, dat maakt niet uit. Wij moeten blijven strijden tot we ons land terugkrijgen."