Vandaag worden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog van de Japanse bezetting in Nederland-Indië herdacht. Maar hoewel 15 augustus het einde van de oorlog in het hele toenmalige Nederlandse Koninkrijk was, begon daar toen een nieuw hoofdstuk van geweld.
In deze video blikt NOS op 3 terug op de rol van Nederland in voormalig Nederlands-Indië, voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog:
In de jaren na de onafhankelijkheidsoorlog komen zo'n 300.000 mensen vanuit Indonesië naar Nederland. Ook de familie van Carel-Vincent van de Graaff (33).
"Op 15 augustus denk ik aan wat hen is overkomen", vertelt Carel. "Zoals mijn opa, die in een Japans interneringskamp te werk werd gesteld en aan de Birmaspoorlijn moest werken. En aan mijn oma, die als buitenkamper niet zomaar de straat op kon en honger leed."
"Maar ook aan de periode daarna, toen het geweld niet ophield. Zo reed er een keer een Nederlandse kapitein door de straten van mijn oma. Aan zijn Jeep hingen allemaal afgehakte oren, als soort van pronkstuk."
Een paar dagen later antwoordde een groep Indonesiërs met een wraakactie, vertelt Carel. "Ze kwamen langs bij mijn oma's huis, waar buiten een terriër zat te blaffen. De Indonesiërs pakten toen een rotsblok en gooiden die op haar hond. Hij was in een klap verbrijzeld. En waarom? Omdat ze goud en sieraden wilden."
Al het geweld opgeteld besloten Carels grootouders uiteindelijk om in 1953 naar Nederland te vertrekken en een nieuw bestaan op te bouwen. "Ik herdenk vandaag niet alleen hun leed, maar ook hun veerkracht om opnieuw te beginnen."
Voor deze video maakten wij onder andere gebruik van archiefmateriaal van het NIOD, het KITLV, het Tropenmuseum, de Koninklijke Bibliotheek en Defensie.
