Jongerenorganisaties trekken aan de bel over de privacy van studenten nu steeds meer onderwijsinstellingen gebruik maken van software die thuis meekijkt tijdens tentamens. Ze sturen daar vandaag een brandbrief over naar scholen, het ministerie van Onderwijs en de Tweede Kamer.
Het gaat om software die spieken bij thuistentamens moet voorkomen. Deze 'proctorsoftware' bestuurt op afstand onder meer de webcam, microfoon en soms ook de webbrowser van een student. Het gebruik van die software neemt snel toe, nu studenten vanwege corona op afstand onderwijs krijgen.
"Dit heeft een behoorlijke impact op de privacy van studenten. Het zou nooit zo mogen zijn dat zij moeten kiezen tussen privacy en studievoortgang", schrijven onder meer de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) en Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs (JOB). Ook acht jongerenorganisaties van politieke partijen ondertekenen de brief.
Hoe die software precies meekijkt via de webcam thuis en of dat zomaar mag, zocht NOS op 3 uit:
Scholen zeggen desgevraagd dat ze voor een enorme opgave staan nu ze plots alle studenten thuisonderwijs moeten geven. Ze willen met de software voorkomen dat ze tentamens moeten verplaatsen tot ná de coronamaatregelen. Maar ze benadrukken dat ze streng afwegen of de inzet van de software nodig is.
Voor sommige studenten biedt online toezicht ook los van corona een uitkomst; zij kunnen daardoor op afstand studeren. Denk aan studenten in het buitenland, of topsporters.
Studentenorganisaties schrijven dat ze begrip hebben voor de huidige situatie, maar ze zien de software toch liever verdwijnen. Ze maken zich ook zorgen over door wie, waar en hoe de opnames van hun thuissituatie worden bewaard en gedeeld. "De impact op privacy is buiten proportie als er alternatieven bestaan. We roepen instellingen op om samen met de studenten creatief te zijn en op zoek te gaan naar alternatieven." Zo'n alternatief kan een mondeling tentamen zijn, of een openboektentamen.
Psychologiestudent Naomi de Leng begon een petitie tegen het gebruik van de software en verzamelde duizenden handtekeningen. "We moeten een kamerscan maken waarop onze hele persoonlijke ruimte te zien is. Ze lezen ook onze oogbewegingen af, onze mondbewegingen, alles. Het gaat echt veel te ver."
'Informeer studenten'
Katja Mur van De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) gaat onderwijsinstellingen nu ondervragen op de voorwaarden rondom het gebruik van de anti-spieksoftware. "We gaan bekijken of scholen zich aan de privacyregels houden. Als ze dat niet doen, kunnen we serieuze maatregelen nemen."
Vorige week kwamen ze met tips voor onderwijsinstellingen die gebruik maken van de software. Zo adviseren ze de software alleen te gebruiken als er echt geen alternatief is, moeten scholen studenten informeren in begrijpelijke taal en waarschuwen ze dat het risico op een datalek nooit uit te sluiten is.