Mbo-studenten willen dat de minister meer actie onderneemt om te voorkomen dat zij onnodig geld uitgeven aan schoolboeken die uiteindelijk niet gebruikt worden in de les.
Op een meerderheid van de twintig grootste mbo-scholen krijgen studenten nu nog steeds geen geld terug voor hun ongebruikte schoolboeken, blijkt uit een rondgang van NOS op 3. Terwijl de Tweede Kamer wel een motie heeft aangenomen waarin dat is afgesproken.
"Het is gewoon zonde van het geld, je koopt boeken en die gebruik je vervolgens niet", zegt een tweedejaars studente. "Dat geld kan je beter ergens anders aan besteden."
In onderstaande video legt NOS op 3 aan je uit wat het oorspronkelijke plan was, en waarom je nu je geld nog niet kan terugvragen:
De onvrede over de ongebruikte schoolboeken kwam vorig jaar bij de minister terecht na een onderzoek onder ruim 250.000 mbo'ers. Daarin gaf bijna de helft van de mbo-studenten aan voor hun opleiding boeken te moeten kopen die ze daarna nooit meer gebruiken.
VVD en SP dienden daarop in april een motie in, waarin ze de regering vroegen om scholen te verplichten ongebruikte boeken terug te kopen. Die motie werd aangenomen, tot vreugde van JOB, de belangenorganisatie voor mbo-studenten. "Toen we dat hoorden, waren we heel blij. Nu gaat er echt wat gedaan worden aan onnodige kosten", dacht voorzitter Jurgen van der Hel.
Maar die vreugde was van korte duur. Minister Van Engelshoven gaf al kort daarna aan dat ze pas halverwege volgend jaar wil kijken of ze scholen echt gaat verplichten een terugkoopregeling te hebben.
Scholen aan zet
De minister wil eerst de evaluatie van het 'servicedocument schoolkosten' afwachten. In dat document spraken het ministerie van Onderwijs, de MBO-raad en JOB af dat scholen periodiek moeten controleren of hun boekenlijsten nog up-to-date zijn en dat zij studenten alleen mogen vragen 'onderwijsbenodigdheden' aan te schaffen die voldoende intensief gebruikt worden.
Uit onze rondgang blijkt wel dat meeste scholen sinds de invoering van dat servicedocument in 2018 scherper zijn gaan letten op de boekenlijsten die ze hun studenten voorleggen. Zo doen ze op Landstede MBO in Zwolle een proef, waarbij studenten niet meer aan het begin van het schooljaar alle boeken moeten aanschaffen, maar per kwartaal of maandelijks. Als de boeken dus ook echt nodig blijken te zijn. De eerste resultaten van de proef zijn positief.
'Onnodige kosten'
Andere scholen zetten in op het vooraf goed checken van de boekenlijsten door studentraden en docenten, om zo te voorkomen dat boekenlijsten niet meer up-to-date zijn. Op sommige scholen kunnen studenten hun ongebruikte boeken aan het einde van het schooljaar dus wel weer inleveren en krijgen ze hun geld terug.
Maar op de meerderheid van de mbo's is dat dus niet het geval. Ongewenst, vinden ze bij JOB. "Het studenten onnodig opzadelen met kosten, moet je toch per definitie niet willen", zegt voorzitter Jurgen van der Hel. Hij kent de voorbeelden van scholen die het wel goed geregeld hebben voor studenten. "Die andere studenten zijn dus eigenlijk de sjaak, want die moeten nog steeds die 700 euro aan boeken betalen en die kunnen er vervolgens niets mee."
Die andere studenten zijn dus eigenlijk de sjaak.
De evaluatie van het servicedocument staat gepland aan het einde van schooljaar 2019-2020. Als blijkt dat veel studenten dan nog steeds te maken hebben met ongebruikte boeken, wil de minister een wetswijziging overwegen. Eerder niet.
Van der Hel: "Halverwege volgend jaar gaat ze kijken, en dan is het natuurlijk nog niet geregeld, hè. Als we moeten wachten op de uitvoering van de motie, zijn we over vier jaar nog niet klaar. Tot die tijd maken studenten dus kosten die ze niet hoeven te maken."