Piek van studenten op komst: zijn de steden er klaar voor?

• Rolinde Hoorntje

  Redacteur NOS op 3

Deze week beginnen de eerste introductieweken voor studenten. Dat betekent ook een nieuwe toestroom van (inter)nationale studenten op zoek naar betaalbare woonplek. Vorig jaar leidde dat in meerdere steden tot problemen, studenten moesten noodgedwongen uitwijken naar hostels en tentenkampen.

Zijn steden dit jaar beter voorbereid? Je zou denken van wel: vorig jaar beloofden de politiek en onderwijsinstellingen het probleem aan te pakken middels een actieplan. In deze video zoekt NOS op 3 uit wat er tot nu toe van dat actieplan terecht is gekomen:

Het plan richt zich op drie punten: meer woningen, ieder jaar voldoende noodopvang en betere woonvoorlichting voor internationale studenten. Met als einddoel binnen tien jaar woningvraag en -aanbod volledig in evenwicht brengen.

Meer woningen

In dichtbebouwde steden is het voor studenten vaak lastig een kamer te vinden. Daar willen gemeenten verandering in brengen met extra studentenwoningen. Alle steden spraken in een voortgangsbrief streefaantallen voor de korte (3-4 jaar) en lange (10 jaar) termijn uit.

Wat is daar tot nu toe van terechtgekomen? We belden gemeenten en onderwijsinstellingen om daarachter te komen:

Lang niet overal zijn de tekorten in een jaar tijd echt ingelopen. Steden als Amsterdam, Utrecht en Groningen hebben voor de toekomst wel concrete bouwplannen om het tekort verder te verkleinen. In Delft, Leiden en Eindhoven zijn die plannen er (vooralsnog) niet of beperkt.

Noodopvang

En dus is het maar de vraag of de tenttaferelen van vorig jaar voorkomen kunnen worden. Om de piek van nieuwe studenten op te vangen spreken gemeenten en onderwijsinstellingen in het actieplan uit ieder jaar voor voldoende noodopvang te zorgen.

Hoeveel precies 'voldoende' is, is lastig te bepalen. Maar feit is dat van de zes steden met de grootste tekorten er maar drie noodopvangplekken hebben geregeld: Utrecht, Groningen en Amsterdam. Al vergaf die laatste stad in juli al alle 269 noodkamers aan internationale studenten.

Delft en Leiden zeggen de noodopvang niet nodig te hebben. In Leiden waren vorig jaar vakantiehuisjes gereserveerd, die uiteindelijk niet werden gebruikt.

Voorlichting

Het aantal internationale studenten dat naar Nederland trekt neemt al jaren toe en dat zal voorlopig zo blijven, is de verwachting. Het actieplan stelt dat onderwijsinstellingen studenten beter wegwijs moeten maken in de woonsituatie in hun stad en hun rechten als huurder.

Want 'internationals' komen regelmatig in de problemen bij een zoektocht naar een kamer. Ze zijn vaak zo wanhopig op zoek dat oplichters hier op inspelen. De Spaanse Lidia kwam vorig jaar naar Groningen en werd slachtoffer van zo'n 'scammer'.

"Ik had al maanden gezocht en uiteindelijk werd me online een kamer aangeboden. Ik moest vooraf wel een voorschot van twee maanden betalen, in totaal 1300 euro. Die kamer bleek alleen niet te bestaan. Toen ik er aankwam, woonde er een familie op dat adres."

En Lidia's verhaal staat niet op zich, zegt onderzoeksjournalist Willem Groeneveld van het Groningse blog Sikkom. "Dit gebeurt op grote schaal. Het is vaak een internationale bende. Dan word je doorgeleid naar een site die lijkt op Airbnb, zodat het allemaal heel veilig lijkt. En dan ontfutselen ze je een paar duizend euro aan huur en borg."

Afgelopen jaar kreeg de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) via hun 'housing hotline' twee keer zoveel klachten van internationale studenten over hun woonsituatie als het jaar ervoor. Daarom wil minister Ollongren dat studenten betere Engelstalige voorlichting krijgen en werd de campagne 'Wees Wegwijs met je huurprijs' in het Engels vertaald.

In de verschillende steden komt de toestroom van studenten vandaag echt op gang. Of de getroffen maatregelen effect hebben, gaan we dus de komende weken zien.