Sam (niet zijn echte naam) wil anoniem blijven. "Wat ik doe is illegaal. Als de politie achter mijn identiteit komt, kan ik opgepakt worden voor het verkopen van namaak via Instagram", zegt de 17-jarige student. Hij pakt uit de achterbak van z'n auto een Louis Vuitton bril, namaak. "Deze is op het moment heel populair. Een bril van goede kwaliteit - zwaarder materiaal en betere glazen. Deze koop ik in voor 45 euro, en verkoop ik voor 90 euro."
De FIOD, douane en merkenrechtbureaus zien steeds vaker accounts op Instagram voorbijkomen die high class nepkleding en accessoires verkopen. Instagram verwijderde op aanvraag van de Belastingdienst en merkenrechtbureaus in 2018 ruim tweeduizend van dit soort accounts.
Sam heeft een Instagram-account met zo'n drieduizend volgers. Daarop etaleert hij namaak-varianten van dure merken zoals Gucci, Louis Vuitton, Daily Paper en Canada Goose. "Ik verkoop vooral aan minderjarigen en twintigers. Ze zien vaak rappers of mensen op straat merkkleding dragen en willen dat ook. De meesten kunnen het alleen niet betalen, dus gaan ze voor de neppe variant", vertelt hij.
NOS Stories sprak met vier jonge handelaars die via Instagram nepmerkspullen verkopen. De producten die ze verkopen, komen voornamelijk uit China. Sam: "Ik heb vaak een kleine voorraad thuisliggen, maar bestel ook op aanvraag van klanten. Via een website of contactpersoon van de fabriek kies ik de producten uit, en maak ik het geld over."
De spullen worden per boot, auto of vliegtuig naar Nederland vervoerd en bij Sam thuis afgeleverd. De spullen verstuurt hij vervolgens per post naar de klant, zodat hij anoniem blijft. Thijs (niet zijn echte naam) pakt het net iets anders aan. "De spullen worden vanuit een fabriek in Hong Kong direct naar de klant gestuurd. Zo blijf ik als tussenpersoon anoniemer."
NOS Stories dook daarom in de wereld van namaakhandel via Instagram, en sprak af met een 17-jarige handelaar die via Insta goed geld verdient.
Sam begon zich op z'n vijftiende te verdiepen in het verhandelen van namaakspul. "Een vriend was er al een tijdje mee bezig. Ik wilde gewoon een extra zakcentje bijverdienen, en dit leek me een snelle manier." Hij wil niet vertellen hoeveel hij per maand verdient. "Genoeg."
Een kleine prijsindicatie. Sam zegt een namaak Dsquared²-broek in te kopen voor 60 euro en te verkopen voor 80 euro. Voor een goedkope zonnebril betaalt hij een tientje, en vraagt hij het dubbele. "Soms verkoop ik acht stuks per week, soms niks. Dat is afhankelijk van hoeveel promotie ik maak op m'n account."
De echte merken
Dit soort namaakhandeltjes zijn een doorn in het oog voor merken. "We krijgen regelmatig berichten van onze volgers in de trant van: 'Hey, ik kwam deze Filling Pieces-schoenen tegen, maar ze waren nep!'", vertelt Inessa Melkonjan, bedrijfsjurist bij Filling Pieces. "We hebben veel jonge klanten die niet beseffen dat ze opgelicht worden. Door namaakhandeltjes te rapporteren, proberen we onze consumenten en ons merkrecht beschermen ."
"Als we de tijd en mankracht ervoor zouden hebben, kunnen we elke dag wel duizend nepadvertenties rapporteren", vertelt ze. Het merk probeert de bron van de namaakhandel of scam aan te pakken, maar die zit meestal in China. "Dan reageren ze vaak niet, en neem ik contact op met de site waar de advertentie op geplaatst is. Meestal is dat Alibaba of Wish."
Voor het maken en verhandelen van nepmerkartikelen staat een maximale gevangenisstraf van vier jaar. Daarnaast kun je gepakt worden op schending van merkrecht en auteursrecht, zoals afgelopen jaar gebeurde. De boete daarvoor kan oplopen tot 25.000 euro.
De 25-jarige Emre (niet zijn echte naam) is niet bang om gepakt te worden. "Mijn klanten weten dat ik nepproducten verkoop. Ik licht niemand op."
Sam zegt nog nooit in de problemen te zijn gekomen met zijn handeltje. "Aan de ene kant ben ik wel bang om gepakt te worden, aan de andere kant niet", zegt hij. "Uit de informatie die ik kan vinden weet ik dat je een strafblad kan krijgen, maar meestal komen minderjarigen weg met een waarschuwing."
