Leerlingen die schelden, intimideren of zelfs fysiek geweld gebruiken tegen hun leraar: ruim een kwart van de middelbare schooldocenten heeft hier het afgelopen jaar mee te maken gehad. Dat blijkt uit een enquête (.pdf) onder meer dan duizend docenten door onderzoeksbureau DUO.
Aanvullend ging NOS Stories via Instagram in gesprek met bijna 10.000 scholieren. Van deze volgers maakte de helft wel eens mee dat leraren worden uitgescholden. Vooral het woord 'kankerhoer' vliegt regelmatig door het klaslokaal.
Waarom doen leerlingen dat? En hoe voelt het voor docenten? Dat zocht NOS Stories uit in de volgende video:
Honderden middelbare scholieren geven toe zelf wel eens een docent uit te schelden, bijvoorbeeld omdat ze eruit worden gestuurd. Als reden geven ze verder dat hun leraar ook niet zo aardig doet: die zou leerlingen bijvoorbeeld dom noemen, of racistische opmerkingen maken.
Hoe er met een scheldende leerling wordt omgegaan, verschilt per school en soms zelfs per docent. Ze worden uit de les gestuurd, moeten nablijven of worden zelfs geschorst. Maar tegelijkertijd laten honderden scholieren weten dat de leraar uitschelden in hun klas helemaal geen gevolgen heeft.
"Er was op mijn vorige school geen dag dat een docent niet werd uitgescholden", vertelt Tim, die inmiddels van school af is. "Als een docent vroeg of een jongen zijn jas wilde uitdoen, werd hij al voor kankermongool uitgemaakt. De leraar liet het maar, omdat hij door wilde met zijn les."
"Vrouwelijke docenten worden bij ons op school slet of hoer genoemd als iets niet gaat zoals iemand zou willen", vertelt een leerling die anoniem wil blijven. "Ze doen alsof ze het niet horen."
Drie op de honderd docenten hebben het afgelopen jaar meegemaakt dat een leerling fysiek geweld gebruikte. Het gaat dan bijvoorbeeld om duwen, schoppen of slaan, blijkt uit het onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies, dat los staat van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).
"Onze klas was boos, omdat we vonden dat een jongen racistisch werd behandeld", vertelt Bram, die inmiddels van school af is. "Eerst werden er pennen gegooid naar de leraar, uiteindelijk ook stoelen en tafels. Ik deed het ook. De leraar moest op een brancard naar het ziekenhuis. Sommige docenten durfden daarna niet meer naar school te komen."
Een leerling van weer een andere school vertelt dat leerlingen niet blij waren met een toetsweek. "Toen werden er mandarijnen en druiven gegooid en deodorant richting de docent gespoten. De docent barstte in huilen uit. De school heeft tot nu toe geen maatregelen genomen."
Het verbale en fysieke geweld speelt zich af op alle onderwijsniveaus, maar wel vaker bij docenten die lesgeven op het vmbo-basis/kader, blijkt uit het onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies. Ook docenten die zeggen veel achterstandsleerlingen op school te hebben, zeggen vaker te maken hebben met geweld van leerlingen.
Opmerkelijk is verder dat veel docenten aangeven dat zij afgelopen jaar hebben meegemaakt dat een leerling stoned (39 procent) of dronken (12 procent) op school kwam. Bijna een derde van de docenten geeft aan dat er leerlingen in drugs handelden op of rondom de school. 10 procent van de docenten zegt dat er afgelopen jaar een leerling met een wapen op hun school kwam.
Bij de Inspectie van het Onderwijs kwamen vorig jaar meer dan 2000 meldingen bij vertrouwenspersonen binnen, een kleine stijging ten opzichte van het jaar ervoor. De meeste gingen over verbaal en fysiek geweld op scholen, maar het is onduidelijk hoe vaak het om een incident tussen leerlingen en leraren ging. Ook zeggen deze cijfers niet alles, omdat scholen incidenten niet hoeven te melden.
"Elk incident is er één te veel, maar we hebben wel het idee dat het in Nederland onder controle is en scholen het bespreekbaar maken", zegt Simone van Geest van de Algemene Onderwijsbond. "Wij vinden het daarom ook belangrijk dat je niet zomaar iedereen voor de klas zet. Tijdens je opleiding leer je om te gaan met iemand die niet oplet, lastig is en snel afgeleid is. Of misschien wel verbaal of fysiek geweld gebruikt."
Wil je (eventueel op anonieme basis) iets kwijt over dit onderwerp? Mail dan naar anna.pruis@nos.nl