'Zonder make-up ben ik net een uitgedroogde naaktslak'

• Iris de Graaf en Nisrine Sahla

  redacteuren NOS Stories

"Lelijk, kaal, alsof ik ziek ben, verwaarloosd en een uitgedroogde naaktslak." Zo zeggen veel jonge meiden zich te voelen zonder make-up, blijkt uit een oproep van NOS Stories.

Zo'n 10.000 volgers van het Instagram-account NOS Stories hebben een vragenlijst over make-up ingevuld. Daarin gaf 84 procent van de volgers die reageerden aan wel eens make-up te gebruiken, waarvan 65 procent bijna elke dag. Boodschappen doen zonder make-up gebeurt soms wel, maar naar school, werk of een date gaan zonder een vorm van make-up, is vaak al een stuk moeilijker.

Waarom geven jongeren aan zich zo 'lelijk' te voelen zonder make-up? En dragen ze make-up voor zichzelf of juist voor de buitenwereld? Dat zocht NOS Stories uit:

"De reden waarom meisjes make-up dragen verschilt niet veel van de redenen die jongens hebben om er gespierd uit te zien", zegt sociaal psycholoog Gijs van Amerongen. Hij legt uit dat het een onderdeel is van een schoonheidsideaal.

"Aantrekkelijkheid wordt in onze maatschappij heel belangrijk gevonden. Eén van de factoren om aantrekkelijk te zijn, is je uiterlijk. Make-up is een manier om dat uiterlijk iets 'leuker' te maken."

Volgens Gijs speelt ook sociale druk mee. "Als veel mensen iets doen, volgen er vaak anderen", zegt hij. "We zijn gewoon kuddedieren." En we ervaren die sociale druk niet alleen in het echte leven maar ook op social media, zegt Gijs. Daar bepalen honderden beautyinfluencers met miljoenen volgers wat mooi is.

Xelly Cabau van Kasbergen (129.000 volgers op Instagram) en Dilan Sabah (260.000 volgers op Instagram) laten op YouTube zien hoe zij make-up-looks creëren. Daarbij laten ze zien welke producten ze gebruiken en waar die producten te koop zijn.

Voor beautyvlogger Dilan Sabah is make-up een soort magie, iets wat past bij hoe jij je wil voelen. "De kracht van make-up kan je gebruiken om te ontdekken wie je bent", zegt ze. "Ik kan van een lief bruidje naar een enorme 'bad bitch' gaan, alleen door make-up."

Ook voor visagiste Xelly is make-up belangrijk. "Ik voel me meer verzorgd als ik 's ochtends mijn wallen kan verbergen met concealer en met bronzer mijn gezicht wat kleur kan geven. Ik voel me frisser."

Toch zien ook deze influencers ook steeds vaker dat vooral jonge meisjes het lastig vinden om zonder make-up de straat op te gaan. "Als je eenmaal begint met make-up, kan je niet meer zonder", zegt Dilan. "Want als je dan zonder make-up de deur uit gaat, is het verschil zó groot."

Ook Xelly herkent dit: "Ik durfde vroeger ook niet meer naar school zonder make-up. Ik deed het een keer en toen vroegen mensen direct of ik ziek was."

Volgens Gijs zijn de beautyvloggers invloedrijke rolmodellen voor jongeren. "Iemand ziet er mooi uit en dan denk je: zo wil ik ook zijn. Om dat te bereiken, ga je diegene kopiëren."

Beseffen deze influencers hoeveel invloed ze hebben op hun volgers met al hun make-up-video's? "Ja, ik voel me daar wel verantwoordelijk voor", zegt Xelly. "Ik vind het heel belangrijk om mee te geven; blijf dicht bij jezelf. Draag make-up alleen omdat jij het wil, niet omdat iemand anders het wil."

Daar is Dilan het wel mee eens. "Ik begin al mijn video's bewust zonder make-up waarbij ik al mijn slechte plekjes op mijn huid en acné laat zien. Dat kunnen mijn volgers altijd enorm waarderen omdat ze zich daarin herkennen."

En dat het kopiëren van deze rolmodellen veel gebeurt, blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Cosmetica Vereniging. "Vooral jongeren hebben veel geld over voor make-up, meer dan andere leeftijdsgroepen", zegt een woordvoerder. "Zij kijken veel naar beautyvloggers en volgen hun adviezen massaal op. Als zij iets aanprijzen, is het direct uitverkocht."

Miljarden voor cosmetica

De vereniging zegt dat wij in Nederland elk jaar honderden miljoenen euro's uitgeven aan make-up. In 2017 gaven we 2,6 miljard uit aan cosmetica in het algemeen, dus ook aan bijvoorbeeld douchegel en handzeep.

Jonge meiden laten ons weten dat ze make-up vooral voor zichzelf dragen. Maar psycholoog Gijs heeft daar een ander idee over: "Stel dat jij op een onbewoond eiland zit. Er is verder helemaal niemand. Zou je je dan alsnog opmaken?"

"Is het antwoord 'nee', dan doe je het dus uiteindelijk, bewust of onbewust, altijd voor anderen", zegt hij.