Arnoud van der Struijk
Arnoud van der Struijk
Het was lange tijd onmogelijk: van Europa naar Azië varen via de Noordpool. Vraag dat maar aan Willem Barentsz, die het ruim 400 jaar geleden drie keer tevergeefs probeerde. Maar door de opwarming van de aarde is de veelbelovende handelsroute nu zo'n drie maanden per jaar ijsvrij, waardoor-ie ook steeds aantrekkelijker wordt voor vrachtschepen.
Volgende week waagt voor het eerst een containerschip (van de Deense firma Maersk) de oversteek. De proeftocht die vooral door Russische wateren voert, zorgt daar "een beetje voor goudkoorts", zegt Maarten Loonen van het Arctic Centre. "De route wordt extreem geplugd door Rusland, dat ook nieuwe havens langs de route aanlegt. Mensen zien mogelijkheden. Iedereen wil er aan verdienen."
Vooral Europese en Aziatische rederijen kunnen profiteren van het openen van de Noordoostelijke Doorvaart, omdat de route zo'n 7000 kilometer korter is dan de gebruikelijke tocht door het Suez-kanaal. Dat scheelt bijna twee weken varen. Daarnaast hoeven vrachtschepen op de Noordpool (nog) geen honderdduizenden euro's tol af te tikken, iets wat bij het Suez-kanaal wel zo is.
Maar er zijn ook nadelen, vertelt Loonen, die twee maanden op Spitsbergen verbleef: "De route is extreem onvoorspelbaar. De ene dag is er geen ijs te bekennen, terwijl het de volgende dag compleet anders kan zijn." Daarom wordt het containerschip ook begeleid door ijsbrekers. "Het kan behoorlijk in de kosten lopen als je vastzit en versterking je moet komen bevrijden. Rusland zet daar ook het leger voor in."
Ook economisch gezien is de route door het Suez-kanaal nu nog voordeliger. "Vrachtschepen leven van de handelsmogelijkheden onderweg. Op de Suez-route kunnen schepen om de 100 kilometer stoppen om containers te laden en lossen, langs de noordkant is dat niet het geval. Al investeren de Russen daar dus wel in."
Loonen is dan ook enigszins sceptisch over de tocht. "Het zou kunnen dat het containerschip er zonder moeite doorheen vaart, maar als ze het nog honderd keer proberen, gaat het niet honderd keer lukken."
