Waarom we zo van bloedige true crime houden

• Ella Put

Moord, hoe bloediger, hoe beter. Maar het liefst wel met een veilig scherm van een laptop of tv tussen ons en de crime scene. Wat fascineert ons aan al die gewelddadige moordzaken in de populaire true crime-series?

Making a Murderer, The Jinx en Amanda Knox. Dit zijn slechts drie voorbeelden van de true crime-series die de laatste jaren verschenen. Afgelopen maand verschenen ook nog drie nieuwe afleveringen van The Staircase op Netflix.

'Misdaad doet het gewoon goed'

Dat er zo'n groot aanbod is van deze series, is helemaal niet zo gek, leggen deskundigen uit. De verhalen van mysterieuze, vaak onopgeloste moorden worden veel bekeken en zodra er een nieuwe serie uit is, is dat het gesprek van de dag.

"Misdaad doet het gewoon erg goed." vertelt Dan Hassler-Forest, mediawetenschapper en docent op de Universiteit Utrecht. "We willen maar al te graag weten of de aardige buurman tot een moord in staat is. Daarnaast willen we de mogelijke moordenaar leren begrijpen. Hoe heeft iemand zoiets verschrikkelijks kunnen doen?"

Nieuw is het niet

Toch is de fascinatie met moord en misdaad niet helemaal nieuw. "In het begin van de massamedia, rond de negentiende eeuw, schreven veel kranten al over misdaad. Dat hing samen met steeds meer mensen die in steden gingen wonen. Verschillende groepen kwamen bij elkaar in de grote stad. Je wist niet meer wie je buren waren. Was het nog wel veilig? Op die vraag speelden de kranten in."

De hoeveelheid nieuws is wel veranderd. "Vroeger werden verhalen bij het kampvuur doorgegeven", vertelt criminoloog en universitair docent aan de Erasmus Universiteit, Gabry Vanderveen. "Door de constante berichtgeving en dit soort series krijgen we veel meer mee over criminaliteit. We kunnen het zelfs realtime volgen."

Hassler-Forest herkent dat: "Daardoor neemt ook het gevoel van angst toe. Er wordt op het idee ingespeeld dat je zodra je de deur uitgaat, meteen gevaar loopt."

Een kick

Angst is misschien wel de reden waarom we true crime zo interessant vinden. "Er is een theorie die zegt dat gevoelens van angst sterker zijn dan gevoelens van plezier. Dat heeft te maken met ons overlevingsinstinct. We reageren instinctief sneller op angst, we raken meer op onze hoede. True crime speelt op die angst in", volgens Hassler-Forest.

De adrenaline die vanuit angst ontstaat, kan omgezet worden in dopamine, waardoor je je even iets gelukkiger voelt. "Het is te vergelijken met een ritje in de achtbaan. Er is een tweestrijd. In je hoofd weet je dat het veilig is, maar je lichaam geeft een gevoel van doodsgevaar af. Daardoor ontstaat er ontzettende opluchting als de rit er op zit. Een kick."