Maxime de Vries
Maxime de Vries
Honderdduizenden jonge Amerikanen gingen afgelopen februari en maart de straat op voor strengere wapenwetgeving na een schietpartij op een school in de staat Florida. Scholieren organiseerden een March For Our Lives, een grote protestmars. De beelden gingen de wereld over.
Vandaag precies een week geleden schoot een jongen negen leerlingen en een docent van de Santa Fe High School in Texas dood. Er was veel verdriet, maar van groot protest daarna was geen sprake. Hoe kan dat? Waarom zorgt de ene schietpartij wel voor een groot protest en de ander niet?
Dat heeft als eerste te maken met de wapencultuur in een staat, legt Amerika-kenner Willem Post uit. "In de conservatieve staat Texas heerst echt een wapencultuur. Zeker in Sante Fe, een plek op het platteland. Jongeren groeien daar op met geweren als verjaardagscadeaus. Natuurlijk zijn de inwoners geschrokken van de schietpartij, maar Texas blijft de cowboystaat van Amerika."
Dat betekent niet dat niemand van de 13.200 inwoners van het stadje Santa Fe het wapenbeleid wil veranderen. De 18-jarige Bree Butler zit op de Santa Fe High School en kon de schietpartij ontvluchten. Ze voert als een van de weinigen uit haar stad actie.
"Ik wil niemand boos maken door actie te voeren, want ik weet dat Santa Fe een conservatieve stad is. Het is heel moeilijk en het voelt tegenstrijdig", vertelt ze in een interview met Buzzfeed News.
Volgens Amerika-correspondent Wouter Zwart is dat begrijpelijk. "Een anti-wapengeluid is in haar omgeving niet gewenst. Bij de Parkland High-schietpartij in Florida was iedereen van de school het erover eens dat het wapenbeleid niet langer zo kan blijven. Dan is het veel makkelijker om een protestbeweging op te zetten."
Een andere oorzaak is het gevoel van moedeloosheid. "De komst van een gigantische jongerenbeweging die tégen wapens strijdt verraste veel mensen. Zou dit dan echt het moment worden dat er verandering komt in de wapenwetgeving?", zegt Zwart.
En er leek inderdaad iets te gaan gebeuren. Zelfs de gouverneur van Florida tekende een wet die het moeilijker maakt om aan een wapen te komen. Daarmee brak hij met de National Rifle Association (NRA), de machtige wapenlobby.
Zwart: "Maar toen gebeurde de schietpartij in Santa Fe. Dat was voor veel mensen een bevestiging dat er op grote schaal eigenlijk niks was veranderd."
Tyler Martin (18), ook een student aan Santa Fe High School, denkt dat geen enkel beleid dit soort schietpartijen kan voorkomen. "Je kunt wapens niet de schuld geven, het zijn mensen die de trekker overhalen", vertelt hij.
Niet heel onlogisch dus dat Bree niet verwacht dat ze haar thuisstad gaat mee krijgen in haar actieplan. Daarom gaat ze het op landelijke schaal proberen. Samen met de organisatie van March For Our Lives organiseert ze in juni een nationale 'lie-down'. Groepjes studenten gaan opnieuw voor het Witte Huis en andere politiek belangrijke gebouwen liggen, als onderdeel van hun eis om de wapenwet te veranderen.
Texas is één van de Amerikaanse staten met de meeste wapens. Een soortgelijke cultuur heerst niet alleen in het diepe zuiden, maar ook in het middenwesten en het Rocky Mountains-gebied, zoals Wyoming en Montana.
"Dat zijn de meest conservatief Republikeinse staten, waar de grote achterban van Trump zit", zegt Post. "Het is een burgerrecht om in bezit te zijn van een wapen, vinden ze. Het is niet de schuld van het wapen, maar van de zieke geest erachter." De mensen die hier progressiever in staan, vertrekken naar de grote steden. Zo wordt de tweedeling over het wapenbeleid steeds duidelijker, zegt Post.