Ict-opleidingen op mbo's gaan op advies van het bedrijfsleven en onderwijs meer de nadruk leggen op cyberveiligheid. Dat zegt de SBB, de organisatie die bepaalt aan welke eisen mbo-opleidingen moeten voldoen. Het ict-onderwijs gaat in 2019 op de schop. Veilig programmeren wordt een verplicht onderdeel van ict-opleidingen op mbo's.
En dat is nodig, blijkt wel uit gesprekken die NOS op 3 voerde met bijna honderd mbo'ers en uit een enquête die door bijna duizend studenten is ingevuld. Daaruit komt naar voren dat er op opleidingen nu amper aandacht is voor informatiebeveiliging.
Vorig jaar volgden slechts 480 ict-studenten op het mbo een keuzevak over cybersecurity terwijl er duizenden staan ingeschreven bij instellingen. In het huidige vakkenpakket wordt zo'n vak nergens aangeboden. "Veilig programmeren moet de nieuwe standaard worden", zegt Edwin van Dis van de SBB.
Onder meer eindexamens op ict-opleidingen worden vernieuwd. De examens zijn nu niet flexibel genoeg en in sommige gevallen sinds 2012 al niet meer inhoudelijk veranderd.
"We kopen nu nog examens in die een aantal jaar geleden zijn opgesteld volgens wettelijke kaders, maar straks krijgen scholen meer vrijheid. Dat betekent dat we onze eigen programmeertalen in de examens kunnen verwerken en dat het meteen minder verouderd voelt", legt Gerard van Linden, onderwijsmanager ict van ROC De Leijgraaf uit.
Toch is alleen een update van het onderwijsprogramma volgens Vincent Raphaël van het ROC Modriaan in Den Haag niet genoeg. "De ontwikkelingen gaan zo snel en het is daardoor ontzettend moeilijk om up-to-date te blijven. Er is eigenlijk maar een oplossing: optrekken met het bedrijfsleven." Een aantal mbo-opleidingen, waaronder ROC Mondriaan, doet dat nu al.
Een ander probleem waar studenten tegenaan lopen is de gebrekkige kennis van hun docenten. Omdat docenten vaak niet uit het bedrijfsleven komen, ergeren mbo'ers zich aan het niveau van hun lessen. Ze zijn niet op de hoogte van de nieuwste programmeertalen en hebben geen tijd om zich daarin te verdiepen.
"Veel ict'ers staan niet te springen om voor de klas te staan," zegt Raphaël. In het bedrijfsleven is veel meer geld te verdienen. ROC Mondriaan heeft daarom docenten die parttime voor de klas staan en parttime in de ict-sector werken. Raphaël: "Zo blijven ze op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en nemen ze die mee het klaslokaal in."
Mbo's zouden een voorbeeld kunnen nemen aan de manier waarop hbo-opleidingen hun onderwijs inrichten. Het is daar over het algemeen beter geregeld, valt op te maken uit de gesprekken die we voerden met hbo-studenten en -docenten. Vooral Hogeschool Windesheim springt eruit. Een student: "Security wordt er ingehamerd. Vanaf het eerste jaar." Een ander: "Onveilige code is not done."
"We beginnen in jaar 1 gelijk met informatiebeveiliging", zegt onderwijsmanager Ilja Clabbers van Windesheim. "Het zit integraal in de opleiding." Volgens Clabbers is één ding heel belangrijk in ict-onderwijs. "Het oude meester-leerling-principe werkt niet meer. De docent is niet per definitie degene die alles weet. Hij leert samen met de student. Zij weten vaak meer dan docenten op het gebied van informatiebeveiliging. Ga de discussie aan en wees transparant als je het niet precies weet. Zoek samen naar oplossingen."