Suzan Yücel
redacteur NOS op 3
Suzan Yücel
redacteur NOS op 3
"Onze generatie wordt weggezet als generatie die alleen maar met zichzelf bezig is en trends najaagt." Dit zei de zeventienjarige leerling Emma Gonzalez in haar inmiddels wereldwijd bekende speech na de dodelijke schietpartij in Parkland, Florida. "I call BS", vervolgde ze: bullshit. "Als onze overheid en president alleen maar gebeden en condoleances bieden, zorgen de slachtoffers zelf voor verandering."
De drijvende kracht achter de recente protesten tegen de wapenwet in de Verenigde staten zijn scholieren. Ze laten massaal van zich horen op sociale media met de hashtag #neveragain en gaan de straten op gesteund door miljoenen Amerikanen.
Toch krijgt deze millennial-generatie het regelmatig te verduren. "Van deze generatie wordt in de Verenigde Staten gezegd dat ze weinig politieke affiniteit hebben en vooral met zichzelf bezig zijn. De opkomst van jongeren tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016 was bijzonder laag. Het verlies van de Democraten wordt onder andere aan hen geweten", zegt Amerikakenner Raymond Mens.
Maar als je de huidige protesten in de Verenigde Staten ziet, is dat beeld van passiviteit dan wel terecht?
"Nee", zegt socioloog Jacqueline van Stekelenburg die onderzoek doet naar protestbewegingen in binnen- en buitenland. "Je ziet na Parkland een grote actiebereidheid onder jonge mensen, die zich als een olievlek verspreidt over het land. Emma Gonzalez' speech heeft een gevoelige snaar geraakt. Men denkt nu: onze kinderen worden bedreigd door de sterke wapenlobby en daar moeten we iets aan doen."
Volgens Mens is dit een nieuwe generatie jongeren die van zich laat horen en dat ook zal blijven doen. "Deze mass shooting was de druppel die de emmer deed overlopen. Amerikaanse jongeren zijn het zat. De slachtoffers van dit soort aanslagen zijn vaak jonge mensen en zij komen nu in opstand. Daarmee laten ze zien wel degelijk een mening te hebben."
Het anti-Trump sentiment speelt volgens hem ook een rol bij de massale protestacties. "Obama gaf na een aanslag aan de wapenwet te willen verscherpen. Trump zegt leraren te willen bewapenen. Dat geeft de studenten een stok om mee te slaan, een reden om tegen Trump te demonstreren."
In de roemruchte jaren 60 waren het grote demonstraties, sit ins en rellen. Nu laat men van zich horen door het tekenen van petities, flashmobs, ludieke acties en hashtags.
Protestgeneratie
Het idee bestaat vaak dat er in de jaren 60 en 70 meer werd gedemonstreerd, maar die redenering is niet juist, zegt van Van Stekelenburg. "Vergeleken met de jaren 60 en 70 zijn anti-overheidsdemonstraties in de achttien rijkste democratische landen ter wereld juist toegenomen. In landen als Spanje, Italië en Griekenland waar een hoge jeugdwerkloosheid is, wordt veel gedemonstreerd door jongeren."
"De manier van protesteren is veranderd, daardoor kan men het idee hebben dat het minder is", zegt Van Stekelenburg. "In de roemruchte jaren 60 waren het grote demonstraties, sit ins en rellen. Nu laat men van zich horen door het tekenen van petities, flashmobs, ludieke acties en hashtags die de wereld overgaan zoals #metoo of #timesup."
In de Verenigde Staten doet tachtig procent van de jongeren op de een of andere manier aan political consumerism: het wel of niet kopen van producten met een politieke reden.
Volgens Van Stekelenburg blijkt uit het verleden als je eenmaal op jonge leeftijd actief wordt, je dat ook de rest van je leven blijft. Of deze nieuwe protestbeweging erin zal slagen om een strengere wapenwet af te dwingen, blijft nog altijd de vraag.
Mens denkt van niet omdat de verschillen tussen de Democraten en de Republikeinen groot zijn. "Wapenbezit is een onderdeel van de cultuur en dat verander je niet zo snel. De Democraten willen een beperking van wapenbezit en de Republikeinen vinden dat de focus op de dader moet liggen, omdat die het wapen misbruikt."
Van Stekelenburg vindt dat het succes van een beweging niet alleen afhangt van het eindresultaat. "Ook als het probleem op de agenda wordt gezet, de publieke opinie verandert of bij het creëren van een nieuwe bewustzijn kan een beweging succesvol zijn. En daar lijken deze jongeren in te slagen."