Een willekeurige foto uit 2013, de studenten zijn niet betrokken bij dit verhaal
Aangepast

Zijn we overgevoelig voor studentenhumor?

  • Wouter Hoogland

  • Wouter Hoogland

De aankondiging van een carnavalsfeest van een Eindhovens studentendispuut kwam de vereniging op nogal wat kritiek te staan. Met "De mening van een vrouw doet er #nietoo" en "van groepensex tot kinderlokken, bij welk schandaal raak jij betrokken?" probeerde de organisatie mensen warm te maken voor het feest.

Wat kenmerkt die 'studentenhumor' nou? Volgens de hoofdredactie van de Groninger Studentenkrant, Richard Knobbe en Paulien Plat, is het vooral de grens opzoeken. "Grappen draaien vaak om het idee dat studenten wat beter en slimmer zijn dan de rest", zegt Paulien. "Maar er zit veel ironie en sarcasme in. De meeste studenten die ik ken zijn heel sarcastisch, dus die snappen dat vrij snel."

Volgens historicus Peter Jan Knegtmans is dit van alle tijden. "Van oudsher is er spanning tussen studenten en niet-studenten. De studententijd werd als een tussenfase in je leven gezien: je was niet meer onder de hoede van je ouders, maar je hoorde ook nog niet bij de echte wereld. Omdat je nergens bij hoorde, kon je de grenzen opzoeken."

Minachting

Daar kwam bij dat misstanden binnen verenigingen eeuwenlang alleen intern werden opgelost. "Als je je niets aan hoeft te trekken van de burgerlijke normen en regels, krijg je een soort minachting voor de burgerij." Hoewel studenten zich sinds de negentiende eeuw ook gewoon aan de wet moeten houden, is die cultuur volgens Knegtmans gebleven.

Dat pikken de niet-studenten tegenwoordig niet meer. "Nog steeds wordt veel intern opgelost. Dat is op z'n zachtst gezegd absurd", vindt Richard. "Tegenwoordig kan iedereen daar op internet z'n mening over uiten. Daardoor krijgen studenten nu meer kritiek."

De universiteitsbesturen zijn wat politiek correcter dan de studenten.

Historicus Peter Jan Knegtmans

Volgens Knegtmans is er in de kritiek op studentenverenigingen door de jaren heen een golfbeweging te zien. "In de jaren zestig en het begin van deze eeuw zag je dit ook."

"Bij excessen zijn het vaak de ouders die aan de bel trekken. In de jaren zestig waren dat ouders van de nieuwe golf armere studenten, die zelf nooit hadden gestudeerd. Zij kenden de cultuur dus niet, dus schrokken ze meer van het gedrag van hun kinderen."

Milder

De ouders die nu aan de bel trekken hebben in de jaren zeventig en tachtig gestudeerd. "Toen waren verenigingen veel milder: ze wilden juist aantrekkelijker zijn voor nieuwe studenten", zegt Knegtmans. "De universiteitsbesturen van nu hebben ook in die tijd gestudeerd, dus die zijn wat politiek correcter dan de studenten."

Daar komt volgens Richard nog de huidige tijdsgeest bij kijken. "Feminisme en vrouwenrechten worden steeds prominenter in de samenleving en studentenverenigingen liggen onder een loep. Dan schuift de grens waar je overheen kan gaan op."

De flyer voor het carnavalsfeest in Eindhoven

De Studentenkrant kreeg zelf in het verleden ook kritiek vanwege grappen die te ver gingen. Zo stond in een interview met homoseksuele studenten de openingszin "Sander, een 20-jarige HBO-student uit Groningen, lijkt op het eerste gezicht een doodnormale jongen." De toenmalige hoofdredacteur gaf toe dat het een flauwe grap was, maar dacht dat het hoger opgeleide publiek het sarcasme wel zou begrijpen.

"We zijn in het verleden wel over de schreef gegaan", zegt Paulien. Zij en Richard zijn sinds een half jaar hoofdredacteur. "Wij zijn wel wat voorzichtiger: we proberen niet zulke heftige dingen te publiceren, en meer binnen de grens te blijven."

Toch vinden ze het belangrijk om de grens op te zoeken. "Maar je moet wel met een reden ergens tegenaan schoppen", zegt Richard. "Dat randje opzoeken is goed voor maatschappelijke kritiek, maar iets als dat feest in Eindhoven is schoppen om het schoppen." Paulien is het daarmee eens. "Het is een superdomme zet om dit in deze tijd nog te doen."

Deel artikel: