19-jarige Xellisia heeft een vondelingenkamer in haar achtertuin

• Sherina Leerdam

Moeders die zo radeloos zijn dat ze geen andere uitweg meer zien dan hun pasgeboren kindje te vondeling leggen. Voor die moeders wil de 19-jarige Xellisia Juliana een veilige plek bieden om hun kind achter te laten. Ze heeft daarom een 'vondelingenkamer' in haar achtertuin. "Ik wil voorkomen dat moeders geen andere mogelijkheid meer zien dan hun kind op straat achterlaten in de hoop dat iemand het vindt."

De vondelingenkamer is een blokhut van twee bij twee meter, met daarin een wiegje, een krukje en een brief met instructies voor de moeder. "Zodra er iemand binnenkomt krijg ik een melding op mijn telefoon. De deur blijft dan dertig minuten dicht zodat de moeder in alle rust afscheid van haar kind kan nemen", legt Xellisia uit. Als de moeder extra hulp nodig heeft, kan ze daar om vragen door op de intercom te drukken.

Als de moeder de kamer verlaten heeft, is het zaak dat twee personen binnen vijf minuten bij het kindje zijn om het zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te brengen. Dit moet altijd met z'n tweeën gebeuren om de kans op mensenhandel te verkleinen. Nadat de gezondheid van het kindje is gecontroleerd, komt het uiteindelijk terecht in een pleeggezin. Om ervoor te zorgen dat er altijd iemand in de buurt is die snel bij het kindje kan zijn, heeft Xellisia zes andere vrijwilligers om haar heen die haar helpen.

Haar moeder is een van de personen die altijd paraat staan. "Ik steun Xellisia omdat ik dit belangrijk vind. Er zijn heel veel vrouwen die niet willen dat mensen weten dat ze zwanger zijn en op deze manier kunnen wij helpen", zegt ze.

Liefde voor baby's heeft Xellisia altijd al gehad. "Ik vond het vroeger al leuk om met kinderen bezig te zijn en vind dat ze allemaal het recht hebben om op te groeien zonder zorgen." Nieuwsberichten over kinderen die te vondeling zijn gelegd, grepen haar zo aan dat ze besloot er iets tegen te willen doen. Zo kwam Xellisia uit bij Stichting Beschermde Wieg.

De stichting is initiatiefnemer van deze en zes andere vondelingenkamers die Nederland op dit moment telt. Twee daarvan staan in ziekenhuizen. Nadat Xellisia zich online had aangemeld, kwam de organisatie bij haar op bezoek. Er werd gekeken naar de bereikbaarheid van de locatie en naar het karakter van Xellisia.

Kitty Nusteling is bestuurslid van Stichting Beschermde Wieg. "Een kind te vondeling leggen is strafbaar en daar staat een gevangenisstraf van vier jaar op. Wij willen een wetswijziging waarin vrouwen die een veilige plek zoeken om hun kind achter te laten, niet strafbaar zijn", zegt Nusteling.

Als een moeder haar kind naar een vondelingenkamer brengt, kan ze ervoor kiezen om haar gegevens achter te laten. Die gaan in een kluis bij de notaris en zodra het kind zestien jaar is, kan het de gegevens bekijken. Als moeders dit niet willen, kunnen ze bij Stichting Beschermde Wieg ook volledig anoniem blijven.

Xellisia heeft veel positieve reacties gehad, maar er zijn ook organisaties die vondelingenkamers een minder goed initiatief vinden. De Raad voor de Kinderbescherming ziet vondelingenkamers niet als de beste oplossing voor zowel moeder als kind. Volgens De Raad hebben kinderen namelijk het recht om te weten waar ze vandaan komen en wie hun ouders zijn.

Siriz, een organisatie die preventie, ondersteuning en zorg biedt aan vrouwen die onbedoeld zwanger zijn, is ook geen voorstander van de vondelingenkamer, maar keurt het ook niet volledig af.

"Als deze vrouwen op de hoogte zouden zijn van de hulp die voor hen beschikbaar is, hopen we dat een vondelingenkamer niet meer nodig is. We zien echter wel in dat een vondelingenkamer als een laatste redmiddel kan fungeren, hoezeer we het ook betreuren dat een kind in die situatie zijn afstamming mogelijk niet te weten zal komen", zegt een woordvoerder van Siriz.

Xellisia snapt de kritiek, maar is van mening dat elk kind recht heeft om veilig op te groeien. Haar vondelingenkamer is weliswaar nog niet gebruikt, maar ze hoopt dat dit wel gaat gebeuren. "Ik hoop dat mensen zich ervan bewust worden dat het wel nodig is en niet dat het er niet is, alleen omdat ze het niet zien." Er zal volgens haar nog veel moeten veranderen in de maatschappij voordat een vondelingenkamer in de toekomst niet meer nodig is. "Ik hoop dat over tien jaar het taboe doorbroken is en vrouwen om hulp durven vragen."