In Casablanca zijn gisteren zo'n 1500 mensen de straat op gegaan om te demonstreren voor vrijlating van politieke gevangenen. Dit was de eerste keer dat in Marokko mensen weer de straat op zijn gegaan sinds de grote demonstratie op 20 juli in Al Hoceima in het noorden van het land.
Toen eisten activisten van de Hirak-beweging betere omstandigheden in het achtergestelde Rifgebied. In die regio is het sinds die demonstratie stil. Volgens correspondent Willemijn de Koning is daar een goede verklaring voor: "Er zitten rond de 400 mensen uit de Rif vast in de gevangenis in Casablanca. Daarnaast wachten zo'n 100 mensen hun rechtszaak af. De grote leiders zitten vast, dus er kan niet zoveel georganiseerd worden."
Al Hoceima ligt er nu heel rustig en triest bij.
Ook de Riffijnse activist uit Amersfoort Abdeslam Oulad Sedik noemt het gebrek aan leiders bij de Hirak-beweging als oorzaak voor de stilte. Volgens hem is de hoop nu vooral gevestigd op activisten in Europa. "Al Hoceima ligt er nu heel rustig en triest bij. De mensen die daar zitten, zijn ongelukkiger dan ooit. Je kunt wel zeggen dat de vredesbeweging op z'n knieën wordt gedwongen."
Hierbij speelt angst ook een rol. "Het is de afgelopen tijd alleen maar erger geworden: arrestaties, invallen en geweld door politie. Mensen zien broers, ooms en vrienden gearresteerd worden. Er is een angstcultuur ontstaan in het Rifgebied", zegt Abdeslam. Volgens hem zijn jongeren weer terug bij af: ze hebben geen hoop meer in het gebied. "De afgelopen tijd hebben jongeren tóch maar weer de gevaarlijke overtocht gemaakt naar Spanje in de hoop op een betere toekomst."
Iedereen is bang hier. Niemand durft nog de straat op.
De 24-jarige Youssef Tassouli is journalist en activist in Al Hoceima. Veel van zijn vrienden zijn opgepakt. "Iedereen is bang hier. Niemand durft nog de straat op." Hij herkent de stad bijna niet terug. "Inwoners van Al Hoceima zijn óf opgepakt óf vertrokken naar andere gebieden in Marokko. Er is niks meer over voor ons daar. De enige die zijn overgebleven zijn de ouderen."
Europa
In Europa worden nog demonstraties georganiseerd, maar wel met een steeds kleinere opkomst. "Ook de beweging in Europa heeft z'n ups en downs. Wat je hier soms mist, is iemand die de leiding neemt," zegt Abdeslam. Volgens hem heeft de beweging weer een duw in de goede richting nodig. "Daarom is het goed dat activisten weer geluid laten horen, zodat alle ogen weer gericht zijn op het belangrijkste: het verbeteren van de situatie in de Rif."
En de verwachtingen in de toekomst? Volgens correspondent De Koning is het moeilijk om te zeggen of er de komende maanden nog iets groots gaat gebeuren. "De overheid heeft wel zeker plannen wat betreft het gebied, maar er is bijna niets van uitgevoerd. Verbetering wordt ze al beloofd sinds 2015 en het komt maar niet dus de meeste demonstranten hebben er geen vertrouwen meer in."