Rookworst, pepermunt, een herfstbos. Geuren waarmee Emma (24) reacties uitlokt bij demente ouderen. Mensen met wie het meestal moeilijk is om contact mee te krijgen. Maar met geur lukt dat vaak wel.
"Mensen hoeven niet persé na te denken om geur te ervaren, omdat geur effect heeft op de intuïtie in plaats van op het cognitieve systeem", legt Emma uit.
En dus ontwikkelde ze een geurbox. Het werkt heel simpel: in de box zitten vier geuren en vier zakdoekjes. De geuren gaan op de zakdoekjes, die ze vervolgens aan de persoon met dementie geeft.
"Vaak is de eerste reactie: emotie, omdat het direct binnenkomt. Dus bijvoorbeeld, verdriet of juist plezier. Of heimwee naar toen en soms vertellen ze een verhaal over de geur."
In de video gebruikt Emma de geurbox bij een man met een vergevorderde vorm van dementie.
Emma kwam op het idee om geur in te zetten bij demente ouderen tijdens haar stage in een verpleeghuis.
Muziek wordt al vaak gebruikt om met deze mensen te communiceren. "Ik dacht toen: waarom worden er geen andere zintuigen ingezet voor communicatie? Dus toen zijn we gewoon gaan proberen: wat geuren in potjes, wat dingen om te voelen en spullen van vroeger. Je merkte echt meteen dat die geuren heel veel deden met mensen. Dat ben ik verder gaan uitwerken."
Niet veel later was de geurbox geboren. De dozen hebben thema's als natuur, huishouden en Holland.
De geuren die het beste werken? "Geuren waarvan mensen denken 'hoe heb je dat nou weer in een potje gekregen?' Bijvoorbeeld de geur van een herfstbos. Dan hebben mensen echt heimwee naar dat stukje natuur en die geur."
Emma biedt trainingen aan aan ouderenverzorgers om hen de geurbox en de gesprekstechniek die erbij hoort, te leren gebruiken. Inmiddels maken zo'n veertig verzorgingshuizen gebruik van de box.
"Ik wil echt een handvat bieden aan de omgeving om die soms lastige contactmomenten iets leuker en makkelijker maken. Een gesprek komt misschien niet altijd op gang. Maar gewoon even die lach of die aanraking kan ook al heel mooi zijn."
Paardengeur
Eén reactie van een bewoner blijft Emma vooral bij. Ze gaf een man die al lang niet meer gepraat had een doekje met paardengeur. Een toevalstreffer, ze wist niet dat hij vroeger veel paard had gereden.
"Toen ik hem de paardengeur liet ruiken, werd hij emotioneel en zei hij 'paardrijden' terwijl hij dus al lang niet gesproken had. Daardoor hadden we een heel mooi moment van contact, eigenlijk zonder woorden, maar je merkte dat hij zich heel veilig voelde, omdat hij de geur herkende."
