Het Amazone-regenwoud wordt weer een stukje kleiner. De afgelopen jaren probeerde de Braziliaanse overheid de ontbossing van het regenwoud te verminderen, maar president Temer stelt een groot beschermd natuurgebied van 46.000 vierkante kilometer deels open voor mijnbouw. Wat voor consequenties heeft dat?
"Echt een heel slechte zaak", reageert klimaatwetenschapper Ingrid van der Laan-Luijkx van Wageningen University. "Het land was net goed op weg om de ontbossing tegen te gaan, dit is echt een omslag."
Hoe is de Amazone de afgelopen dertig jaar veranderd? Met satellietbeelden zetten we het op een rijtje:
In het gebied van het bos zitten heel veel waardevolle materialen, zoals goud. En daar kunnen mijnbedrijven en de Braziliaanse overheid veel aan verdienen. "Een natuurreservaat openzetten voor mijnbouw is geen heel goed idee", zegt Mike Buxton, grondstofingenieur aan de TU Delft. "Je kunt je afvragen of er niet beter ergens anders in de wereld goud gewonnen kan worden. Goud is goud."
Maar waarom dan deze regio, en hoe weet je dat er onder een dichtbeboste jungle goud ligt? "Vanuit de lucht proberen onderzoekers de grond te interpreteren. Komen ze een interessant stuk tegen, dan onderzoeken ze de bodem door monsters te nemen," legt grondstofwetenschapper Jack Voncken uit. "En waarschijnlijk zitten in dit gebied kostbare mineralen zoals goud en bauxiet."
Een dam brak en het vergiftigde water stroomde de Donau in. Honderden tonnen dode vis tot gevolg. Je moet er niet aan denken dat zoiets gebeurt in de Amazone.
Wat kan er misgaan?
"De stoffen uit de grond halen is een ding, maar dan ben je nog niet klaar", vertelt Voncken. "IJzererts bijvoorbeeld, dat kan je niet zomaar verwerken, dat moet door een heel proces waar giftige stoffen bij komen kijken. Daarnaast kost het scheiden van het waardevolle en het niet-waardevolle materiaal veel energie."
Goud moet bijvoorbeeld ook uit erts losgemaakt worden. "Dat wordt met cyanide gedaan en dat is heel giftig", legt Voncken uit. "Dat moet ergens worden opgeslagen, bijvoorbeeld in een vijver. Dat is al eens misgegaan in Roemenië. Een dam brak en het vergiftigde water stroomde de Donau in. Honderden tonnen dode vis tot gevolg. Je moet er niet aan denken dat zoiets gebeurt in de Amazone."
Volgens Buxton is het van enorm van belang dat de Braziliaanse overheid goed toezicht houdt. "In Brazilië is illegaal goud delven een groot probleem. Amateurs gebruiken kwik om het goud te scheiden. Dat gif komt in de grond. Dat kan zelfs leiden tot een milieuramp. Adequaat toezicht is alles."
Na het delven moet de boel weer worden opgeruimd, maar helemaal terug naar de oorspronkelijke staat lukt nooit. "De mijn-infrastructuur die wordt aangelegd wordt dan weggehaald", zegt Buxton. Denk aan de wegen en faciliteiten. Daarna worden weer lokale planten en dieren teruggezet. Soms bewaren ze een deel van de oorspronkelijke planten en bomen en stoppen ze die weer in de grond als ze klaar zijn met het mijnen."
