Bobby Schinkel en Jasper Piersma
redacteuren NOS op 3
Bobby Schinkel en Jasper Piersma
redacteuren NOS op 3
Vijftig euro voor een kaartje, bijna drie euro voor een biertje. Dat is het festivalleven, en niet iedereen heeft dat ervoor over. Bovendien vinden sommige mensen het allemaal 'te commercieel' of 'oncreatief'.
Zij stappen liever op de fiets naar een loods, bos of tunnel en organiseren hun eigen (illegale) feestje. In de media worden de feesten, wanneer de feestgangers ergens betrapt zijn, vaak aangehaald als illegale houseparty's. Zelf noemen ze het liever een free party, of simpelweg een rave.
De raves doen weinig onder voor 'echte' festivals: er is een line-up, meerdere (zelfgebouwde) podia, een bar, een EHBO-post en er komen geregeld honderden, soms zelfs duizenden bezoekers.
Luca is pas achttien en organiseert al twee jaar raves in de omgeving van Amsterdam. Het begon voor hem met een huisfeest, dat hij voor de verandering eens naar buiten verplaatste. De opkomst: zeker 300 man, die hem bovendien ook nog eens vroegen wanneer de volgende editie was. "Ik dacht: 'hoezo editie?!' Dit is gewoon een buitenfeestje."
Maar de reacties triggerden hem en een maand later gaf hij opnieuw een feest, waar zo'n duizend mensen op af kwamen. Basspark was geboren. Sindsdien zijn er zestien edities geweest. Van grote raves met tussen de 700 en 1000 mensen, tot mini-festivals die overdag zo'n 200 man trekken. "Naar een rave toe gaan is al een avontuur, maar het organiseren helemaal", zegt hij.
We bezochten een rave van Luca, die niet helemaal lekker afliep (lees: de politie ontdekte het):
Cijfers van het aantal raves zijn er niet bij politie of gemeentes, maar uit gesprekken met mensen uit de scene blijkt dat dit soort feesten wekelijks op verschillende plekken in Nederland en België plaatsvinden. Volgens Staatsbosbeheer, waarvan natuurgebieden vaak gebruikt worden voor de raves, is het op sommige plekken wekelijks, op andere zo'n drie keer per maand.
Boswachters rond Amsterdam, Rotterdam en verschillende plekken in Zeeland en Noord-Brabant herkennen het fenomeen. "Maar natuurlijk weten wij lang niet van alle evenementen. Bovendien blijkt de boel vaak redelijk netjes opgeruimd te worden", zegt een woordvoerder van Staatsbosbeheer.
Luca organiseert alles met de precisie van een echte festivaldirecteur. "Ik scout eerst thuis op Google Maps voor een locatie, of ga een rondje fietsen. Ook organiseer ik van tevoren altijd een kleine feestje bij een kampvuur, waarbij we checken wat er 's nachts bijvoorbeeld langskomt."
Zijn raves plant hij om de grote festivals en feesten in Amsterdam heen. Ook heeft elk feest een eigen evenement op Facebook, inclusief professionele afbeelding met de line-up erop. De locatie wordt uiteraard niet openbaar gedeeld, want dan wordt het de politie wel heel makkelijk gemaakt.
Vaak zegt de politie gewoon dat we binnen een uur weg moeten zijn.
Toch kwamen agenten vijf keer opdagen bij een feest dat hij organiseerde, drie keer moesten ze de boel ook daadwerkelijk afbreken. Dat moet dan omdat ze geluidsoverlast veroorzaken, of gewoon omdat er geen vergunning is voor het evenement.
"Ze kunnen in principe ook onze geluidsapparatuur in beslag nemen of een boete uitdelen, maar dat gebeurt eigenlijk nooit. Vaak zeggen ze gewoon dat we binnen een uur weg moeten zijn", zegt Luca.
De raves zijn niet alleen een Amsterdams fenomeen. Juist in provincies als Zeeland en Noord-Brabant worden rond (grote) steden regelmatig illegale feesten gehouden.
Daan (28) organiseert sinds zo'n vijf jaar 'free party's' rond Breda, voornamelijk in bossen rond de stad. "Daar kun je de hele nacht doorgaan. Wij bieden iets wat in de binnenstad niet kan."
Want de horeca in de stad is volgens Daan veel te braaf. "Er is op dit moment geen serieuze nachtclub en om 4 uur gaat overal de deur dicht. Bovendien rijden er geen nachtbussen en -treinen meer."
Onder de naam De Raaf organiseerde Daan met vier anderen de afgelopen jaren elf feesten, met geregeld meer dan 500 gasten. "Omdat we evenementen hebben waar we tegelijkertijd verschillende soorten muziek draaien, komt er ook een divers publiek op af. We trekken bijvoorbeeld ook meisjes die speciaal voor de r&b komen."
Behalve meerdere podia, hebben de raves verder ook alles weg van een echt festival. "Er is een bar, een chillout waar mensen kunnen rusten en er is ook altijd EHBO aanwezig. Je kunt alleen niet pinnen en er zijn geen baco'tjes te bestellen", zegt Daan.
Ook 'Latie' (21) gebruikt de bossen rond Breda sinds een jaar of drie voor feesten. De raves worden net als bij de rest openbaar aangekondigd op Facebook, maar voor de exacte locatie moet je eerst wel in contact komen met de organisatie.
"We bepalen aan de hand van je Facebookprofiel of je iemand bent die we willen uitnodigen", zegt Latie. Daarmee wordt ook voorkomen dat de politie de locatie al van tevoren achterhaalt. De locatiegegevens krijgen de genodigden via een voicemail, sms of een site met inlogcode.
Het gebeurt altijd uit de buurt van woonwijken, niemand heeft er last van.
Pas één keer wisten agenten zijn feest te vinden. "We hoorden dat ze in de buurt waren en hadden de muziek en lichten uitgezet, maar op een gegeven moment kwamen ze met zaklampen onze kant op. Gelukkig deden ze niet moeilijk en konden we rustig vertrekken."
Latie begrijpt überhaupt niet waarom ingegrepen wordt op dit soort raves. "Het gebeurt altijd uit de buurt van woonwijken, niemand heeft er last van. Bovendien ruimen we alles keurig op. We delen vuilniszakken uit en rapen ook de peuken op."
Dat er drugs wordt gebruikt op dit soort raves is geen verrassing. "Maar het is echt niet meer dan op andere, legale feesten. Het verschil is alleen dat het openlijker gebeurt", zegt Luca. Volgens hem zorgt dat voor een veiligere situatie. "Mensen bespreken het met elkaar als ze iets gebruiken. Het hoeft niet stiekem te gebeuren, zoals in clubs. Ook kun je met je vragen altijd terecht bij onze EHBO-post."
Latie beaamt dat. "Zolang mensen gewoon hun ticket betalen, wordt er op festivals niks gezegd van drugsgebruik. Maar als er iets mis gaat en je out op de grond valt, dan word je het terrein afgezet. Ik heb genoeg horrorverhalen gehoord." Daarom staat er ook bij zijn feesten altijd iemand (nuchter) paraat die bijvoorbeeld naar het ziekenhuis kan rijden.
*Latie is niet zijn echte naam, maar het pseudoniem waaronder hij feesten organiseert.