Hoera, groei! De cijfers waar het CBS vandaag mee naar buiten kwam - over ons bruto binnenlands product en de werkloosheid - zijn zeer positief. Voor het eerst sinds de crisis is de economische groei meer dan 3 procent en er zijn meer dan 10 miljoen banen. Ook daalt de jeugdwerkloosheid harder dan die van ouderen en zijn er steeds meer vacatures.
Geert-Jan Waasdorp van Intelligence Group, een bedrijf dat arbeidsdata onderzoekt, ziet de groei in de arbeidsmarkt terug. "Bel eens een uitzendbureau, en zeg 'ik heb hier 25 mbo'ers die willen werken'. Ik garandeer je dat ze voor iedereen een plek kunnen vinden."
Maar niet iedereen staat te juichen. Dit komt onder meer doordat we het niet zien in onze portemonnee: de lonen zijn namelijk niet met dat magische bbp mee gestegen. "In sommige sectoren gaat het wel beter", zegt José Kager van vakbond FNV, "maar vooral aan de onderkant van de arbeidsmarkt valt nog veel te halen."
Ook is er verschil tussen harde cijfers en onze beleving van welvaart:
Ondanks de groei zijn er groepen waarmee het helemaal niet zo goed gaat. Er zijn 1,3 miljoen verborgen werklozen: mensen die niet als werkloos staan ingeschreven maar wel (meer) willen werken. Denk bijvoorbeeld aan deeltijders die meer uren zouden willen werken, vaak jongeren tussen de 15 en 25 jaar.
Waasdorp ziet wel mogelijkheden voor werkloze jongeren. Volgens hem zit het probleem in twee dingen: de onredelijke eisen van werkgevers en dat veel jongeren niet weten hoe ze een baan moeten zoeken.
"Het probleem is dat de werkgevers vissen zonder aas. Als ze betere arbeidsvoorwaarden bieden, dan kunnen ze alle plekken wel vullen. Zo zie je in de naschoolse opvang veel baantjes van een paar uur per dag, zonder reisvergoeding. Als je daar nou langere diensten van maakt, en je vergoedt de reiskosten, dan heb je die gaten zo gevuld."
"Ook weten veel jongeren niet hoe ze werk moeten vinden. Je moet mbo'ers vertellen dat ze naar het uitzendbureau moeten. Tegen hogeropgeleiden wordt gezegd dat ze op sociale media moeten zoeken, maar via vacaturebanken hebben ze vaak meer kans."
Scholieren, studenten en schoolverlaters zijn in alle sectoren niet aan te slepen
Reizen voor een baantje
Sommige sectoren staan er volgens het CBS überhaupt belabberd voor: de financiële dienstverlening of de landbouw en visserij bijvoorbeeld. Maar volgens Waasdorp is er geen man overboord voor jongeren die in deze sectoren werken, als ze maar bereid zijn om langer te reizen naar hun werk en wat bij te scholen.
"Alles en iedereen die jong is, is schaars. Vooral in de Randstad zijn scholieren, studenten en schoolverlaters niet aan te slepen. En daarbuiten is ook overal werk, als je maar bereid bent om te reizen. Maar als je nu 50 bent, dan heb je een probleem."
Met wat reizen zou je dus overal aan de bak kunnen, maar het is volgens Kager van FNV de vraag of je dat moet willen. "Op zo'n soort basis willen jongeren vaak niet werken. Je wil natuurlijk ook een beetje zekerheid."