Af en toe duikt er ineens een wonderkind op. Gisteren kwam Laurent in het nieuws, een jongen van 7 die al naar klas drie op het gymnasium gaat. Hij leest Engelse geneeskundeboeken en doet in zijn vrije tijd hartonderzoek in het Amsterdamse ziekenhuis AMC. Hoe kan het dat sommige kinderen al zo jong, zo slim zijn?
"Als iemand een nieuw feit hoort, onthoudt hij of zij het gewoon als een nieuw feit. Bij mij gaat dat anders, ik koppel het razendsnel aan álle andere kennis die ik al heb." Zo werkt het brein van Floor Sietsma. Ze ging op haar twaalfde naar de universiteit en promoveerde op haar twintigste.
Volgens Mariska Poelman van het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek hebben de meeste mensen een gemiddelde intelligentie. "Maar er zijn altijd een paar extreme uitschieters naar boven en naar beneden."
Voor een gedeelte is hoogbegaafdheid aangeboren, maar de omgeving waar een hoogbegaafd kind in opgroeit is ook belangrijk. "Als ouders de slimheid opmerken, kan een kind echt snel stappen maken."
Dit gebeurde ook bij Floor. Op de basisschool sloeg ze twee klassen over, maar alsnog was er voor haar niet genoeg uitdaging. "Ik verveelde me en had weinig aansluiting bij de rest van mijn klasgenootjes."
Ik kon al Engels, maar de leraar bleef alle zinnen maar vertalen naar het Nederlands.
Het ellendige gevoel ging op de middelbare school niet over, ook al waren de lessen tweetalig. "Ik kon al Engels, maar de leraar bleef alle zinnen maar vertalen naar het Nederlands."
Haar moeder (die ook hoogbegaafd is, net als haar oma) besloot om Floor van de school af te halen en thuis les te geven. "Op mijn twaalfde deed ik eindexamen en ging ik naar de universiteit. Dat was echt een bevrijding."
Goede biologie
"Wonderkinderen hebben een goede biologie, de hersenen ontwikkelen zich ontzettend efficiënt", zegt Jelle Jolles. Als neuropsycholoog verdiept hij zich in de ontwikkeling van het tienerbrein. "Bij elk mens ontwikkelen de hersenen zich tot een leeftijd van ongeveer 25 jaar, maar bij hoogpresterende kinderen gaat dit veel sneller."
Die soms razendsnelle ontwikkeling zorgt ervoor dat (wonder)kinderen als Laurent en Floor in hun jeugd ver voorlopen op leeftijdsgenoten. "Je ziet vaak dat op latere leeftijd het niveau naar elkaar toe trekt", vertelt Jolles. "Soms gaan wonderkinderen figuurlijk achterover leunen, of ontwikkelen ze zich alleen op een specifiek gedeelte."
Ook hier spelen ouders en school weer een belangrijke rol. "Begaafde kinderen moeten zich breed blijven ontwikkelen. Ook sociale vaardigheden hebben aandacht nodig, anders kan zo'n hoge boom zomaar knakken."
Ook sociale vaardigheden hebben aandacht nodig, anders kan zo'n hoge boom zomaar knakken.
Bij Floor is het goedgekomen. "Op de universiteit kwam ik voor het eerst mensen tegen waarmee ik kon levelen." Dat ze zelf 12 jaar oud was en haar medestudenten zeker 18 maakte niet uit. "Informatica was een kleine opleiding, misschien was het anders geweest als ik tussen een massa rechtenstudenten had gezeten."
Na haar promotie werd ze data-analist bij PwC. Ook coacht ze andere hoogbegaafden. "Wonderkind zijn is niet altijd makkelijk, vooral op jonge leeftijd. Dan is het soms fijn om met iemand te praten die jouw situatie begrijpt."