Wie rookt heeft het vaak moeilijk aan de toonbank, want telkens is dat pakje sigaretten nét weer ietsje duurder. In Nederland komt dat onder andere door subtiele accijnsverhogingen, waarmee de overheid rokers probeert te laten stoppen.
Maar is die maatregel effectief? En hoe gaan andere landen hier mee om?
In Australië betaal je omgerekend het meest voor een pakje sigaretten: zestien euro. Maar dat is nog een schijntje vergeleken met de plannen die het land heeft: in 2020 ga je er 29 euro voor betalen. Dat is ruim anderhalve euro per sigaret. De maatregel moet de volksgezondheid verbeteren en de staatskas spekken.
In landen als Oekraïne en Egypte gaan ze hier een stuk makkelijker mee om, daar is roken juist heel goedkoop. Op deze kaart zie je wat je per land uitgeeft aan een pak peuken.
Maar helpt die prijsverhoging? "Ja", zegt hoogleraar Tabaksontmoediging Marc Willemsen. "Als je de prijs van een pakje sigaretten met 10 procent verhoogt, daalt de consumptie met 4 procent."
Dat duurder maken van sigaretten werkt volgens Willemsen vooral bij mensen met een klein inkomen, zoals lageropgeleiden en jongeren.
Een eenmalige forse verhoging van de accijnzen zou volgens Willemsen het meeste effect hebben, maar dat ziet hij niet snel gebeuren. "Stabiele inkomsten uit accijnzen zijn belangrijk voor de staatskas. De consument moet het daarom ook weer niet al te veel merken", zegt Willemsen.
Ook kun je de accijnzen niet zomaar omhoog gooien zonder goede hulp te bieden, vindt Willemsen. "Dat is moreel gezien niet juist." Hij doelt daarmee op het feit dat hulp bij stoppen met roken vaak wel in het basispakket zit, maar dat mensen er door het hoge eigen risico niet altijd gebruik van maken.
Overigens zijn er nog veel meer manieren om het roken te ontmoedigen. Zo is de verkoop van sigaretten in Bhutan helemaal verboden. Je ziet er meer over in onderstaande video: