Is er leven na de dood? Cryonisten hopen er op, op aarde dan. Zij laten zich na hun dood invriezen in de hoop dat de wetenschap ooit zo ver is dat je weer 'ontdooid' kan worden en verder leven.
Zo ook een ernstig ziek Brits meisje van 14. Ze kreeg vorige maand via een rechtszaak voor elkaar dat ze na haar dood ingevroren mag worden. Ze had een zeldzame vorm van kanker en wist dat ze niet lang meer te leven had. "Ik denk dat ik gecryoniseerd een kans maak om genezen en wakker gemaakt te worden, zelfs al is dat over honderd jaar", schreef het meisje aan de rechter.
Haar moeder steunde haar in haar wens, maar haar vader wilde er niets van weten. Vandaar dat een rechter de beslissing nam en oordeelde dat de moeder mocht beslissen wat er met het lichaam van haar dochter zou gebeuren. Het meisje overleed kort na de uitspraak. Haar lichaam is overgevlogen naar de VS en daar ingevroren.
Amerika en Rusland
In Groot-Brittannië kon dat dus niet. Er zijn maar drie plekken in de wereld waar je ingevroren kan worden: in Amerika in Scottsdale (Arizona) en Clinton Township (Michigan) en in Rusland, in Moskou. En er komt er nog één, in Texas: architect Stephen Valentine wil daar zijn Timeship bouwen.
Ook in Nederland kan je dus niet ingevroren worden. Volgens de Wet op de lijkbezorging kan je alleen kiezen voor begraven, cremeren of doneren aan de wetenschap. Er is wel een Nederlandse stichting die ervoor kan zorgen dat je bij zo'n opslag terechtkomt, de Dutch Cryonics Organisation.
Er is één Nederlandse uitvaartondernemer die daarbij helpt, die het invriezen kan voorbereiden. Dat is tot nu toe nog niet aan de orde geweest, maar uitvaartzorg D'Hondt in België heeft afgelopen september de eerste patiënt naar Michigan overgebracht. "We hadden de kennis en de apparatuur al meer dan tien jaar in huis, maar nu pas was er iemand met deze interesse", zegt Geert D'Hondt.
"Het ging om een vrouw van 90 die thuis was overleden. Om het ontbindingsproces te neutraliseren, hebben we haar meteen ingepakt in waterijs, omdat droog ijs te koud is." Daarna was het drie kwartier rijden naar het uitvaartcentrum. "Vervolgens duurde de perfusie, het vervangen van het bloed door antivriesmiddel, zo'n 4 à 5 uur." Daarna werd het lichaam in een wrap met droog ijs gewikkeld. "En konden we het lichaam in drie dagen koelen tot -80 graden en boekten we de vlucht".
Dat was geen speciale vlucht, maar 'gewoon' een (liefst rechtstreekse) vlucht met KLM. "Net als een pakje", zegt D'Hondt. Waarbij dus ook voldoende ijs mee moet om 25 uur te kunnen overbruggen.
Je moet er wel flink voor sparen: de kosten variëren van zo'n 50.000 dollar in Michigan tot minstens 150.000 dollar in Scottsdale. "Cryonisme is een verhaal voor de believers", zegt D'Hondt. "Ze zijn hoopvol dat er toch een mogelijkheid bestaat om de kwaal waaraan ze zijn overleden, te herstellen. Omdat de wetenschap in de afgelopen 50, 100 jaar ook heel veel is veranderd."
Gigantische roestvrijstalen thermosflessen van 3 meter hoog.
En hoe ziet dat er dan uit? Journalist Lex Boon ging voor zijn novelle De Diepvriesman op bezoek bij Alcor in Scottsdale, de grootste van de drie.
"Je hebt daar een ruimte met gigantische roestvrijstalen thermosflessen van 3 meter hoog", zegt hij. "Daar zitten de patiënten omgekeerd in. Met het idee dat als er iets misgaat, als het vloeibaar stikstof bijvoorbeeld niet bijgevuld kan worden, dat het belangrijkste deel van het lichaam in elk geval gekoeld blijft: het brein."
In elke fles zitten negen patiënten. "Vier complete lichamen die op hun kop in het stikstof hangen en vijf hoofden", zegt Lex. "Alleen je hoofd invriezen kost minder. En die mensen dachten dat als de technologie zo ver is dat je mensen kan terughalen uit de dood, dat het dan ook vast mogelijk is om weer een lichaam aan dat hoofd te maken."
Nederlanders
De Financial Times beschreef vorig jaar hoe het complex in Moskou eruitziet, waar de lichamen en hersenen van zo'n vijftig overledenen - en twintig huisdieren - uit negen verschillende landen liggen, waaronder Nederland. Volgens de website van KrioRus gaat het bij de Nederlander om een 77-jarige man uit Rotterdam die er sinds 2009 ligt.
De eerste 15 minuten na overlijden zijn bepalend.
Hij is de enige bekende Nederlandse cryonaut. De Dutch Cryonics Organisation bestaat al sinds 2002 en heeft veertien leden. En die zijn in ieder geval voorbereid, want je moet er snel bij zijn: "De eerste 15 minuten na overlijden zijn bepalend", zegt de secretaris van de vereniging. "Iedereen heeft coolpacks en de bloedverdunner heparine thuis liggen."
Ook hebben ze veel contact met Cryonics UK, dat zelfs een eigen ambulance heeft. In Groot-Brittannië zijn tien patiënten ingevroren, het 14-jarige meisje was de tiende.
Het is in ieder geval een groeiende markt. Met misschien in de toekomst ook een centrum in Europa: "Dat is vorige week op een congres in Basel wel besproken", weet de secretaris van DCO.