Je ringtone horen terwijl je helemaal niet gebeld wordt, wegduiken voor een schaduw of iemand zien lopen die als je met je ogen knippert is verdwenen: hallucinaties zijn niet alleen voor spacende xtc-gebruikers of psychiatrische patiënten. Iedereen hoort of ziet weleens iets wat er niet is. Het Hersencentrum van het UMC Utrecht start dit weekend een langlopend onderzoek naar het ontstaan van hallucinaties. Dat deden ze eerder al op Lowlands.
Wat al vaststaat is dat slaapgebrek een belangrijke oorzaak is. "Een hallucinatie is eigenlijk een foutje van onze hersenen. Hoe minder je slaapt, hoe groter de kans is dat er iets misgaat", zegt psycholoog en slaapdeskundige Sanne Verkooijen van het UMC Utrecht. "Hoe groot het effect van slaaptekort is, verschilt per persoon. Sommige mensen hebben al last van hallucinaties na een nacht doorhalen.
Last van hallucinaties? Zing een liedje
Volgens Sanne rust er een stigma op hallucineren. En dat is onterecht. "Hallucinaties zijn niet per se iets engs, je hoeft er niet bang voor te zijn", zegt ze. "Ze zijn ook lang niet altijd negatief. Sommige mensen horen juist stemmen die wel positief zijn of zien mooie dingen."
Bij traumapatiënten zijn de hallucinaties wel vaker negatief. "Door de nare ervaring die zij hebben, merken zij dat de hallucinaties vaker onprettig zijn en iets met hun trauma te maken hebben."
Mocht je af en toe last hebben van een hallucinatie, dan zijn er trucjes om het te onderdrukken. "Je kunt bijvoorbeeld een liedje zingen", zegt Sanne. "Je zet dan het taalgebied in je hersenen aan het werk, wat ook de hallucinaties veroorzaakt. Dat helpt." Als je echt zware klachten hebt, kun je het beste hulp inschakelen via de huisarts.
Zaterdag en zondag is het Weekend van de Wetenschap. Dan staat Sanne met haar collega's bij wetenschapsmuseum NEMO in Amsterdam om net zo'n onderzoek uit te voeren. Voor wie daar niet heengaat is een speciale website opgezet. Daar kun je testen of jij je laat beïnvloeden door hallucinaties.