In de Verenigde Staten is in het Huis van Afgevaardigden een wet goedgekeurd die verkrachtingsslachtoffers meer rechten geeft. Met de Sexual Assault Survivors Act moet de juridische nasleep van een verkrachting makkelijker verlopen en minder traumatiserend zijn.
Wat gaat er veranderen?
Om de dader van een verkrachting te vervolgen, moet bewijsmateriaal worden verzameld. Daarvoor moeten slachtoffers een twee tot vier uur durend lichamelijk onderzoek ondergaan. Soms krijgen de slachtoffers voor dat onderzoek een rekening op de deurmat. In sommige staten is het bovendien lastig voor slachtoffers om de gegevens van hun eigen onderzoek in te zien.
Dat is binnenkort verleden tijd.
Ook blijft het bewijsmateriaal in de toekomst ten minste twintig jaar bewaard. Nu is het nog zo dat het zonder toestemming van de slachtoffers zomaar verwijderd kan worden.
Daarnaast hebben alle slachtoffers recht op een vertrouwenspersoon. Die leidt ze, los van emotionele begeleiding, door de wirwar van juridische rompslomp die op hen afkomt. Dat soort zaken waren soms per staat al wel geregeld, maar nog niet op nationaal niveau.
Het is een belangrijke overwinning voor slachtoffers van verkrachting in de Verenigde Staten, zegt Amanda Nguyen tegen Buzzfeed. Zij is een belangrijke voorvechter van de nieuwe wet. Zelf werd ze twee jaar geleden slachtoffer van verkrachting, in de Amerikaanse staat Massachusetts. Na het voorval leverde ze bewijs in via een zogenoemde rape kit, waarmee dna verzameld wordt.
Na een vier uur durend, pijnlijk onderzoek kreeg Nguyen een pamflet in haar handen geduwd. Als ze zelf geen actie zou ondernemen, zou het bewijsmateriaal al binnen een half jaar vernietigd worden. Veel te kort om haar zaak op te lossen, vond ze. En hoe verlenging precies werkte, was voor haar ook niet helemaal duidelijk. Zo verzandde ze in een strijd om het bewijsmateriaal bewaard te houden. Die strijd kwam ieder half jaar terug, wanneer het dna weer in de prullenbak dreigde te verdwijnen. "Ik moest eigenlijk mijn eigen rechten op papier krijgen", vertelt ze in een interview.
Ze kwam erachter dat verkrachting in iedere staat anders geregeld was. Zo zijn er in Kansas en Utah amper rechten voor slachtoffers; in Californië hebben ze wel recht op een vertrouwenspersoon, maar hebben ze geen recht op een kopie van hun eigen politierapport.
Nguyen richtte de organisatie Rise op. Daarmee begon ze te lobbyen voor een landelijke wet. Die is er nu: het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden nam 'm unaniem aan.
De wet moet nog terug naar de Senaat, het andere orgaan in het Amerikaanse congres, maar dat komt wel goed, denkt de Amerikaans rechtsdeskundige Jeroen Langelaar. "De kans is heel groot dat Obama binnenkort z'n handtekening onder de wet zet. Dan is de wet geldig in het hele land."
Na invoering van de wet komen verkrachtingszaken nog steeds eerst per staat voor de rechter, maar de kans is groot dat die staten de voorschriften overnemen. "Anders kunnen slachtoffers makkelijk op landelijk niveau hun gelijk halen, en dat kost tijd en geld", zegt Langelaar.
Nguyen is blij met de goedkeuring, vertelde ze aan Buzzfeed. "Dat de wet ingevoerd wordt, betekent niet alleen heel veel voor de geschatte 25 miljoen Amerikaanse slachtoffers van verkrachting door de Verenigde Staten, maar ook voor mij persoonlijk."