'Nephelm' riep mystieke ervaringen op

Zo'n 180 mensen hadden 'm dit weekend op hun hoofd: de 'godhelm' op Lowlands. Onderzoekers vertelden deelnemers aan het experiment dat ze met het opzetten van de helm een "mystieke ervaring" konden beleven.

De helft van de deelnemers gaf aan dat ze ook daadwerkelijk iets mystieks ervoeren. Voor ongeveer twintig deelnemers was de ervaring intens en tien mensen gaven aan de "ultieme realiteit" te hebben gevoeld, schrijft de Volkskrant. En dat is apart: de helm bezat namelijk geen speciale krachten. Sterker nog: hij was nep.

De proefkonijnen werden op een stoel neergezet, bleven daar vijftien minuten zitten en luisterden naar ruis. Elke keer als ze dachten een (kort) spiritueel moment te beleven, moesten ze op een knop drukken. De meesten wachtten het hele kwartier af om daarna over hun ervaringen te praten. Sommigen vonden het na vijf minuten al mooi geweest, omdat ze niets voelden.

Zo hadden een paar mensen een out-of-body-experience: "ze zagen zichzelf van buitenaf en hadden het gevoel dat ze dat perspectief konden manipuleren, dus dat ze om zichzelf heen konden bewegen", zegt Michiel van Elk, sociaal psycholoog aan de Universiteit van Amsterdam. "Sommigen hadden heel levendige hallucinaties, bijvoorbeeld dat ze bij hun vrienden stonden of herinneringen uit hun jeugd hadden. Anderen waren diep in gesprek met zichzelf."

Placebo

Het placebo-effect stond voor de onderzoekers ook centraal. "Dat kan ook zonder verdovende middelen optreden", zegt Michiel. "Maar de hypothese is dat verdovende middelen sneller een mystieke ervaring oproepen."

Religieuze ervaringen

Met het experiment wilden de onderzoekers bekijken hoe religieuze ervaringen ontstaan en welke rol alcohol en drugs daarbij spelen. "Met een beetje alcohol ga je bijvoorbeeld sneller mee in het experiment, maar met veel alcohol val je erdoor in slaap." Volgens onderzoeker Michiel moet wel nog worden uitgezocht wie van de deelnemers alcohol of drugs had gebruikt.