Je rijdt in je auto de wijk uit en je telefoon wordt automatisch uitgeschakeld als je harder dan 30 km/u rijdt, zodat je niet meer kunt appen. Dat is wat Veilig Verkeer Nederland (VVN) het liefst zou willen. Telefoonproducenten moeten door een nieuwe wet verplicht worden software in te bouwen die dat regelt, vindt de verkeersorganisatie.
Het doel is het aantal verkeersslachtoffers door smartphonegebruik tegen te gaan. Er waren vorig jaar (621) meer verkeersdoden dan in 2014 (570). Volgens Veilig Verkeer Nederland is er een stijging omdat we veel te druk zijn met onze telefoon achter het stuur. Door de smartphone ontstaan duizenden extra ongelukken, zeggen zij.
Experts plaatsen vraagtekens bij de privacy van de automobilisten, maar ook wat de functie zou doen voor de telefoons van bijrijders – die zou dan namelijk ook blokkeren. En als je in de trein zit, dan ga je toch ook harder dan 30 kilometer per uur?
Te weinig zelfreflectie
Kortom: praktische ongemakken. Maar het idee om het onmogelijk te maken om te bellen of appen in de auto, dát vindt verkeerspsycholoog Dick de Waard geen gek plan. "Dat zou voor de meeste duidelijkheid zorgen. Vergelijk het met auto's: daarbij kun je ook de maximale snelheid begrenzen."
Goed plan, maar realistisch is het niet, zeggen de experts die wij spraken. Telefoonproducenten zullen niet zover willen gaan. Bovendien is er te weinig zelfreflectie bij automobilisten, zegt verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen.
"We zien op tv dat er twee kinderen zijn doodgereden en we zijn geschokt. Een reactie die dan snel volgt is: dit overkomt mij toch niet. We denken allemaal dat we heel goed kunnen autorijden. Dát is het grote gevaar."
Als Jeroen Pauw lacherig vertelt dat ook hij appt achter het stuur, dan wordt de strijd kansloos.
Over appen achter het stuur wordt te lacherig gedaan in Nederland, vindt Tertoolen. Hij zat afgelopen seizoen in de talkshow van Jeroen Pauw. Ook toen ging het over dit onderwerp. "Dan zegt Pauw zelf: ja jongens, ik doe het ook altijd. Hij is een voorbeeldfiguur. Als hij er dan al lacherig over doet, waar ben je dan? De strijd is dan kansloos."
Tertoolen hoopt dat het met appen achter het stuur net zo verloopt als met roken: eerst werd de sigaret omarmd, nu zit hij in het verdomhoekje. "Daar is een enorme ommezwaai geweest", zegt Tertoolen. "Bij appen is het net zoiets. Dat zit ontzettend diep. Mensen zien het gevaar niet."
Wat helpt wel?
Dat de VVN met een plan komt dat onhaalbaar lijkt, daar kan Tertoolen wel inkomen. "Het gaat hen erom dat het op de agenda wordt gezet. Dat moet ook constant gebeuren. Anders verandert er niets."
Apps waarbij je vrijwillig kunt aangeven dat je niet kunt appen, werken niet, zegt De Waard. "Mensen die het willen gebruiken, doen het toch. Veel meer politiecontroles zouden kunnen werken, net als het opleggen van hoge boetes. Maar dat geldt ook maar voor een beperkte groep."
Verbieden heeft volgens Tertoolen pas zin als het tot mensen is doorgedrongen dat appen achter het stuur echt niet goed is. "Zolang dat niet het geval is, is het niet te handhaven. Dan blijft het door boetes maar bij speldenprikjes. Het moet gaan om gedragsverandering."
Je kunt er lacherig over doen, maar die Pokémon-hype staat ook maar in de kinderschoenen.
Tertoolen denkt dat spelen met je telefoon achter het stuur alleen maar erger gaat worden de komende jaren. "Je kunt er lacherig over doen, maar die Pokémon-hype staat ook maar in de kinderschoenen. Straks zijn je telefoon en de werkelijkheid compleet met elkaar verweven. Probeer dan maar te zeggen: blijf op de weg letten. "