Hoe is het eigenlijk #inMolenbeek? Na de aanslagen in Parijs en Brussel was de Brusselse deelgemeente wereldnieuws als 'broeinest voor jihadisme'. De rust is weer een beetje terug, maar hoe gaat het nu met de bewoners? Onze verslaggever Mustafa Marghadi woont een maand lang in Molenbeek om antwoord te krijgen op die vraag. Volg hem via Instagram.
Als hoofdinspecteur Gunther Vanden Eynde en zijn collega instappen is het 'off to the races’. De portofoon houdt Gunther in zijn hand, want op elk moment kan er een melding binnenkomen en moet hij met zijn collega op interventie. En de eerste komt na een minuut. Een gestolen telefoon is gelokaliseerd. Of ze bij de verdachte langs willen gaan.
Molenbeek is onderdeel van de politiezone Brussel-West. Dat zijn vijf gemeentes met een gezamenlijk inwonertal van 220.000. Zeg maar twee derde van Utrecht. Met een wijk als Molenbeek in de zone verwacht je als buitenstaander dat er veel politie-inzet is. Maar Brussel-West is de dunst bezette zone van de stad, met 1 agent voor 311 inwoners.
Dat zorgt ervoor dat agenten als Gunther van hot naar her vliegen om in te grijpen. Tijd om eens uit te stappen en een praatje te maken met de bewoners is er niet. "Soms als een auto verkeerd geparkeerd staat, stappen we wel eens uit om wat te zeggen. Maar echt tijd om babbelen, nee."
Ondertussen bedenkt Gunther zich dat het GPS-netwerk hier in Molenbeek niet heel betrouwbaar is. Dus het huis waar de telefoon die met Zoek Mijn iPhone is gelokaliseerd, kan zomaar onjuist zijn. Na wat overleg besluit hij dat het zijn tijd niet waard is om een eventueel verkeerd huis te onderzoeken. Niet dat hij niks te doen heeft. Binnen een paar minuten wordt hij opgeroepen voor een tramincident.
Het is een afweging van effectiviteit. Maar wel eentje die bij de bevolking irritatie opwekt. Iets dat politiecommissaris Berckmans zich realiseert. "Bij een deel van de bevolking bestaat de indruk dat als je een klacht neerlegt, de politie of het parket er niks mee doet. Dat is deels onterecht, want elke klacht heeft een gepast gevolg."
Er is zeker een drempel bij de bevolking om misdrijven aan te geven.
Maar die irritatie van de bevolking zorgt voor een afbrokkelend vertrouwen in de autoriteiten. Molenbeek is volgens de cijfers de op twee na veiligste wijk van Brussel. Met 87 misdrijven per 1000 inwoners is het qua veiligheid vergelijkbaar met, opnieuw, Utrecht. Maar een belangrijke oorzaak van dat lage cijfer is dat gebrek aan vertrouwen. "Er is zeker een drempel bij de bevolking om misdrijven aan te geven", zegt Berckmans.
Gunther treft bij een tramhalte tien beveiligers aan en een verdachte. De beveiligers waren een tram aan het checken op zwartrijders. Twee man per deur, want één is te kwetsbaar. De verdachte man is wat heetgebakerd, maar laat zich na een gesprek met Gunther in een busje laden. Hij gaat op weg naar het bureau.
"De man had een ongeldig kaartje. Hij maakte amok met de chauffeur en beveiligers. Daar kwam wat duw- en trekwerk bij kijken. Geweld in het openbaar vervoer is hier wel een probleem, dus dat moeten we aanpakken."
Gunther denkt dat hij de auto in kan stappen om naar het bureau te vertrekken, maar een beveiliger trekt hem aan de mouw. Ze heeft een vluchteling zonder papieren ontdekt. Als de politie er toch al is...
Een krappe maand geleden werden twee politieauto’s in brand gestoken. De incidenten onderschrijven de scheefgegroeide verhoudingen tussen politie en burgers. Maar commissaris Berckmans wil het niet groter maken dan het is. "Onze taak is effectief om te relativeren. Er is materieel in brand gestoken, er was geen lichamelijke schade. Een bomaanslag was effectief een heel ander probleem geweest."
"Het zijn ook jongens die werkloos zijn. Die niks hebben. Ze reageren die woede af op de autoriteiten en in hun ogen zijn wij dat", zegt Gunther op de terugweg. Bang is hij niet. Als zijn auto in brand wordt gestoken, zou hij zich vooral druk maken om de papieren die hij altijd in de wagen achterlaat. "Dan moet je dat weer allemaal opnieuw vinden of schrijven."
Sinds de terreurdreiging in België heeft de federale regering 400 miljoen euro extra uitgetrokken voor veiligheid. Onderdeel daarvan zijn 4500 nieuwe agenten in heel België, van wie het grootste gedeelte in Brussel zal worden ingezet.
Tot nu toe heeft Brussel-West er vijftig federale agenten bij gekregen en is de anti-radicaliseringsrecherche gegroeid van twee naar acht. "Onze wijkagenten moeten op straat staan, en met de vijftig nieuwe agenten zal onze aanwezigheid op de straten de komende weken en maanden zeker verhogen", zegt commissaris Berckmans. "Maar ik denk dat het er op z'n minst 150 zouden moeten zijn."
Dit zijn de mullah’s onder de hoeren. Filles de pute. Vanmorgen werd ik nog gecontroleerd voor niks. Voor niks!
Gunther komt aan bij het bureau aan de Briefdragerstraat in hartje Molenbeek. Hij zit in de auto als zijn collega de wagen achteruit inparkeert. Buiten roept een voorbijganger zonder dat Gunther het hoort wat hij van hem en zijn collega's denkt. "Dit zijn de mullah’s onder de hoeren. Filles de pute. Vanmorgen werd ik nog gecontroleerd voor niks. Voor niks!" Als Gunther uitstapt, groet de voorbijganger hem vriendelijk. "Bonjour."
Het wordt een lange avond voor Gunther. "We gaan administratie doen en daar zijn we wel een paar uur zoet mee." Eigenlijk duurt zijn dienst tot 22.00 uur, maar hij weet dat het minstens 2 uur 's nachts wordt voor hij weer op de fiets naar huis stapt. En morgen begint alles weer helemaal opnieuw.