Een jaartje er tussenuit voordat je aan je nieuwe studie begint? Of je nou gaat backpacken of een jaartje gaat werken: denk goed na over wat je gaat doen en kies iets wat bij je vervolgopleiding past. Dat adviseert de Nederlandse decanenvereniging NVS-NVL. Want bij scholieren die hun tussenjaar goed besteden, is de kans op studie-uitval veel kleiner.
En dat scheelt veel geld: de kosten voor uitval komen voor een groot deel terecht bij de belastingbetaler.
Toch zien decanen het misgaan, omdat scholieren nu nog vaak een tussenjaar nemen zonder enig idee erachter. "Zo'n tussenjaar eindigt vaak in lamlendig in bed liggen, feesten en dom werk doen. Daar schiet je niks mee op", zegt Hermien van Miltenburg van de NVS-NVL.
"Er gebeurt niks als je thuis stilzit."
Bij Laura van Panhuis (25) ging het tussenjaar niet zoals ze hoopte. In 2009 rondde ze de havo af, maar moest haar toevlucht zoeken tot een tussenjaar. "Ik wilde naar de theateracademie maar had last van faalangst en durfde geen auditie te doen", zegt ze. "Bovendien had ik het nodige te verwerken, mijn broer was twee jaar daarvoor overleden."
In haar tussenjaar werkte Laura vier dagdelen per week als huiswerkbegeleidster, maar was toch voornamelijk thuis. "Ik sliep veel uit, zat de hele dag achter mijn computer en ging vervolgens weer laat slapen. Dat was soms enorm frustrerend. Soms werd me dat te veel. Dan rende ik naar de bibliotheek en ging ik als een gek boeken lezen om me ergens in te verdiepen. Het kwam alleen nooit tot een constructief plan."
Laura miste vooral de uitdaging in het jaar waarin ze niet studeerde. "Er gebeurt niks als je thuis stilzit. Je bent niet gewend dat er iets vanuit jezelf moet komen, dat leer je niet op de middelbare school. Daar draai je mee in een systeem waarin je telkens toetsen en momenten hebt waarop er iets van je verwacht wordt."
"Doordat ze zo'n groot punt van die studiekeuze maken, wordt het kiezen alleen maar moeilijker."
Veel scholieren kiezen ervoor om in hun tussenjaar op reis te gaan. Heel leerzaam, volgens Hermien van Miltenburg van de decanenvereniging NVS-NVL, zolang de toekomstige studenten zich eerst maar hebben verdiept in hun toekomst.
"Ik vind ook dat scholieren naar minimaal drie open dagen moeten gaan en verschillende hogescholen en universiteiten moeten vergelijken", zegt ze. "Zorg er wel voor dat je een begin van een keuze hebt, voordat je iets leuks gaat doen."
Laura denkt dat de druk die decanen op studiekeuze leggen, misschien wel averechts werkt. "Een studiekeuze is niet iets dat de rest van je leven bepaalt. Er is niet één studie die voor iedereen op het lijf geschreven is. Doordat ze er zo'n groot punt van maken, wordt het kiezen alleen maar moeilijker."
Inmiddels is Laura bijna afgestudeerd aan de opleiding Culturele Maatschappelijke Vorming. Ze koos voor die opleiding nadat ze nog een tussenjaar deed via de Vrije Hogeschool. "Daar was ik vooral bezig met wat ik zelf wil en wat ik belangrijk vind in de wereld. Het belangrijkste wat ik daar leerde is om te relativeren. Je kunt elke dag nieuwe keuzes maken, het is vallen en opstaan."