Sinds maandag komen er niet alleen vluchtelingen aan op het Griekse eiland Lesbos, ze gaan ook terug. Door de deal tussen Turkije en de EU worden ook vluchtelingen teruggestuurd naar Turkije.
Verslaggever Lex Runderkamp vloog woensdag naar het eiland voor reportages. Vandaag vliegt hij terug met het gevoel dat er nog een hoop moet gebeuren.
"Je wordt hier de hele dag geconfronteerd met de ellende van vluchtelingen die opgesloten zitten in een kamp", vertelt Lex. "Ze hebben geen idee wat er gaat gebeuren en zijn bang om teruggestuurd te worden."
De vluchtelingen klampen zich vast aan Lex en stellen hem vragen. "Wanneer gaan de Europese grenzen weer open? Gaan ze ons echt terugsturen? Mensen klampen zich vast aan het laatste beetje hoop om naar Europa te komen. Het is om depressief van te worden."
Leuk is het dus niet op Lesbos, maar interessant wel. "Griekenland probeert met steun van Europa het hier juridisch op orde te brengen. En op zo'n manier dat de mensenrechten gerespecteerd worden en de vluchtelingen teruggaan naar Turkije."
"Als journalist is het mooi om te zien dat de situatie hier niet zwart-wit is, maar grijs", zegt Lex. Hij vertelt een mooie anekdote over een Syriër die overdag in het kamp zit, en 's avonds onder het hek van zijn kamp door klimt.
"Die kwam ik tegen in de hoofdstad", zegt Lex. "In het restaurant waar ik zat te eten. Ik vroeg: 'Zag ik jou niet achter het hek vandaag?' Hij vertelde dat hij er af en toe tussenuit piept om wat te eten. Het is een rijke jongen, hij huurt zelfs een hotelkamer waar hij dan af en toe twee vrienden mee naartoe neemt. Kunnen ze even douchen, eten, en daarna weer het kamp in."
De vluchtelingen willen natuurlijk eigenlijk door, van het eiland af, naar het vasteland. Ze hebben nu eigenlijk twee opties: asiel aanvragen in Griekenland, of op de boot terug naar Turkije. "Beide opties vinden ze niet echt aantrekkelijk", zegt Lex. "De meesten willen naar vrienden en familie in Duitsland, Nederland of Denemarken."
Van de 3100 mensen in kamp Moria, hebben nu zo'n 2900 toch asiel aangevraagd in Griekenland. "Dat is uitstel. De legale routes naar Europa zijn dicht nu, maar illegaal kan er een hoop. Je kan naar Italië, of zelfs valse paspoorten kopen - dat kost zo'n 3000 euro hoorde ik gisteravond. Je kan allerlei creatieve oplossingen bedenken."
Lex gaat niet terug met een goed gevoel. "Ik ga weg met het gevoel dat dit nog lang niet is opgelost. Mensen van de VN vertelden me dat ze denken dat het 'leegmaken' van kamp Moria meer dan drie maanden gaat duren. En dat is één kamp op Lesbos, in heel Griekenland zitten nog zo'n 50.000 mensen vast."
