Grote bosbranden op Borneo en Sumatra hullen Indonesië in smog. Sporten is een gruwel, een groot zwemtoernooi is afgelast, scholen sluiten de deuren. Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen, waar Indonesië zelf verantwoordelijk voor is. De branden worden namelijk opzettelijk aangestoken.
Greenpeace is begin deze maand met een drone over het smeulende gebied gevlogen. Zij waarschuwen dat er op dit moment meer CO2 in de lucht terechtkomt dan in een heel jaar in Groot-Brittannië.
Wie steekt wat waarom in de fik?
Achttien jaar geleden waren het nog boeren, nu zijn het de papier en palmolie-industrie die verantwoordelijk zijn voor de verwoesting van honderdduizenden hectare oerwoud. Zij veranderen het bos in rechte rijtjes aangeplante plantages, wat veel geld oplevert, maar waardoor dieren worden verdreven.
"Actievoerders, zoals Greenpeace, hebben het gevoel dat ze tegen een muur oplopen", zegt correspondent Michel Maas. "De regering belooft dat ze het gaan aanpakken, maar uiteindelijk gebeurt er niets."
Wind
Pas sinds twee dagen heeft Indonesië internationale hulp geaccepteerd om de branden te blussen. Maas: "Voor die tijd wilde het land er niet aan, uit een vorm van nationale trots. En nu is het eigenlijk al te laat."
Dat Indonesië nauwelijks ingrijpt, was wel anders geweest als de rook richting hoofdstad Jakarta was gewaaid, zegt Maas. "Maar de wind staat de andere kant op. Tja."
Waarom worden de brandstichters niet aangepakt?
Het gaat om grote bedrijven die machtig zijn en connecties hebben tot in de allerhoogste kringen. "Niemand durft of kan dit aanpakken", stelt Maas. "Als er iemand gearresteerd wordt, dan is dat zeldzaam. Of het gaat om een kleine boer, om een signaal af te geven."
"Het feit dat er zo weinig tegen gedaan wordt, is eigenlijk de grootste ramp", zegt Michel. "Indonesië zou hier snel een eind aan kunnen maken door strengere straffen uit te delen. Maar met geld wordt alles gekocht wat eigenlijk onaantastbaar is of in ieder geval hoort te zijn."
Tien keer gevaarlijker dan levensgevaarlijk
De luchtvervuiling door de branden is enorm. Er komen grote hoeveelheden CO2 in de lucht en er worden gevaarlijke waardes gemeten die tien keer hoger liggen dan het niveau dat eigenlijk al levensgevaarlijk is.
Honderdduizenden mensen zijn met ziekteverschijnselen naar de dokter gegaan. "Daar worden ze afgescheept met maskertjes en een hoestdrankje. En dat elk jaar weer", zegt Maas.
Ondertussen hebben gemeentebesturen gebouwen beschikbaar gesteld, waar inwoners dankzij de airco weer even 'normaal' kunnen ademen. President Joko Widodo heeft gezegd dat er een snel eind komt aan de georganiseerde bosbranden. Maas: "Al zwakte hij die belofte laatst alweer wat af. Hij zei nog drie jaar nodig te hebben om het op te lossen. Mogelijk zorgt de internationale druk ervoor, dat ze wat beter hun best gaan doen om de bosbranden te bestrijden."