We hebben een arts, we hebben het hoofd, de lokatie is bekend en de datum min of meer ook: we lijken een stapje dichter bij de eerste hoofdtransplantatie ooit. De Italiaanse arts Sergio Canavero zegt dat 'ie z'n chirurgisch team klaar heeft en een ziekenhuis in China bereid heeft gevonden de operatie te verzorgen. Eind 2017 moet de klus geklaard zijn.
De patiënt is de Russische Valery Spiridonov. De 30-jarige it-specialist heeft de progressieve spierziekte Werdnig-Hoffman en wil graag een nieuw lichaam.
Gaat het nou echt gebeuren?
Canavero krijgt veel kritiek op zijn plannen voor een hoofdtransplantatie en wordt ook wel dokter Frankenstein genoemd. Dus hoe waarschijnlijk is dit? Niet erg, denkt neurochirurg Bon Verweij van het UMC Utrecht.
In het kort: Canavero wil Spiridonovs hoofd op een gezond lichaam zetten. Door het hoofd van Spiridonovs eigen lichaam te scheiden, dat op een ander lichaam te zetten en de bloedvaten weer te verbinden. Grootste knelpunt volgens Verweij: het ruggemerg. "Dat moet je doorsnijden en weer verbinden en dat lukt niet. Daar is geen oplossing voor."
Dwarslaesie
Dan zadel je de man op met een dwarslaesie, zegt Verweij. "Als het ze al lukt om de bloedvaten te herstellen, willen ze de man tijdens de operatie daarna extreem koelen." Dan kunnen de hersenen langer met minder toevoer van bloed. "Daarvan is het nog maar de vraag of dat kan, want daar is nog helemaal niet mee geëxperimenteerd. En zelfs als dat allemaal lukt, zit de patiënt met een hoge dwarslaesie."
Waarom wil Canavero dit dan? "Hij heeft een theorie dat hij een dwarslaesie kan voorkomen", zegt Verweij, die de operatie overigens een lichaamstransplantatie noemt. "Maar zijn theorieën zijn niet op wetenschappelijke gegevens gebaseerd. Laat hem het eerst maar eens zien."
Sommige dingen zijn erger dan de dood.
Er zitten nog meer haken en ogen aan de operatie. "Er is bijvoorbeeld ook nog de kans op afstoting, daar is helemaal geen goed onderzoek naar gedaan. Maar zeker weten dat je er een dwarslaesie aan overhoudt. Sommige dingen zijn erger dan de dood."
Ethische commissie
Verweij noemt het plan niet reëel en weet zeker dat het niet in Nederland uitgevoerd zou kunnen worden. "Als je om je heen vraagt, ziet geen enkele collega dit zitten. Je komt niet door de ethische commissie heen. Het is kansloos. En terecht."
Spiridonov vindt dat hij weinig te verliezen heeft. Zijn lichaam is vergroeid en hij is gekluisterd aan een zwaar aangepaste rolstoel. Als het lukt, heeft 'ie geluk, vindt de Rus. De kans op de dood heeft hij ervoor over.