Zoveel nieuwe cijfers hoef je niet te onthouden om je IBAN-rekening te kunnen oplepelen, maar nog steeds gebruiken heel veel mensen hulpsites om erachter te komen. Niet die van de banken; die zijn met de service gestopt. Want het kost volgens hen "enkele miljoenen" om de omrekensite voor IBAN-nummers in te lucht te houden.
Miljoenen? Tech-redacteur Rachid Finge zet er grote vraagtekens bij: "Je weet het natuurlijk nooit precies, want we kunnen niet in hun boekhouding kijken. Maar het was in principe een relatief een simpele site, die weinig onderhoud nodig heeft."
Daar komt bij dat meerdere commerciële bedrijven verdienen aan het IBAN-omnummerprobleem. Voor een paar cent per rekeningnummer kunnen bedrijven, verenigingen en stichtingen hun bestanden met de bankrekeningen van hun personeel, leden of donateurs overzetten naar IBAN-codes. Dat scheelt hen weer "miljoenen" aan belletjes.
Maar hoe weet zo'n bedrijf wat jouw IBAN-code is? Je kan namelijk aan een oude rekening niet zien van welke bank die is (behalve bij ING, die bank gebruikt minder cijfers). Daarnaast moet je er nog achter zien te komen wat de unieke controlecijfers van een bankrekening zijn.
"We hebben in de loop van de jaren een hoop data verzameld", zegt Paul van Eijden van Open Iban. "Daarnaast kennen we de algoritmes van de banken. Vervolgens hebben we software gemaakt waarmee we de IBAN-code kunnen berekenen."
Gouden randje
Van Eijden vindt het 'miljoenenbedrag' dat de banken kwijt waren verbazingwekkend: "Als ik dit voor de banken had moeten regelen, had het een halve ton gekost. En dan was het nog een contract met een gouden randje."
Hoe meer bezoekers je op een site hebt, hoe hoger de kosten voor de server. Maar die kunnen volgens Rachid ook niet heel hoog zijn. "Als je heel dikke servers afhuurt bij grote partijen, ben je in het uiterste geval 50.000 euro per jaar kwijt. En je kan je afvragen of de IBAN-omrekenaar wel echt heel veel wordt bezocht."
"En dan heb je misschien nog een onderhoudscontract met een team van programmeurs en ontwikkelaars", zegt Rachid. "Maar die worden geen miljonair van dit project."
Logistieke operatie
Volgens de banken zaten de kosten vooral in de database, waar 22 miljoen nummers in stonden. "De database moesten we onderhouden: de banken leverden de gegevens aan en dat was een logistieke operatie", zegt Berend Jan Beugel van Betaalvereniging Nederland.
Ook ging er volgens de Betaalvereniging nog een smak geld naar tikfouten. "Met enige regelmaat werd er geld naar een verkeerde rekening overgemaakt. Banken moesten dan weer voor klanten bemiddelen." Maar het is onduidelijk of er door de IBAN-service meer tikfouten gemaakt werden.
Niet up to date
Banken zijn niet blij met de commerciële bedrijven, want ze vinden ze onbetrouwbaar. Zo kan je niet checken of de IBAN-service je echt de juist code voorschotelt. Daarnaast is volgens de Betaalvereniging de database niet up-to-date.
"Ze komen er heel ver mee", zegt Beugel. "Maar ze kunnen niet garanderen dat het klopt. Wij moesten die 100 procent garantie wel geven. En dat gaven we ook."