Websites van de overheid zijn voor iedereen, dus ook voor blinden, slechtzienden of motorisch gehandicapten. Toch is het voor mensen met een handicap vaak een hele klus om zaken online geregeld te krijgen.
"Wij krijgen dagelijks mailtjes van mensen die problemen hebben met de toegankelijkheid", zegt Walter van Opzeeland van de Oogvereniging. "Dat is lastig, want je moet steeds meer zaken online regelen."
Koppen uitspreken
Tim in 't Veld bijvoorbeeld. Hij is nagenoeg blind, maar gebruikt voorlees-software om te internetten. "Ik kan met één druk op de knop langs de koppen van websites scrollen, die dan worden uitgesproken", vertelt Tim. "Maar dan moeten die koppen daarvoor wel geschikt gemaakt zijn door website-bouwers."
"Plaatjes zijn ook niet zichtbaar voor me, die kan ik alleen 'zien' via de beschrijving", zegt Tim. En daar zit nu ook vaak het probleem: op veel websites wordt die informatie niet toegevoegd. Tim: "Ik sla mij met een batterij hulpmiddelen door bijna alle websites heen, maar moet soms wel alle zeilen bijzetten."
Ik moet soms alle zeilen bijzetten
In een aantal landen, zoals Ierland en de Verenigde Staten, is het wettelijk verplicht dat goederen en services toegankelijk zijn voor mensen met een handicap. Dat telt ook voor websites. In Nederland is zo'n wet er niet, maar de overheid heeft wel richtlijnen waarin staat dat alle websites zo gemaakt moeten worden dat ook gehandicapten ze kunnen gebruiken.
Dus worden er allerlei functies voor blinden en slechtzienden in de websites gebouwd. Denk bijvoorbeeld aan software die het makkelijk maakt voor blinden om een pagina te scannen, een optie om het contrast te kunnen aanpassen op een site en de mogelijkheid om sites letters groter te maken.
Richtlijnen
De overheid test zelf of websites aan de richtlijnen voldoen, door automatisch alle sites te scannen op de vereiste codes. Tot nu toe heeft de monitor van Gewoon Toegankelijk van het ministerie van Binnenlandse Zaken meer dan 70.000 pagina's van meer dan 900 overheidswebsites gecheckt. Daarvan krijgt op dit moment zo'n 20 procent een onvoldoende.
"Die cijfers geven een veel te positief beeld, want de overheid gaat uit van de richtlijn op papier", zegt Ron Beenen van Accessibility, een onderzoeksinstituut. "Als je de sites echt test, kom je op een veel hoger percentage dat een onvoldoende scoort. Ik zou zeggen dat maar zo'n 30 procent wel goed toegankelijk is."
Dat is bij het ministerie ook wel bekend, en daarom raden ze overheidsorganisaties ook aan om de websites handmatig te laten testen. Dat kan bijvoorbeeld bij Accessibility, waar mensen met een handicap de hele dag door websites uitproberen.
In de Verenigde Staten gaan ze nog wat verder: daar spanden gehandicaptenorganisaties de afgelopen weken in twee verschillende staten zaken aan tegen bedrijven op internet.
In het geval van Scribd, een site die pdf-jes host, oordeelde de rechter in Vermont dat die site inderdaad beschikbaar moest worden voor gehandicapten. Maar Netflix, dat in Californië een zaak aan de broek kreeg, hoefde dat weer niet. Ook in de VS is het wat rechters betreft dus nog onduidelijk of de wet, die voorschrijft dat gehandicapten ook toegang tot goederen en services moeten hebben, kan worden afgedwongen.
In Brussel ligt er inmiddels ook een voorstel voor en wet zoals in Amerika. Volgens eurocommissaris Marianne Thyssen zijn de voorbereidingen nog bezig en zal het dus nog even duren voordat er ook echt een voorstel naar het parlement gaat.