Midden-Oostenblog
Oorlog Hamas-Israël
NOS NieuwsAangepast

Nog eens vier Amerikaanse schepen vertrokken richting Gaza voor opbouw haven

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.


Nog eens vier Amerikaanse schepen vertrokken richting Gaza

Vier schepen van het Amerikaanse leger zijn vandaag vanaf de oostkust van de VS vertrokken naar de Gazastrook. Ze zijn beladen met bouwmateriaal dat bedoeld is voor de aanleg van een drijvende haven voor de kust van Gaza, om de afgesloten enclave zo van voedsel en hulpgoederen te voorzien.

De reis naar de Middellandse Zee kan een maand gaan duren, meldt persbureau AP. Bedoeling is dat de Amerikanen daar een groot drijvend platform gaan opbouwen waar andere schepen containers met hulpgoederen kunnen lossen. Die goederen wil het leger vervolgens over een 550 meter lange drijvende tweebaansweg aan land brengen.

Het Pentagon verwacht via de tijdelijke haven dagelijks twee miljoen maaltijden te kunnen leveren aan Gaza, ongeveer gelijk aan het aantal bewoners van het gebied. Het ministerie van Defensie schat dat er zo'n duizend Amerikaanse soldaten betrokken zullen zijn bij de missie. Afgelopen weekend vertrok ook al een militair schip vanuit de staat Virginia richting de Middellandse Zee.

Amerikaanse militairen namen vandaag in Virginia afscheid van hun naasten

VS en Qatar blijven hopen op akkoord over staakt het vuren

De directeur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA zegt dat een akkoord over een tijdelijk staakt-het-vuren in Gaza nog steeds mogelijk is, al moeten er nog veel zaken worden opgelost. "Dit is een moeilijk proces. Ik denk dat niemand succes kan garanderen", zei hij tijdens een hoorzitting in het Huis van Afgevaardigden.

Ook medeonderhandelaar Qatar denkt nog dat een akkoord mogelijk is, zo hoorde Midden-Oosten-correspondent Daisy Mohr van woordvoerder Majed al-Ansari van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Qatar:

Qatar: deal tijdens Ramadan is mogelijk

Marokko stuurt 40 ton voedsel naar Gaza

Marokko heeft een eerste lading van in totaal 40 ton voedsel met bestemming Gaza overgevlogen naar Tel Aviv. Vandaar is het voedsel naar de Kerem Shalom-overgang in het zuiden van Gaza overgebracht. Vandaag of morgen wordt het door vrachtwagens van de Palestijnse Rode Halve Maan in het noorden van Gaza verdeeld. De rest van de lading komt morgen in Gaza aan.

De Marokkaanse regering, die het nieuws bekend maakte, zegt dat aan de goede banden met Israël te danken is dat deze afspraak kon worden gemaakt. De voedselpakketten bevatten babymelk, rijst, brood, dadels, meel en geconserveerde producten.

Schip met hulpgoederen voor Gaza onderweg naar pier van puin

Vanuit Cyprus is een schip met 200 ton hulpgoederen onderweg naar Gaza. De Open Arms vertrok vandaag uit de haven van Lanarca, een bak met hulpgoederen met zich meeslepend. Hij doet vermoedelijk twee dagen over de tocht. De missie wordt grotendeels gefinancierd door de Verenigde Arabische Emiraten, de uitvoering ligt bij de Amerikaanse hulporganisatie World Central Kitchen (WCK).

De havens van Gaza zijn vernield. Een WCK-woordvoerder zei dat op de kust van Gaza met bulldozers een pier van puin wordt gebouwd, waar de sleep van de Open Arms kan worden gelost. Over een paar dagen volgt een tweede schip.

Over twee maanden moet ook een tijdelijke Amerikaanse haven klaar zijn. De schepen met materialen en personeel zijn onderweg. De VN liet vandaag weten blij te zijn met deze initiatieven, maar zegt ook dat de aanvoer van goederen over zee aanvoer over land niet kan vervangen.

Het vertrek van de General Frank S. Besson Jr. uit Virginia afgelopen weekend

Deense ngo's eisen verbod op export wapens naar Israël

In Denemarken daagt een groep ngo's de staat voor de rechter, omdat Denemarken wapens en militair materieel exporteert naar Israël. Tot die groep behoren de landelijke afdelingen van de mensenrechtenorganisatie Amnesty International en de hulporganisatie Oxfam. Ze stellen dat Israël met die wapens ernstige misdrijven tegen burgers in Gaza begaat. Het ministerie van Buitenlandse Zaken en de nationale politie, die de export heeft goedgekeurd, worden gedagvaard.

"We praten nu vijf maanden over een mogelijke volkerenmoord in Gaza, maar we zien niet dat politici in actie komen", zegt een woordvoerder van de ngo ActionAid Denmark tegen persbureau Reuters. Minister van Buitenlandse Zaken Rasmussen zegt dat de regering zich aan de regels houdt, maar wil er in verband met de komende rechtszaak verder niets over zeggen.

In Nederland speelde de afgelopen maanden een soortgelijke zaak. De uitkomst was dat Nederland moest stoppen met de export van F-35-onderdelen naar Israël. "Israël houdt bij haar aanvallen onvoldoende rekening met de gevolgen voor de burgerbevolking", vond het gerechtshof in Den Haag. "Het hof oordeelt dat er een duidelijk risico bestaat dat met de F-35-gevechtsvliegtuigen van Israël ernstige schendingen van het humanitaire oorlogsrecht worden gepleegd in de Gazastrook."

Een pro-Palestijnse demonstratie in Kopenhagen in december vorig jaar

Netanyahu wijst kritiek Biden van de hand

Premier Netanyahu wijst kritiek van president Biden over de manier waarop Israël Hamas wil uitschakelen van de hand. De Amerikaanse president zei zondag dat Israël het recht heeft om de aanval van Hamas van 7 oktober te vergelden, maar dat dit niet met zo veel onschuldige slachtoffers gepaard mag gaan. Nederland en aantal andere landen vinden dat ook.

Netanyahu reageerde in een videotoespraak voor een pro-Israëlische lobbygroep in de VS. Hij dankte Biden voor de morele en militaire steun, maar vindt de kritiek onterecht. "Je kan niet zeggen dat je het recht op zelfverdediging van Israël erkent, maar je tegen Israël keren zodra Israël dat recht uitoefent."

De premier zei ook dat de oorlog onverkort doorgaat. "We zullen Hamas vernietigen, de gijzelaars bevrijden en verzekeren dat Gaza geen bedreiging voor Israël meer vormt."

Dat houdt volgens hem ook in dat Israël de stad Rafah moet innemen, waar meer dan 1 miljoen Palestijnen samengedrongen zijn, anders zal Hamas "zich hergroeperen, zich herbewapenen en Gaza heroveren". Hij zei erbij dat burgers in Rafah de kans krijgen veilig te vertrekken.

Premier Netanyahu

Palestijnen in Gaza sceptisch over aanleg van een haven voor voedselaanvoer

Palestijnen in Gaza reageren sceptisch op het voornemen van de VS om een tijdelijke haven aan te leggen voor de kust van Gaza voor de aanvoer van voedsel, water en hulpgoederen.

Het kan nog wel twee maanden duren voordat de haven er is en de vraag hoe de hulp daarna onder de inwoners moet worden verdeeld, is nog niet beantwoord.

De mensen voor wie de hulp bedoeld is, vinden dat er een makkelijker oplossing is om het voedseltekort op te lossen:

Palestijnen kritisch op komst van hulp via de haven

Beschietingen over en weer tussen Israël en Hezbollah

Bij twee Israëlische luchtaanvallen op het noordoosten van Libanon zijn volgens plaatselijke autoriteiten een dode gevallen en acht mensen gewond geraakt. Volgens Israël was op beide locaties een commandocentrum van Hezbollah gevestigd. Zeker een van de doelwitten, een pakhuis, is vernietigd.

Volgens Israël was het een wraakneming voor aanvallen eerder vandaag van Hezbollah op Israëlische posities op de Golanhoogvlakte. Dat is een strategisch gelegen berggebied op de grens van Israël, Libanon en Syrië dat Israël in 1967 op Syrië veroverde. Volgens Hezbollah zit daar een steunpunt van de Israëlische luchtmacht en ook een raketbasis. Hezbollah zegt dat het meer dan honderd raketten heeft afgeschoten. Berichten over schade of slachtoffers zijn er niet.

De aanval van Hezbollah was op zijn beurt een reactie op Israëlische aanvallen gisteren bij de Libanese stad Baalbek. Daarbij zou een burger zijn omgekomen en zeven mensen gewond zijn geraakt.

Sinds het begin van de oorlog op 7 oktober zijn de beschietingen in het Libanees-Israëlische grensgebied tussen Hezbollah en het Israëlische leger fors toegenomen. Hezbollah is behalve een aartsvijand van Israël ook een bondgenoot van Hamas in Gaza. Israël zegt dat het sinds het begin van de oorlog 4500 posities van Hezbolllah heeft geraakt: wapendepots, observatieposten commandocentra en lanceerinrichtingen. Daarbij zouden meer dan 300 Hezbollah-leden zijn gedood en 750 leden gewond zijn geraakt.

Libanese militairen bij door Israël vernield pand in de Bekavallei

Qatar: permanent staakt-het-vuren is doel van nieuwe onderhandelingen

Het doel van nieuwe onderhandelingen tussen Hamas en Israël is een permanent staakt-het-vuren, en geen kortstondige. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Qatar op een persconferentie. Qatar speelt een belangrijke rol in de bemiddelingen.

"We zijn niet dicht bij een bestand, maar we blijven hoopvol", zegt de woordvoerder ook. Nieuwe onderhandelingen voor een staakt-het-vuren in Gaza worden in Doha en Cairo gehouden. Maar wanneer die beginnen en wie daarbij is, is nog niet bekend.

De onderhandelingen in Caïro liepen vorige week stuk. Vertegenwoordigers van Hamas spraken daar met bemiddelaars uit Qatar en Egypte. Israël was er niet bij. De hoop was gevestigd op een bestand voor de ramadan, die gisteren begon.

Woordvoerder Majed Al-Ansari op een eerdere persconferentie

'EU-leiders gaan Israël oproepen om Rafah niet binnen te vallen'

Leiders van de Europese Unie willen Israël oproepen om het langverwachte grondoffensief in Rafah niet door te laten gaan. Dat staat in een conceptverklaring van de EU-top van volgende week, die persbureau Reuters heeft ingezien. In de verklaring staat ook de oproep voor een humanitaire gevechtspauze, die tot een permanent staakt-het-vuren zou moeten leiden.

Er wordt al weken gevreesd voor een nog ernstigere humanitaire crisis in de Gazastrook als Israël de zuidelijke stad binnenvalt. Zo'n 1,4 miljoen Gazanen leven in en rond Rafah onder erbarmelijke omstandigheden.

De tekst van het akkoord moet nog worden ondertekend door de 27 EU-leiders. De top wordt volgende week donderdag en vrijdag gehouden in Brussel.

Vorige maand deden de ministers van Buitenlandse Zaken van alle EU-landen, behalve Hongarije, al een soortgelijke oproep. De EU legt steeds meer druk op Israël nu de oorlog langer aanhoudt.

Honderdduizenden Gazanen leven in tentenkampen bij Rafah

Zorgpersoneel Nasser-ziekenhuis vertelt over mishandelingen

Zorgmedewerkers van het Nasser-ziekenhuis in Gaza vertellen tegen de BBC dat ze bij de inval van het Israëlische leger vorige maand zijn mishandeld en gevangen zijn genomen. Een dokter zegt dat hij zo vaak is geslagen dat zijn hand brak.

Twee andere zorgmedewerkers zeggen tegen de Britse nieuwszender dat ze zijn mishandeld, met koud water zijn overgoten en dagenlang zijn vastgehouden. Het Israëlische leger ging niet in op specifieke vragen van de nieuwszender, maar ontkent wel dat er zorgpersoneel gewond is geraakt. Het Israëlische leger verklaarde eerder dat er alleen zorgmedewerkers zijn gearresteerd als ze "mogelijk informatie" zouden hebben, dat er Hamas-leden zijn opgepakt en wapens zijn ingenomen.

De nieuwszender heeft verklaringen van het geïnterviewde personeel getoetst bij onder meer ziekenhuizen in Gaza, internationale hulporganisaties, familieleden en de door Hamas geleide regering in Gaza. CNN berichtte vorige maand al over medisch personeel dat tijdens de inval gekleed in alleen ondergoed urenlang buiten moesten staan.

Na de inval vorige maand brak er chaos uit in het ziekenhuis. Volgens het Gazaanse ministerie van Gezondheid zijn er patiënten overleden omdat ze geen zuurstof meer kregen toegediend. Het Israëlische leger zegt de inval te hebben uitgevoerd omdat er Hamas-strijders zich in het gebouw schuilhielden.

Beelden van de chaos na de inval:

Chaos in het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis in Gaza

Al Jazeera: Palestijnen die wachten op voedselhulp gedood

Opnieuw zijn er Palestijnen die wachten op voedselhulp gedood bij een aanval van Israël. Dat schrijft nieuwszender Al Jazeera. Bij de aanval in Gaza-Stad zouden minstens negen doden en twintig gewonden zijn gevallen.

In de noordelijke stad komt minder voedsel binnen dan in het zuiden, de humanitaire situatie is er nog ernstiger dan in de rest van de regio.

Eind vorige maand werden volgens de Gazaanse autoriteiten 115 Palestijnen gedood bij Israëlische beschietingen bij een hulpkonvooi in Gaza-Stad. De beschietingen werden internationaal sterk veroordeeld, onder meer door de Verenigde Naties, die vaststelden dat veel slachtoffers schotwonden hadden. Het Israëlische leger zegt op basis van een intern onderzoek dat er alleen gericht is geschoten op "verdachte mensen die een bedreiging vormden voor de militairen"; veel slachtoffers zouden zijn gevallen doordat ze onder vrachtwagens terechtkwamen of onder de voet werden gelopen.

Iftar tussen het puin in Khan Younis

"De vorige ramadan zat ik thuis en kon ik genieten van mijn waardigheid", zegt een gevluchte Gazaan in Khan Younis. "Nu zitten we tussen het puin en afval."

Gisteren begon de ramadan voor moslims in Gaza. Het vasten werd doorbroken met een iftar, de maaltijd die na zonsondergang wordt gegeten. De hoop was dat er een staakt-het-vuren kon worden afgekondigd voordat de heilige vastenmaand begon, maar een bestand is niet gelukt en de Israëlische aanvallen gaan door.

Maher Sallout brengt eten langs tenten:

Dankzij Maher krijgen hongerige Palestijnen de iftar

Eerste schip met hulpgoederen vertrokken uit Cyprus

Het eerste schip met hulpgoederen voor Gaza is vertrokken uit Cyprus. Dat maakt de organiserende Amerikaanse hulporganisatie World Central Kitchen (WCK) bekend. Het schip is geladen met 200.000 kilo aan rijst, ingeblikte groente, meel en eiwitrijk voedsel.

Het gaat om een test voorafgaand van het openen van een humanitaire corridor tussen Cyprus en Gaza.

De missie wordt georganiseerd door de WCK en wordt voor een deel gefinancierd door de Verenigde Arabische Emiraten. Het schip is van de Spaanse organisatie Open Arms. Omdat er nog geen haven is in Gaza gaat de WCK een steiger maken van materiaal van verwoeste gebouwen. Het is niet bekend waar in Gaza dat gaat zijn. Het is ook nog niet bekend wanneer het schip in Gaza aankomt; het moet ongeveer 400 kilometer afleggen en kan niet op hoge snelheden varen.

Het leveren van hulpgoederen is sinds de terreuraanslag door Hamas op 7 oktober een groot probleem in Gaza, waardoor er een groot gebrek is aan voedsel, water en medicijnen. Israël houdt vrachtwagens bij de grenzen voor het grootste deel tegen. De Verenigde Staten zijn van plan een tijdelijke haven te bouwen in Gaza, maar de afronding daarvan duurt nog enkele weken.

Jemen: 11 doden na Brits-Amerikaanse aanvallen

Bij verschillende luchtaanvallen op steden in het westen van Jemen zijn zeker 11 mensen om het leven gekomen. Dat meldt de Jemenitische regering aan persbureau Reuters. Ook zouden er 14 gewonden zijn.

De aanvallen zouden zijn uitgevoerd door de Britse en Amerikaanse luchtmacht. Volgens een door de Houthi's gerund televisiekanaal zijn er zeventien aanvallen gemeld in het gebied.

Een woordvoerder van de Houthi's zegt dat de terreurgroep de aanvallen op schepen in de Rode Zee tijdens de ramadan zal intensiveren.

Geen plannen Biden voor bezoek aan Israël

De Amerikaanse president Biden heeft "op dit moment" geen plannen voor een ontmoeting met de Israëlische premier Netanyahu of om af te reizen naar Israël. "We zullen het zien", zei hij.

Afgelopen weekend zei Biden in een tv-interview dat hij open staat voor een bezoek aan de Knesset, het Israëlische parlement.

In het interview was de president kritisch op Netanyahu en de manier waarop hij oorlog voert in de Gazastrook. Biden zei dat Netanyahu zijn land "beschadigt". "Hij doet meer kwaad dan goed voor zijn land", zei Biden. "Oorlog voeren met zoveel burgerslachtoffers staat haaks op de waarden van de Joodse staat." De Amerikaanse president benadrukte wel pal achter Israël te blijven staan.

Joe Biden

Welkom

Welkom in het liveblog van dinsdag 12 maart over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.